اجلاس ناتو با تمرکز بر افزایش سهم بودجه دفاعی از تولید ناخالص داخلی اعضا برگزار شد؛
سایه جنگ بر اجلاس ناتو
«استیون ارلانگر» در گزارشی برای نیویورک‌‌‌‌تایمز نوشت، برای ناتو، مساله مهم روسیه است که مساله «محوری» در این نشست بود که تمرکز آن بر افزایش هزینه‌‌‌‌های نظامی قرار داشت. اما این موضوع نیز یک پس‌‌‌‌زمینه ناخوشایند خواهد بود زیرا کشورهای عضو با توجه به رابطه مبهم ترامپ با مسکو، با احتیاط از رئیس‌‌‌‌جمهور آمریکا پیروی می‌‌کنند. ترامپ از اعضای ناتو خواسته است که پول بیشتری را صرف امور دفاعی کنند، اما نمی‌‌‌‌گوید که این هزینه‌‌‌‌های جدید برای چیست.
مارک روته، دبیرکل ناتو، شکی ندارد که این اقدام برای جلوگیری از «روسیه نظامی‌‌‌‌شده‌‌‌‌ای» است که در حال حاضر در مرزهای ناتو، در اوکراین، در حال جنگ است. او اخیرا با کمی اغراق به بریتانیایی‌‌‌‌ها گفت که یا آنچه ناتو درخواست کرده را خرج کنید «تا جوامع ما امن بمانند» یا «بهتر است یاد بگیرید روسی صحبت کنید.» در ماه آوریل، روته گفت: «همه ما در ناتو موافقیم که روسیه تهدید بلندمدت برای قلمرو ناتو، برای کل قلمرو یورو-آتلانتیک است.» اما این کاملا درست نیست.
ترامپ به‌‌‌‌طور متناوب از ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌‌‌جمهور روسیه، به دلیل مقاومت در برابر آتش‌‌‌‌بس در اوکراین ابراز ناامیدی کرده است، اما از اعمال تحریم علیه روسیه یا حتی پذیرش اینکه روسیه مقصر حمله به اوکراین است، خودداری کرده است. او می‌‌‌‌خواهد روابط اقتصادی و دیپلماتیک با مسکو را از سر بگیرد و دائما ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌‌‌‌جمهور اوکراین را تحقیر و تضعیف می‌‌کند.
در اجلاس گروه ۷ در کانادا که هفته گذشته برگزار شد، ترامپ زودتر از موعد مقرر جلسه را ترک کرد، از اینکه روسیه عضوی از این گروه نیست شکایت کرد و دیدار با زلنسکی را هم لغو کرد. سفر ترامپ به لاهه هم به همین ترتیب کوتاه و کمتر از ۲۴ ساعت بود. این اولین اجلاس رهبران ناتو در دوره دوم ریاست جمهوری او خواهد بود. قرار بود یک استراتژی جدید ناتو در قبال روسیه و تهدید این کشور، جایگزین رویکردی شود که در اواخر دهه ۱۹۹۰ اتخاذشده بود، زمانی که ناتو روسیه را به‌‌‌‌عنوان یک شریک بالقوه می‌‌‌‌دید. قرار بود این استراتژی در این اجلاس تصویب شود. اما این استراتژی جدید به اصرار واشنگتن لغو شد تا از درگیری با ترامپ و تلاش‌‌‌‌های تاکنون بی‌‌‌‌نتیجه او برای مذاکره با روسیه بر سر اوکراین جلوگیری شود.
روته در مدیریت ترامپ مهارت دارد و از چاپلوسی او خجالت نمی‌‌‌‌کشد. در پیامی غیرمعمول و چرب‌‌‌‌زبانانه که ترامپ روز سه‌‌‌‌شنبه منتشر کرد، روته از او به خاطر وادار کردن اروپا به «پرداخت هزینه گزاف» افزایش هزینه‌‌‌‌های نظامی و همچنین به خاطر «اقدام قاطع او در ایران، که واقعا خارق‌‌‌‌العاده بود و کاری که هیچ‌‌‌‌کس دیگری جرات انجام آن را نداشت» تمجید کرد.
روته برای اطمینان از برگزاری بدون مشکل اجلاس گفت: «دونالد، تو ما را به یک لحظه واقعا مهم برای آمریکا و اروپا و جهان رسانده‌‌‌‌ای و متحدان را به تعهد به صرف ۵درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای دفاع وادار کرده‌‌‌‌ای.» روته افزود: «تو به چیزی دست خواهی یافت که هیچ رئیس‌‌‌‌جمهور آمریکایی در دهه‌‌‌‌های اخیر نتوانسته است انجام دهد.» مقامات ناتو تایید کردند که این پیام که ترامپ در رسانه‌‌‌‌های اجتماعی منتشر کرده، معتبر است.
«اندرو گری»، «سابین سیبولد» و «جف میسون» هم در گزارشی برای رویترز نوشتند، رهبران ناتو در لاهه برای اجلاسی که مختص دونالد ترامپ، رئیس‌‌‌‌جمهور ایالات‌‌‌‌متحده، طراحی‌‌‌‌شده بود، گرد هم آمدند. متحدان اروپایی امیدوارند تعهد به افزایش هزینه‌‌‌‌های دفاعی (بالاتر از ۵درصد از تولید ناخالص داخلی)، ترامپ را وادار کند تا تردیدها در مورد تعهدش به این اتحاد را برطرف کند؛ این افزایش پاسخی به درخواست ترامپ و ترس اروپایی‌‌‌‌ها از این است که روسیه پس از حمله ۲۰۲۲ به اوکراین، تهدیدی فزاینده برای امنیت آنها خواهد بود.
مارک روته، دبیرکل ناتو، اذعان کرد که یافتن پول اضافی برای کشورها آسان نیست، اما انجام این کار را حیاتی دانست. او به خبرنگاران گفت: «همکاران من در این میز کاملا مطمئن هستند که با توجه به این تهدید از سوی روس‌‌‌‌ها، با توجه به وضعیت امنیت بین‌‌المللی، هیچ جایگزینی وجود ندارد.» الکساندر استاب، رئیس‌‌‌‌جمهور فنلاند، که کشورش با روسیه هم‌‌‌‌مرز است و ۲سال پیش به ناتو پیوست، گفت که این اتحاد در حال تکامل است. او به خبرنگاران گفت: «فکر می‌‌‌‌کنم ما شاهد تولد یک ناتوی جدید هستیم، که به معنای ناتویی متعادل‌‌‌‌تر و ناتویی است که مسوولیت اروپایی بیشتری دارد.»
هدف جدید هزینه‌‌‌‌ها - که قرار است طی ۱۰ سال آینده محقق شود - جهشی به ارزش صدها میلیارد دلار در سال نسبت به هدف فعلی ۲درصد از تولید ناخالص داخلی است، اگرچه اندازه‌‌‌‌گیری آن متفاوت خواهد بود. کشورها ۵/۳درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف دفاع اصلی - مانند سربازان و سلاح‌‌‌‌ها - و ۵/۱درصد را صرف اقدامات گسترده‌‌‌‌تر مرتبط با دفاع مانند امنیت سایبری، محافظت از خطوط لوله و تطبیق جاده‌‌‌‌ها و پل‌‌‌‌ها برای عبور وسایل نقلیه سنگین نظامی خواهند کرد. همه اعضای ناتو از بیانیه‌‌‌‌ای که این هدف را تثبیت می‌‌کند، حمایت کرده‌‌‌‌اند، اگرچه اسپانیا اعلام کرد که نیازی به دستیابی به این هدف ندارد و می‌‌تواند با صرف هزینه‌‌‌‌های بسیار کمتر، تعهدات خود را انجام دهد.
به نوشته گزارشگران رویترز، روته اجلاس و بیانیه پایانی آن را کوتاه کرد و بر تعهد هزینه‌‌‌‌ها تمرکز کرد تا از هرگونه اصطکاک با ترامپ جلوگیری کند. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌‌‌جمهور اوکراین، مجبور شد به‌‌‌‌جای شرکت در جلسه اصلی دیروز چهارشنبه، به شام پیش از اجلاس در عصر سه‌‌‌‌شنبه بسنده کند. زلنسکی و دستیارانش گفتند که می‌‌‌‌خواهند با ترامپ در مورد خرید سلاح‌‌‌‌های آمریکایی از جمله سیستم‌‌‌‌های دفاع موشکی پاتریوت و افزایش فشار بر مسکو از طریق تحریم‌‌‌‌های شدیدتر صحبت کنند.
«لارا جیکس» هم در گزارش دیگری در نیویورک‌‌‌‌تایمز نوشت، ناتو روز سه‌‌‌‌شنبه نشست سطح بالای خود را در حالی آغاز کرد که یک جنگ در خاورمیانه و جنگ دیگری در اروپا، وضعیت این اتحاد نظامی را تحت‌‌‌‌الشعاع قرار داده است. ناتو در اجلاس سالانه رهبران در لاهه (هلند) غیر از جنگ اسرائیل با ایران و جنگ روسیه در اوکراین، نگرانی‌‌های دیگری نیز دارد: حفظ یک جبهه متحد در بحبوحه اختلاف داخلی بر سر هزینه‌‌‌‌های نظامی. روته، دبیرکل ناتو، گفت اگر ناتو نتواند «با خاورمیانه که در صدر اخبار است و اوکراین به‌‌‌‌طور هم‌‌‌‌زمان مقابله کند، باید در کار سیاست و ارتش دخالت نکنیم.»
ترامپ در مورد افزایش بودجه دفاعی خطاب به اروپایی‌‌‌‌ها گفت که این ۵درصد به اروپا «قدرت بسیار بیشتری» می‌‌دهد. اما پس‌‌‌‌ازآنکه پدرو سانچز، نخست‌‌‌‌وزیر اسپانیا، روز یکشنبه گفت که کشورش همان ۱/۲درصد تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور دفاعی خواهد کرد، نارضایتی ترامپ را برانگیخت. سانچز گفت که آستانه ۵درصد «با دولت رفاه و جهان‌‌‌‌بینی ما ناسازگار خواهد بود.»
برخلاف سه اجلاس اخیر رهبران ناتو، که همگی پس از حمله روسیه در سال ۲۰۲۲ برگزار شدند، اوکراین این بار حضور برجسته‌‌‌‌ای نداشت. به نوشته جیکس، گزارشگر نیویورک‌‌‌‌تایمز، سیل تعهدات تسلیحاتی کشورهای ناتو به رهبری آمریکا محدودتر خواهد بود و تضمین‌‌‌‌های قبلی مبنی بر عضویت نهایی اوکراین در ناتو بخشی از برنامه این ائتلاف نخواهد بود.
روته گفت، بااین‌‌‌‌حال، متحدان در اروپا و کانادا تاکنون ۳۵ میلیارد دلار کمک امنیتی به اوکراین ارائه داده‌‌‌‌اند؛ بیش از نیمی از راه تا هدف ۵۰ میلیارد دلاری برای سال ۲۰۲۵. کورت ولکر، سفیر سابق ناتو در دولت جورج دبلیو بوش و فرستاده ویژه به اوکراین در دولت اول ترامپ، گفت: «ناتو چیز زیادی در مورد اوکراین نمی‌‌‌‌گوید.»
