اثرات تهاجم رژیم صهیونیستی بر صنایع بورسی بررسی شد
الگوی پساجنگی سهامداران
این تهاجم که توسط رژیم غاصب صهیونیستی صورت گرفت برای سهامداران این واقعیت را آشکار ساخت که در بازارهای مالی هر اتفاق غیرمترقبه‌‌‌ای ممکن است رقم بخورد؛ بنابراین اهمیت مدیریت سرمایه در این برهه از زمان بیش از پیش برای سرمایه‌گذاران نمایان شد. بررسی اثرات جنگ بر صنایع این واقعیت را آشکار می‌‌‌سازد که بسیاری از صنایع به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از ریسک جنگ اثر می‌‌‌پذیرند. برخی از صنایع باتوجه‌‌‌به وارداتی‌‌‌بودن مواد اولیه، در صورت افزایش تنش، با اخلال در چرخه تولید خود همراه خواهند شد.
برخی صنایع دیگر که سهم زیادی از درآمد خود را از محل صادرات کسب می‌کنند، با بسته‌‌‌شدن مبادی صادراتی دچار بحران شده و درآمد آنها تنزیل می‌‌‌یابد. در تنش اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی مبادی وارداتی و صادراتی کشور چه به‌‌‌صورت زمینی و چه به‌‌‌صورت دریایی با چالشی همراه نشد. همین امر موجب شد تا کارخانه‌‌‌ها بتوانند همچون گذشته با حداکثر ظرفیت خود تولید کنند. اما باید این مهم را در نظر گرفت که در صورت رخداد وقایع این‌‌‌چنینی، هرگونه اخلال در مبادی صادراتی و وارداتی زمینی یا دریایی (تنگه هرمز) می‌تواند یک ریسک جدی برای درآمد و سود صنایع تلقی شود.
اگرچه این جنگ ۱۲ روزه به آتش‌‌‌بس ختم شد، اما اثرات آن بر تصمیمات مالی سرمایه‌گذاران اثرگذار است. در این رخداد تلخ خوشبختانه شرکت‌های زیرساختی و کلیدی آسیب جدی را متحمل نشدند. مزیت نقدشوندگی بالا و همین‌طور شفافیت در نمادهای بزرگ بورسی موجب سوق سهامداران به شرکت‌های اثرگذار و کلیدی بازار سرمایه شد. افزایش ریسک‌های سیستماتیک می‌تواند موجب تغییر نگرش سرمایه‌گذاران شود. به نظر می‌رسد سهامداران زین‌‌‌پس حداقل بخشی از سبد دارایی خود را به شرکت‌های ریالی یا کوچک‌تر اختصاص دهند که محصولات استراتژیک تولید نمی‌‌‌کنند تا در صورت رخداد چنین وقایعی سرمایه خود را از تهاجم دشمن مصون نگه دارند. در این گزارش اثرات مستقیم یا غیرمستقیم جنگ بر هریک از صنایع بورسی بررسی شده و پیامد افزایش تنش بر وضعیت صنایع مورد ارزیابی قرار گرفته است.
اثر غیرمستقیم جنگ بر غذایی‌‌‌ها
شرکت‌های محصولات غذایی ازآنجاکه مایحتاج ضروری مردم را تولید می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردارند. در تهاجم اخیر رژیم صهیونیستی به خاک ایران، خوشبختانه هیچ‌‌‌یک از شرکت‌های تولیدکننده محصولات غذایی آسیب ندیدند. در بازار سرمایه صنعت محصولات غذایی را عمدتا با پنج گروه آشامیدنی، شیرینی‌‌‌جات، روغن خوراکی، سس و رب و سایر محصولات غذایی می‌‌‌شناسند. هرچند که به شرکت‌های تولیدکننده محصولات غذایی در جنگ اخیر آسیبی وارد نشد، اما باید این مهم را در نظر گرفت که برخی از محصولات تولیدی صنعت غذایی کشور به واردات وابسته است.
جنگ می‌تواند در زنجیره واردات مواد اولیه صنعت غذا اختلال ایجاد کند و به دنبال آن موجب کاهش تیراژ تولید، افزایش قیمت و کمبود کالاهای حیاتی شود. بالغ بر ۳۰درصد مواد افزودنی غذایی از طریق واردات تامین می‌شود. خوشبختانه بخش عمده‌‌‌ای از مواد اولیه صنعت غذایی کشور در داخل تهیه می‌شود که این موضوع ریسک عدم‌تامین مواد اولیه را کاهش می‌دهد. شایان‌‌‌ذکر است در جنگ اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی به گفته مسوولان ذی‌ربط هیچ‌‌‌یک از مردم در جهت تامین اقلام خوراکی ضروری خود با مشکل مواجه نشده‌‌‌اند. انبارهای وسیع مواد غذایی در کشور موجب شد تا طی دو هفته پرچالش جنگی، کشور با بحران و قحطی مواجه نشود.
افشای یک داروساز بورسی
اهمیت دارو در سلامت جسمی و روانی جامعه بر هیچ‌‌‌کس پوشیده نیست. صنعت دارو جزو صنایع با بیشترین نمادهای فعال در بازار سرمایه است. هرچند که تحریم‌‌‌ها و مطالبات بالا این صنعت را طی سال‌های اخیر با چالش‌‌‌های جدی روبه‌‌‌رو کرده است، اما خوشبختانه شرکت‌های داروساز توانستند بخش عمده‌‌‌ای از داروهای حیاتی موردنیاز مردم را در سال‌های اخیر تولید کنند و کشور را از واردات بی‌‌‌نیاز سازند. در حمله اخیر رژیم صهیونیستی به کشورمان، یکی از شرکت‌های دارویی بورسی در محله تهرانپارس به رغم اینکه مورد تهاجم دشمن قرار گرفت اما آسیب جدی به زیرساخت های آن وارد نشد. شرکت کیمیدارو که در بازار سرمایه با نماد «دکیمی» فعالیت می‌کند، طبق افشای بند ب روی سایت کدال، از حملات انجام‌شده خسارت جزئی دیده که میزان خسارت وارده بعد از انجام کارشناسی‌های دقیق، اطلاع‌رسانی خواهد شد. این شرکت از سال ۱۳۴۴ فعالیت خود را آغاز کرد و عمدتا محصولات دارویی مسکن، قلب و عروق، ضد دیابت، ضدقارچ، آنتی‌‌‌بیوتیک و آنتی‌‌‌هیستامین را تولید می‌کند.
روابط‌‌‌عمومی سازمان غذا و دارو در همان روز ۲۴ خردادماه پس از تهاجم دشمن به شرکت کیمیدارو اعلام کرد که این شرکت به‌‌‌صورت عادی مشغول فعالیت است و هیچ آسیبی به زیرساخت این شرکت وارد نشده است. رژیم صهیونیستی ادعا دارد که در حملات اخیر اهداف نظامی را مورد حمله قرار داده است. اگرچه در این نبرد ۱۲روزه صنعت دارو با آسیب جدی همراه نشد. بااین‌‌‌حال ذکر این نکته حائز اهمیت است که ۴۵درصد مواداولیه داروسازی کشور همچنان از طریق واردات تامین می‌شود. این موضوع ازاین‌‌‌حیث حائز اهمیت است که در صورت رخداد مشابهی همچون درگیری اخیر صورتگرفته، شرکت‌های دارویی با ریسک کمبود ماده اولیه همراه خواهند شد.
نقش استراتژیک فولادی‌‌‌ها
صنعت فلزات اساسی جزو صنایع بااهمیت در اقتصاد ایران محسوب می‌شود و دومین صنعت بزرگ و باارزش کشور است. خوشبختانه در این جنگ شرکت‌های فولادی کشور در امان ماندند و هیچ آسیبی به زیرساخت فولادی‌‌‌ها وارد نشده است. برخلاف دو صنعت مذکور، صنعت فلزات اساسی از منظر مواد اولیه به واردات متکی نیست. بااین‌‌‌حال برخی منابع عنوان کردند که ۶۰درصد از تجهیزات این صنعت به‌‌‌صورت وارداتی از کشورهای چین، ترکیه و آلمان صورت می‌گیرد. همچنین برخی فروآلیاژها در صنایع فولادی نیز از طریق واردات تامین می‌‌‌شوند؛ بنابراین جنگ بر این صنعت به‌‌‌صورت غیرمستقیم بر هزینه‌‌‌ها اثرگذار است.
ازآنجاکه فولادی‌‌‌ها نقش بسزایی در صادرات ایران دارند، هرگونه تهدید که منجر به اختلال در صادرات این صنعت شود می‌تواند کاهش درآمد ارزی فولادی‌‌‌ها و همچنین افزایش نرخ ارز را به دنبال داشته باشد. فولاد ایران در حال حاضر به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادر می‌شود. هرگونه اختلال در تنگه هرمز می‌تواند ۳۰ تا ۵۰درصد صادرات ایران را کاهش دهد. بر اساس گفته‌‌‌های پیشین، می‌توان عنوان کرد که فولادی‌‌‌ها و به‌‌‌طورکلی فلزات اساسی در صورت رخداد جنگ از منظر مواد اولیه تهدید نمی‌‌‌شوند؛ بلکه موقعیت استراتژیک این صنعت می‌تواند تهاجمات دشمن را علیه آن تقویت کند و همین‌طور بالاگرفتن درگیری‌‌‌ها صادرات فولادی‌‌‌ها خصوصا از تنگه هرمز را به نصف تقلیل یابد.
ریسک کاهش درآمد ارزی پتروشیمی‌‌‌ها
بزرگ‌ترین و بااهمیت‌‌‌ترین صنعت در اقتصاد ایران بدون شک پتروشیمی‌‌‌ها هستند. قلب تپنده اقتصاد کشور با حضور پررنگ پتروشیمی‌‌‌ها می‌‌‌تپد. در سال ۱۴۰۳، ۴۷درصد از صادرات غیرنفتی کشور متعلق به محصولات پتروشیمی بود. رژیم صهیونیستی قصد خرابکاری در برخی از زیرساخت‌‌‌های پالایش و پتروشیمی ایران را داشت که خوشبختانه با دفع به‌‌‌موقع این حملات آسیبی به شرکت‌های مورد تهاجم وارد نشد. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به پالایش نفت تهران اشاره کرد که خوشبختانه از حملات مصون ماند.
پارس جنوبی که در بوشهر قرار دارد مهم‌ترین مرکز تامین گاز کشور است. در این حملات یک‌‌‌فاز پارس جنوبی مورد حمله صهیونیست‌‌‌ها قرار گرفت و برای مدت کوتاهی از مدار خارج شد. اما مجددا به فعالیت خود ادامه داد. تورج دهقانی مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس،در گفت‌وگو با روابط عمومی این شرکت با اشاره به حمله صورتگرفته به پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی تصریح کرد: با تلاش همکاران و نیروهای ایمنی و آتش‌نشانی، این حادثه بلافاصله کنترل شد و اقدام‌های بعدی در دستور کار قرار گرفت که به پشتوانه همین تلاش‌های شبانه‌روزی و بی‌وقفه، خوشبختانه از ساعتی پیش تزریق گاز فاز ۱۴ به خط سراسری از سر گرفته شد.
باید در نظر داشت که در صورت بالاگرفتن تنش‌‌‌ها و بستن مسیرهای صادراتی یا همچنین فعال‌‌‌شدن تحریم‌‌‌های بین‌المللی، درآمد سالانه پتروشیمی‌‌‌ها می‌تواند با افت چشمگیر همراه شود. بر اساس برآورد کارشناسان درآمد سالانه صنعت پتروشیمی کشور در صورت بستن مسیرهای صادراتی می‌تواند از ۲۸ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد دلار تقلیل یابد.
اتکای بالای خودروسازان به واردات
طی حملات اخیر صهیونیست‌‌‌ها به ایران، یک کارخانه تولیدکننده خودرو در بروجرد با خسارت فراوان همراه شد. شعبه بروجرد فردا موتورز با حملات گسترده صهیونیست‌‌‌ها همراه شد و انفجار مهیبی در این شرکت صورت گرفت. به‌‌‌غیراز شرکت مذکور، هیچ شرکت خودروساز دیگر اعم از بورسی و غیر‌بورسی با انفجار و حمله از سوی صهیونیست‌‌‌ها مواجه نشدند. هرچند که در سال‌های اخیر شرکت‌های تولیدکننده قطعه ایرانی توانستند نیاز عمده مشتریان را در داخل کشور برطرف کنند، اما همچنان اتکای این صنعت به واردات بسیار بالاست. بر اساس برآوردها در حدود ۷۰درصد قطعات خودروهای داخلی وارداتی است یا نیاز به همکاری فنی خارجی دارد. در سال ۱۳۹۷ هم‌‌‌زمان با تحریم‌‌‌ها ظالمانه آمریکا بر ایران، تولید خودرو ظرف یکسان به میزان ۴۱درصد کاهش یافت؛ بنابراین تشدید تنش‌‌‌ها و عدم‌تامین به‌‌‌موقع مواد اولیه وارداتی می‌تواند منجر به توقف عرضه مدل‌‌‌های مونتاژی شود. علاوه بر این عدم‌واردات مواد اولیه می‌تواند گرانی قطعات و افزایش تعداد خودروهای ناقص را به دنبال داشته باشد.
مثلث منفی منسوجات
ایران را به‌‌‌عنوان یکی از قطب‌‌‌های اصلی در صنعت منسوجات می‌‌‌دانند که در سال‌های گذشته صادرات گسترده‌‌‌ای را در زمینه محصولات نساجی به انجام رسانده است. به طور میانگین بیش از ۶۰درصد از مواد اولیه و رنگ‌‌‌های صنعتی در منسوجات از طریق واردات تامین می‌شود؛ بنابراین شرکت‌های تولیدکننده محصولات نساجی، با افزایش تنش چه به لحاظ صادرات و چه در جهت تامین ماده اولیه با چالش همراه خواهند شد. علاوه بر این، طبق گزارش اتحادیه نساجی، در هر نوسان ارزی شدید، بیش از ۲۵درصد از واحدهای تولیدی دچار زیان می‌‌‌شوند به‌طوری که برخی از آنها به ورشکستگی رسیده و تعطیل می‌‌‌شوند؛ بنابراین افزایش تنش از سه منظر یاد شده می‌تواند تولیدکنندگان محصولات نساجی را تحت‌‌‌فشار قرار دهد. به دنبال آن پیامدهایی همچون تعطیلی کارگاه‌‌‌های تولیدی، افت میزان صادرات و مهاجرت نیروی کار ماهر از جمله آسیب‌‌‌های احتمالی به این صنعت خواهد بود. در موج حملات اخیر رژیم غاصب صهیونیستی خوشبختانه هیچ یک از شرکت‌های تولیدی منسوجات با آسیب جدی همراه نشد و تولیدکنندگان این صنعت بدون مشکل به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
برگ برنده سیمانی‌‌‌ها
هرچند که وجود صنعت سیمان در کشور اهمیت بالایی در توسعه و آبادانی دارد، اما این صنعت در تنش اخیر میان رژیم صهیونیستی و ایران کمترین آسیب را متحمل شد. ماهیت سیمانی‌‌‌ها به‌‌‌گونه‌‌‌ای است که چه در تنش اخیر و چه در رخدادهای مشابه آسیب جدی نخواهند دید. عامل اول این موضوع به بحث ماهیت ماده تولیدی این صنعت برمی‌‌‌گردد. سیمان هرچند که در توسعه کشور نقش کلیدی ایفا می‌کند، اما یک محصول استراتژیک و یونیت برای ایران محسوب نمی‌شود. از طرفی مواد اولیه این صنعت تماما در داخل تهیه می‌شود که این نقطه قوت سیمانی‌‌‌ها به‌‌‌حساب می‌‌‌آید. این موضوع سبب می‌شود تا در شرایط جنگی نیز کارخانه‌‌‌های سیمانی بتوانند با تمام ظرفیت خود تولید کنند.
تنها موضوعی که دررابطه‌‌‌با سیمانی‌‌‌ها باید در نظر گرفت، بستر مناسب مبادی صادراتی است. ازآنجاکه ۹۰درصد سیمان تولیدی ایران به کشورهای منطقه یعنی عراق، افغانستان و آسیای میانه صادر می‌شود، هرگونه اخلال در مبادی صادراتی می‌تواند تولیدات سیمان را با کاهش همراه کند. از طرفی باید این نکته را در نظر داشت که در شرایط جنگی رکود ساخت‌‌‌وساز داخلی و کمبود نقدینگی در پروژه‌‌‌ها اتفاق خواهد افتاد که همین امر موجب می‌شود تا به طور غیرمستقیم اثر منفی بر تولیدکنندگان سیمان کشور صورت گیرد. در جنگ ۱۲روزه ایران و رژیم صهیونیستی، سیمانی‌‌‌ها از حملات مصون ماندند و خوشبختانه هیچ‌گونه آسیب به شرکت‌های تولیدکننده این حوزه وارد نشد.
اثرات جنگ بر چهار گروه مهم بورسی
دو صنعت کانه‌‌‌های فلزی و کانی‌‌‌های غیرفلزی در بورس تهران با چهار زیرگروه سنگ‌‌‌آهن، روی، شیشه و نشکن شناخته می‌‌‌شوند. عمده شرکت‌های این صنعت در حملات اخیر رژیم صهیونیستی در امان ماندند. بااین‌‌‌حال شرکت آذریت با نماد «ساذری» طی ۲۴خردادماه توسط رژیم صهیونیستی در تبریز مورد حمله قرار گرفت.
این شرکت در بازار پایه بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند و انواع لوله، ورق و سایر فراورده‌‌‌های الیاف سیمانی و بتن را به چرخه تولید درمی‌‌‌آورد. بر اساس افشای شرکت «ساذری» در پی حمله صهیونیست‌‌‌ها، خساراتی به کارخانه، اسناد و مدارک و نرم‌‌‌افزارهای مورداستفاده وارد شده است. هنوز این شرکت عدد دقیق خسارات متحمل شده را اعلام نکرده و قرار است در افشاهای بعدی خود به آن بپردازد. شرکت‌های سنگ‌‌‌آهنی و همچنین روی ازآنجاکه به مواد اولیه وارداتی وابسته نیستند، با افزایش تنش بدون مشکل می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
بااین‌‌‌حال باید این را در نظر گرفت که بخش زیادی از درآمد این صنعت از منظر صادرات تامین می‌شود؛ بنابراین هرگونه اخلال در مبادی صادراتی کشور به دلیل وقوع جنگ می‌تواند درآمد و سودآوری این صنعت را با نزول همراه سازد. در کانی‌‌‌های غیرفلزی که شامل دو گروه شیشه و مواد نسوز است، افزایش تنش‌‌‌ها دو اثر متفاوت به‌‌‌جای خواهد گذاشت. در شیشه‌‌‌سازها از منظر مواد اولیه باتوجه‌‌‌به داخلی بودن هیچ مشکلی بر جای نخواهد گذاشت. تنها موردی که اختلالی که می‌تواند در برخی شرکت‌های تولیدکننده شیشه رقم بخورد، بحث صادرات آن‌‌‌هاست. بااین‌‌‌حال در تولیدکنندگان محصولات نسوز تنش‌‌‌ها می‌تواند ضربات هولناکی به این صنعت وارد سازد. وارداتی‌‌‌بودن مواد اولیه موجب اتکای این صنعت به کشورهای دیگر شده است؛ بنابراین افزایش تنش در گروه مذکور می‌تواند اثرات مخرب فراوانی را به دنبال داشته باشد.
