اخبار غیر فعال ها روزنامه شماره ۶۳۱۵

در روزهایی که سایه تنش‌های ایران و اسرائیل بار دیگر خاورمیانه را به لرزه انداخته، نگاه نگران بازارهای جهانی به یک پرسش کلیدی دوخته شده است: آیا شعله‌‌‌های این درگیری، مسیر انتقال نفت و فرآورده‌‌‌های نفتی را خواهد سوزاند؟ با وجود تجاوز اسرائیل به خاک تهران و تهدیدهای متقابل ایران، واکنش بازار نفت تاکنون محتاط و ناپایدار بوده؛ نه آن‌‌‌چنان شدید که از اختلال قریب‌‌‌الوقوع در عرضه جهانی حکایت کند، و نه آن‌‌‌قدر آرام که بی‌‌‌اعتنایی بازار به ریسک‌‌‌های ژئوپلیتیک را نشان دهد. قیمت نفت با نوساناتی تند و رفت‌‌‌وبرگشتی، هم افزایش و هم کاهش را تجربه کرده، گویی اقتصاد جهانی میان دو قطب ترس و انتظار در نوسان است. در چنین شرایطی، پرسش اساسی این است که اگر این درگیری از مرز هشدار عبور کند و به زیرساخت‌‌‌های نفتی ایران یا گذرگاه حیاتی تنگه هرمز آسیب بزند، جهان چه بهایی برای انرژی خواهد پرداخت؟

حمله‌‌‌ گسترده‌‌‌ اسرائیل به ایران، جدیدترین دور از نزاع این رژیم برای حذف یا تضعیف تک‌‌‌تک مخالفان منطقه‌‌‌ای‌‌‌اش است. در پی حمله‌‌‌ حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل نبرد سهمگینی را برای نابودی مردم فلسطین به‌‌‌عنوان یک نیروی سیاسی معنادار آغاز کرد؛ تلاشی که توسط سازمان‌های برجسته‌‌‌ حقوق بشر و بسیاری از کارشناسان دانشگاهی به‌‌‌عنوان «نسل‌‌‌کشی» توصیف شده است. اسرائیل رهبری حزب‌‌‌الله در لبنان را از طریق حملات هوایی، عملیات پیجری و سایر ابزارها تضعیف کرد یا از بین برد.

برای اغلبِ غیراقتصاددانان، «اقتصاد» مفهومی مرتبط با پول است و «اقتصاد جنگ» احتمالا به چگونگی تامین هزینه بمب‏‏‌ها و گلوله‏‏‌ها می‏‏‌پردازد. اما اقتصاددانان برداشت متفاوتی از رشته خود دارند؛ تعریف محبوب من این است که اقتصاد آن رویکردی به درک رفتار بشر است که از این فرض آغاز می‌شود که افراد برای خود اهدافی دارند و می‏‏‌کوشند راه درست را برای دستیابی به آنها برگزینند. از این دیدگاه، موضوع بالقوه اقتصاد، تمامی رفتارهای انسانی را در‌بر می‌گیرد و تنها آزمون برای تشخیص اینکه یک رفتار اقتصادی است یا نه، تواناییِ فرض بنیادین ما در توضیح یا پیش‌بینی آن رفتار است.

استارت‌‌‌آپ‌‌‌ها حتی در بهترین شرایط هم به‌‌‌سختی کارشان را پیش می‌‌‌برند؛ چه برسد در میانه بحرانی همچون جنگ که بنیان‌‌‌گذارانشان باید در دل آتشی تیم را پیش ببرند که حتی تصورش هم برای بسیاری دشوار است. به همین دلیل است که روان‌‌‌شناسی مدیریت عامل می‌‌‌تواند بزرگ‌‌‌ترین اهرم موفقیت یا شکست هر شرکتی باشد.

جهان در ۱۲ مه، پس از مذاکرات ژنو، نفس راحتی کشید، زمانی که ایالات متحده و چین در ابتدا با توقف ۹۰ روزه جنگ تجاری خود موافقت کردند و تعرفه‌‌‌های متقابل سرسام‌‌‌آور و سایر اقدامات، مانند آخرین کنترل‌‌‌های صادراتی چین بر عناصر خاکی کمیاب، را متوقف کردند. بازارها واکنش مثبتی نشان دادند و کسب و کارها آماده شدند تا در صورت عدم‌تمدید آتش‌‌‌بس، از این توقف برای افزایش تجارت کالاها در هر دو جهت استفاده کنند.