همسایگان ایران چگونه در جنگ ۱۲روزه نقشآفرینی کردند؟
جبهه منطقه‌ای آتشبس
تحلیلگران و مقامات عرب به «میدل ایست آی» می‌‌گویند رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس که از تنش‌های بین ایران و اسرائیل با کمترین خسارت جان سالم به در بردند، اکنون در موقعیتی هستند که می‌توانند از مزایای نسبی خود در اسرائیل و ایران بهره ببرند. شان متیوز در گزارشی برای «میدل ایست آی» نوشت، یکی از مقامات عرب با به اشتراک گذاشتن ارزیابی خود از بررسی جنگ در یک پایتخت برجسته عربی به «میدل ایست آی» گفت: «جبهه داخلی اسرائیل نمی‌توانست بیش از دو هفته حملات موشکی را تحمل کند.» «میدل ایست آی» با مقاماتی که نماینده سه پایتخت عربی هستند، برای این گزارش صحبت کرد. همه گفتند که در راهروهای قدرت کشورشان، ارزیابی این است که اسرائیل اولین طرفی بود که اعلام آمادگی برای آتشبس کرد.
بدر السیف، استاد دانشگاه کویت، به «میدل ایست آی» گفت: «اگرچه اسرائیل به حملات خود ادامه می‌‌داد، اما ایران تجاوز اسرائیل را متوقف کرد و پاسخ داد. تصویر یک اسرائیل شکست‌‌ناپذیر با دفاع هوایی بی‌‌عیب‌ونقص با موشک‌‌های ایران شکسته شد.» کارشناسان می‌‌گویند درک آسیب‌‌پذیری اسرائیل برای درک چگونگی رویکرد متحدان عرب ایالات متحده در قبال اسرائیل در آینده مهم است. این امر می‌تواند به آنها، از جمله کشورهایی که در سال ۲۰۲۰ تحت توافقنامه ابراهیم روابط خود را با این رژیم عادی کردند، قدرت نفوذ بیشتری در برابر اسرائیل بدهد. مقامات عرب به «میدل ایست آی» گفتند که انتظار دارند که رهبران خلیج فارس به تهران پیشنهاد سرمایه‌گذاری بدهند و سفرهای سطح‌بالا را در ماه‌‌های آینده رد نمی‌‌کنند.
در ماه آوریل، وزیر دفاع عربستان سعودی و برادر ولیعهد محمد بن‌سلمان از تهران بازدید کرد. در هر صورت، کشورهای خلیج فارس از مذاکرات هسته‌‌ای حمایت کردند و مقامات عرب به «میدل ایست آی» گفتند که نفوذ آنها در تهران اکنون می‌تواند حتی بیشتر هم بشود. یک دیپلمات عرب به «میدل ایست آی» گفت: «کشورهای خلیج فارس در واشنگتن جلسه استماع دارند. در نهایت، این اهرم فوق‌‌العاده‌‌ای است که با ایران دارند؛ تماس تلفنی با ترامپ در نیمه‌‌شب و پاسخ دادن او به تلفن.»
امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی هنگام بازدید ترامپ از منطقه در ماه مه، قراردادهایی به ارزش صدها میلیارد دلار با ایالات متحده امضا کردند. در آن زمان، به نظر می‌‌رسید که آنها امتیازاتی دریافت می‌کنند. «میدل ایست آی» فاش کرد که ترامپ تحت فشار عربستان سعودی، حملات ایالات متحده به حوثی‌‌ها در یمن را متوقف کرد. او همچنین تحریم‌‌های سوریه را لغو کرد. کشورهای خلیج فارس اما قادر به متوقف کردن حمله اسرائیل به ایران نبودند. اگرچه امارات متحده عربی، عربستان سعودی و قطر اولویت‌‌های متفاوتی دارند، اما کارشناسان می‌‌گویند هیچ‌‌کدام از آنها نمی‌‌خواستند ایالات متحده مستقیما به حمله اسرائیل بپیوندد. در نهایت، تمام مقامات عربی که با «میدل ایست آی» صحبت کردند، حمله ایالات متحده به تاسیسات هسته‌‌ای ایران را «محدود» یا «حداقلی» توصیف کردند.
به ادعای «میدل ایست آی»، حمله تلافی‌‌جویانه ایران به پایگاه نظامی العدید در قطر از قبل با کشورهای خلیج فارس هماهنگ شده بود. ایهام کامل، رئیس خاورمیانه در امور عمومی و دولتی ادلمن، به «میدل ایست آی» گفت: «این بحران واقعا رهبری کشورهای خلیج فارس را ارتقا داد.» وی افزود: «آنها توانستند نقش دیپلماتیک پشت صحنه را ایفا کنند و از هرگونه حمله قابل‌توجه به خاک خود جلوگیری کنند. آنها همکاری خود را به‌گونه‌‌ای سه‌‌جانبه کردند که شامل ایران، ترکیه و اسرائیل باشد.» سال‌ها، ایالات متحده تلاش کرد کشورهای خلیج فارس را برای مقابله با ایران، به اتحاد با اسرائیل جذب کند. زمانی که حزب‌‌الله بر لبنان تسلط داشت، بشار اسد بر سوریه حکومت می‌‌کرد و حوثی‌‌ها موشک و پهپاد به سمت عربستان سعودی پرتاب می‌‌کردند، شرایط فرق می‌‌کرد. این صحنه قبل از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به رهبری حماس به جنوب اسرائیل به اوج خود رسید، زمانی که فرماندهی مرکزی ایالات متحده سعی کرد یک «ناتوی خاورمیانه» ایجاد کند که اسرائیل را به کشورهای خلیج فارس و دفاع هوایی مصر متصل کند.
اما وقتی اسرائیل به ایران حمله کرد، متحدان عرب ایالات متحده به جای پیوستن به حمله اسرائیل، ترامپ را برای توقف جنگ تحت فشار قرار دادند. اسرائیل و ایران در سال ۲۰۲۴ دو بار به تبادل آتش مستقیم پرداختند. این دور از نبرد، اولین نبرد بی‌‌پرده بین آنها بود، جت‌‌های اسرائیلی مراکزی را در ایران هدف قرار دادند و ایران شهرهای بزرگی مانند تل‌‌آویو و حیفا را در هم کوبید. قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی همگی حمله اسرائیل به ایران را محکوم کردند. قطر از نظر تاریخی روابط نزدیک‌‌تری با جمهوری اسلامی ایران داشته است، تا حدودی به این دلیل که آنها بزرگ‌ترین میدان گاز طبیعی جهان را به اشتراک دارند. اما دو مقام عرب به «میدل ایست آی» گفتند که این درگیری باعث شد امارات و عربستان سعودی به صورت علنی و خصوصی برای آتشبس فشار بیاورند.
پاتریک تروس، دیپلمات سابق آمریکایی که به عنوان سفیر در قطر و یک مقام عالی‌رتبه در امارات متحده عربی خدمت کرده است، به میدل ایست آی گفت: «مقامات آمریکایی و اسرائیلی ممکن است پیش‌بینی نکرده باشند که کشورهای خلیج فارس چقدر در مورد کاهش تنش جدی هستند. آنها اکنون می‌‌دانند. عربستان سعودی در صدر این فهرست قرار دارد.» تروس گفت: «در حال حاضر، حتی در میان طبقات حاکم، از جمله عربستان سعودی، نسبت به مدت‌‌ها پیش، همدردی بیشتری با ایران وجود دارد.» اگرچه در سال ۲۰۱۸ بن‌سلمان به ایران تاخت و در سال ۲۰۱۹ تاسیسات نفتی آرامکو هدف قرار گرفت، اما در سال‌های بعد، عربستان به سمت ترمیم روابط با ایران حرکت کرد.
در سال ۲۰۲۳، چین میانجی‌گری بین ریاض و تهران را بر عهده گرفت. این اقدام در طول جنگ برای همه مفید بود. تنگه هرمز که چین برای حمل‌ونقل نفت خود به آن متکی است، باز ماند. صادرات نفت ایران با وجود حملات اسرائیل افزایش یافت و تاسیسات نفتی عربستان سعودی دوباره امن شدند. سیف، استاد دانشگاه کویت، افزود: «خلیج فارس در وضعیت سال ۲۰۱۹ نیست. ما [در خلیج فارس] احساس می‌‌کنیم که از اینکه به جنگ نپیوسته‌‌ایم، تبرئه شده‌‌ایم.»
روایت آنکارا از جنگ ۱۲روزه
