دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد؛
طرح تعلیق همکاری با آژانس
اقدام مجلس چه تاثيري بر مذاکرات آينده خواهد داشت؟
شیرین جمشیدیان: روز گذشته مجلس با رای قاطع خود به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رای داد. بر این اساس نمایندگان با ۲۲۱ رأی موافق، بدون رأی مخالف و یک رأی ممتنع از مجموع ۲۲۳ نماینده حاضر در جلسه با طرح تعلیق همکاری با آژانس موافقت کردند. بر اساس این طرح نصب هرگونه دوربین پادمانی و فراپادمانی، ورود هرگونه بازرس یا مامور و ارائه هرگونه گزارش به آژانس ممنوع است. همچنین بر اساس این طرح، تا زمان تامین امنیت مراکز هسته‌ای و تضمین حقوق هسته‌ای ایران، دولت حق هیچ‌گونه همکاری با آژانس را نخواهد داشت. در حالی این طرح در مجلس به تصویب رسید که به نظر می‌رسد تاثیر مستقیمی بر مذاکرات آتی خواهد داشت. اما آن‌طور که فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی به «دنیای اقتصاد»، گفت قطعا این طرح در مذاکره تاثیر خواهد داشت. اما او همچنین تاکید کرد که هنوز تصمیم قطعی در خصوص مذاکره گرفته نشده است. در جلسه روز چهارشنبه مجلس، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در نطق پیش از دستور خود، گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حتی حاضر نشد در ظاهر هم که شده، حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را محکوم کند، اعتبار بین‌المللی خود را به حراج گذاشت.
به گزارش «ایسنا»، وی افزود: به همین دلیل سازمان انرژی اتمی ایران تا تضمین امنیت تاسیسات هسته‌ای، همکاری خود با آژانس را تعلیق می‌کند و برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران با سرعت بیشتری به پیش خواهد رفت. باور ما به سنت‌های الهی به ما آموخته است که همه دستاوردهای ذکر شده صرفا ذیل عنایت‌های الهی صورت گرفته است.
پس از آن با رای نمایندگان ابتدا در اولویت قرار گرفتن طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در ادامه کلیات و جزئیات طرح مذکور به تصویب رسید. علی خضریان، نماینده پیشنهاد‌دهندگان تقاضای اولویت بررسی طرح مذکور، گفت: به خوبی می‌دانید که موضوع حق فعالیت صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران توسط دشمنان این کشور، رژیم صهیونیستی، آمریکای جنایتکار و کشورهای غربی مورد تعرض قرار گرفت. از سوی دیگر ارتباط و همکاری سازمان انرژی اتمی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طول این سال‌ها با ارتباطات حتی بیش از پادمان در برهه‌ای از تاریخ اثبات کرد که ما دنبال فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای هستیم و هیچ انحرافی از اقدامات مبتنی بر پادمان انجام نداده‌ایم، اما آژانس، مدیرکل آژانس و شورای حکام آژانس با ارائه گزارش‌های غلط، خلاف واقع و رفتار سیاسی به جای رفتار فنی تلاش کردند این حق هسته‌ای ما را مورد تعرض قرار دهند.
بر اساس این گزارش، پس از رای قاطع نمایندگان مجلس شورای اسلامی به این طرح، شعار الله‌اکبر و مرگ‌بر‌آمریکا و مرگ‌براسرائیل طنین‌انداز شد. در ادامه جلسه علنی مجلس، کلیات و جزئیات طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح و به تصویب نمایندگان رسید.
به گزارش «ایسنا»، در توضیح این طرح، سیدمحمود نبویان به عنوان نماینده کمیسیون امنیت ملی با بیان اینکه «موضوع این طرح خروج جمهوری اسلامی ایران از معاهده NPT نیست»، تاکید کرد: ما به این معاهده مقید بوده و به دنیا نیز اعلام کرده‌ایم همه فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح‌آمیز بوده و هست؛ بنابراین در این طرح موضوع همکاری با آژانس مطرح است به این معنا که نصب هرگونه دوربین پادمانی و فراپادمانی در کشورمان ممنوع خواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: همچنین ورود هرگونه بازرس اعم از رئیس، مرئوس، مدیرکل یا مامور به کشور ممنوع خواهد شد. تا پیش از این از فعالیت‌های هسته‌ای خود گزارشی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌دادیم که آنها نیز متاسفانه این گزارش را مستقیما به رژیم صهیونیستی ارائه می‌کردند، لذا در این طرح ارائه هرگونه گزارشی به آژانس ممنوع اعلام شده است.
این نماینده مجلس افزود: یکی از اهداف این طرح، تامین امنیت مراکز هسته‌ای کشورمان است. همچنین بر اساس ماده ۴ معاهده NPT که به هر عضو خود سه حق تحقیق و توسعه، تولید و بهره‌برداری از صنعت هسته‌ای را می‌دهد، ما نیز باید این حقوق را برای خود قائل شویم و تا زمان تامین آن و تامین امنیت مراکز هسته‌ای این الزام وجود دارد و دولت حق هیچ‌گونه همکاری با آژانس به ویژه گروسی رئیس جاسوس آن را نخواهد داشت. نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان اظهارات خود گفت: ما هم امنیت تاسیسات هسته‌ای و هم غنی‌سازی در داخل کشور را می‌خواهیم.
کلیات و جزئیات طرح
«ماده واحده- با توجه به نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران توسط رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا نسبت به تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز کشور و به مخاطره افتادن منافع عالیه جمهوری اسلامی ایران، مستندا به ماده ۶۰ عهدنامه ۱۹۶۹ وین در خصوص معاهدات، دولت مکلف است بلافاصله پس از تصویب این قانون هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و پادمان مبتنی بر آن را تا حصول شروط زیر به حالت تعلیق درآورد:
۱- حصول اطمینان از رعایت کامل حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و تامین امنیت مراکز هسته‌ای و دانشمندان هسته‌ای بر اساس چارچوب منشور سازمان ملل متحد و به تشخیص شورای عالی امنیت ملی.
۲- حصول اطمینان از رعایت کامل حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران در بهره‌مندی از کلیه حقوق مصرح در ماده ۴ معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور به تشخیص شورای عالی امنیت ملی.
تبصره- اطمینان از تحقق شروط مذکور پس از گزارش سازمان انرژی اتمی با تصویب شورای عالی امنیت ملی احراز خواهد شد. دولت مکلف است هر سه ماه یک بار گزارش تحقق شروط مذکور را به مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی ارائه کند.»
بر اساس این گزارش در ادامه این جلسه با پیشنهاد محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد یک تبصره دیگر با موضوع تعیین مجازات برای مستنکفان و متخلفان از اجرای این قانون به این ماده واحده اضافه شد. بر اساس این تبصره، هرگونه فعل یا ترک فعل توسط هر شخص یا اشخاص که سبب عدم اجرا یا اجرای ناقص تکلیف مقرر در این قانون شود، در صورتی که مشمول مجازات شدیدتری نباشد، جرم محسوب شده و مرتکبان و مستنکفان به مجازات تعزیری درجه ۶ موضوع ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب یک اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی، محکوم می‌شوند.»
اعتماد ایران باید جلب شود
فداحسین مالکی، نماینده زاهدان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»، با اشاره به تصویب طرح تعلیق همکاری با آژانس، گفت: کار کارشناسی طرحی که روز گذشته در مجلس مصوب شد، در کمیسیون امنیت ملی صورت گرفت و این طرح دقیقا مبتنی بر فعالیت‌ها و همکاری‌هایی که آژانس و خصوصا شخص آقای گروسی با سازمان انرژی اتمی داشت، نوشته شد.
او ادامه داد: فعالیت‌هایی که در دو سال اخیر از سوی آژانس انجام شده تا زمان حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به ایران، در کمیسیون امنیت ملی مورد ارزیابی قرار گرفت و جلساتی را با سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه داشتیم. بر این اساس نظرها بر این بود آن‌طور که ایران با آژانس همکاری داشت آژانس نسبت به ایران این همکاری را نداشت و کاملا این همکاری یک طرفه بود. بر این اساس شاهد جانبداری آژانس از رژیم صهیونیستی و آمریکایی‌ها بودیم و آژانس تحت تاثیر آمریکایی‌ها قرار داشت؛ مخصوصا زمانی‌که مذاکرات انجام شد ما شاهد سفرهای مشکوک آقای گروسی به تهران بودیم.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تاکید کرد: سفر آقای گروسی مشکوک بود چون زمانی‌که مذاکرات ما با آمریکایی‌ها به مراحل 2 و 3 رسید و حتی در مراحل بعدی آقای گروسی اصرار داشت که وارد ایران شود و بعد متوجه شدیم که ایشان به دنبال این است که نقاط ضعفی را در ایران پیدا کند که تاثیرگذار در برهم زدن مذاکره باشد. اما نهایتا ایران و سازمان انرژی اتمی با آژانس همکاری‌اش را ادامه داد.
او اظهار کرد: گزارش‌هایی که آقای گروسی قبلا می‌داد دال بر این بود که ایران همکاری می‌کند و نشانی از اینکه ایران به دنبال سلاح هسته‌ای است را ندیده‌اند. تا اینکه قبل از مذاکرات دور پنجم ایشان اعلام کرد که ایران به سمت سلاح هسته‌ای می‌رود و در نتیجه اوج خباثت گروسی و اوج جانبداری ایشان از رژیم صهیونیستی کاملا مشخص شد. بر این اساس قطعنامه علیه ایران صادر شد و بعد از قطعنامه هم حمله رژیم صهیونیستی به مراکز هسته‌ای ایران انجام شد. همه اینها دال بر این بود که حملات صورت گرفته رژیم صهیونیستی بر اساس گزارش‌های کذبی بود که آژانس داد. مالکی خاطرنشان کرد: اقدامات نسنجیده و غیر‌کارشناسی گروسی باعث شد که مجلس نسبت به این مساله واکنش نشان دهد و بحث تعلیق همکاری با آژانس به تصویب برسد. به نظر می‌رسد حداقل خواسته ملت ایران تعلیق و عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی است.
او در خصوص تاثیر طرح تعلیق همکاری با آژانس در مذاکره، گفت: قطعا این طرح در مذاکره تاثیر خواهد داشت. البته ما هنوز بحث مذاکره را در پیش نگرفتیم و هنوز حرف و حدیث‌های بسیاری در مورد مذاکره مطرح است و هنوز تصمیم قطعی در خصوص مذاکره گرفته نشده است. اما آنچه مسلم است این طرح قطعا در مذاکره تاثیرگذار خواهد بود و در بسیاری از موضوعات می‌تواند اثر‌گذار باشد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، در پاسخ به سوالی درخصوص در پیش بودن موعد اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه در مهر ماه و تاثیر طرح مجلس بر این مساله گفت: چون اعتماد ما نسبت به آژانس به حداقل رسیده، این ایران است که در آینده تصمیم خواهد گرفت. اینها فکر کرده بودند که اگر در روزهای اول مراکز هسته‌ای زده شود ایران فلج می‌شود، اما این‌طور نشد. ترامپ های‌و‌هویی انجام می‌داد که فردو، اصفهان و نطنز را زدیم، اما اصلا چنین چیزی نیست، بله زدند و خسارات سنگینی در سطح به وجود آمد، اما ترامپ خبر ندارد که در عمق چه اتفاقاتی افتاده است.
مالکی با اشاره به دو شرطی که در طرح تعلیق همکاری با آژانس آمده است، تصریح کرد: باید ابتدا آژانس اعتمادسازی کند که من با بودن این مدیرکل بعید می‌دانم که ایشان بتوانند اعتماد ایران را جلب کنند. چون در حال حاضر نهایت بی‌اعتمادی وجود دارد و باید به برنامه هسته‌ای ایران احترام بگذارند. او تاکید کرد: چطور می‌شود که هر چند روز یکبار مدیرکل آژانس برای بازدید به تهران می‌آید، اما یک بار هم ایشان از تاسیسات هسته‌ای رژیم صهیونیستی بازدید نکرده است؟! چون اسرائیل اصلا او را راه نمی‌دهد، اما هر وقت که خواسته به ایران آمده است. قطعا باید نگاه سازمان ملل تغییر کند.
