هوش‌مصنوعی به‌زودی باعث رشد مصرف انرژی در بیشتر کشورها خواهد شد
زنگ خطر مصرف برق
تحقیقی تازه در نشریه Joule نشان می‌دهد که مصرف برق سیستم‌های هوش‌مصنوعی تا پایان سال ۲۰۲۵ ممکن است از مصرف برق استخراج بیت‌کوین فراتر رود و حتی با مصرف برق برخی کشورهای پیشرفته برابر شود. الکس دِ‌وریس-گائو، پژوهشگر دانشگاه آمستردام، با استناد به داده‌های شرکت‌های تولیدکننده تراشه و تحلیل کارشناسان، میزان برق مصرفی سخت‌افزارهای پیشرفته هوش‌مصنوعی مانند تراشه‌های Nvidia H۱۰۰ را تخمین زده است. هر یک از این تراشه‌ها حدود ۷۰۰وات برق برای اجرای مدل‌های پیچیده مصرف می‌کنند. با توجه به روند فعلی، تنها سخت‌افزارهای ساخته‌شده در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ می‌توانند در مجموع بین ۵.۳ تا ۹.۴گیگاوات برق مصرف کنند؛ رقمی که از مصرف برق سالانه کل کشور ایرلند بیشتر است. در صورت ادامه این مسیر، نیاز برق سیستم‌های هوش‌مصنوعی در پایان سال ۲۰۲۵ ممکن است به حدود ۲۳گیگاوات برسد؛ معادل متوسط مصرف سالانه برق بریتانیا.
شکاف اطلاعاتی و بحران در زیرساخت‌ها
نبود شفافیت از سوی شرکت‌های بزرگ فناوری درباره محل و شیوه اجرای عملیات هوش‌مصنوعی یکی دیگر از مشکلات است. این شرکت‌ها به‌ندرت اطلاعات دقیقی درباره مصرف برق خود منتشر کرده و در بسیاری موارد، از افشای محل استقرار مراکز داده خود خودداری می‌کنند. این امر ارزیابی آثار زیست‌محیطی هوش‌مصنوعی را برای پژوهشگران، سیاستگذاران و افکار عمومی دشوار کرده است. علاوه‌بر این، شرکت‌هایی مانند گوگل از بروز «بحران ظرفیت برق» خبر داده‌اند و برای پاسخ‌گویی به نیاز روزافزون هوش‌مصنوعی، پروژه‌هایی را با اتکا بر زیرساخت‌های سوخت فسیلی به پیش خواهند برد. یکی از این پروژه‌ها به‌تنهایی ۴.۵گیگاوات ظرفیت گاز طبیعی را برای پشتیبانی از عملیات هوش‌مصنوعی اختصاص داده است.
بازگشت به انرژی‌های آلاینده
شرکت تایوانی TSMC که بسته‌بندی پیشرفته تراشه‌های هوش‌مصنوعی را بر عهده دارد، در سال ۲۰۲۳ ظرفیت تولید خود را دوبرابر کرده و قصد دارد این روند را در سال ۲۰۲۵ نیز تکرار کند. با این حال، تقاضای شرکت‌هایی مانند Nvidia و AMDاز ظرفیت تولید آنها پیشی گرفته است. این رقابت باعث شده است تا فناوری‌های جدیدی مانند CoWoS-L با مشکلاتی مانند بازده پایین تولید مواجه شوند و فشار مضاعفی بر منابع انرژی وارد کنند. در این میان، شعار «بزرگ‌تر، بهتر» که در صنعت هوش‌مصنوعی رایج است، به یک چرخه معیوب منجر شده است. در یک روند رو به رشد، نسل جدید تراشه‌ها بزرگ‌تر و پرمصرف‌تر می‌شوند و همین امر افزایش کارآیی انرژی را بی‌اثر کرده است.
آینده مبهم اهداف اقلیمی
آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داده است که رشد روزافزون هوش‌مصنوعی ممکن است به‌تنهایی مصرف برق مراکز داده در جهان را ظرف دوسال دوبرابر کند.
این مساله، به‌ویژه در کشورهایی که هنوز به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند، می‌تواند اهداف اقلیمی را به خطر اندازد. در مناطقی مانند ویرجینیای غربی که برق عمدتا از زغال‌سنگ تامین می‌شود، مراکز داده هوش‌مصنوعی تا دوبرابر مراکز مشابه در ایالت‌هایی با انرژی پاک مانند کالیفرنیا، گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند. با توجه به کمبود شفافیت و سرعت بالای رشد صنعت، بعید نیست که توسعه هوش‌مصنوعی بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی، به بحرانی جهانی بدل شود.
جمع‌بندی
در حالی که هوش مصنوعی با سرعتی خیره‌کننده در حال پیشرفت است، چشم‌انداز زیست‌محیطی آن به‌شدت نگران‌کننده است. اگرچه بهبود بهره‌وری انرژی و استفاده بیشتر از منابع تجدیدپذیر می‌تواند بخشی از این بحران را کاهش دهد، اما بدون شفافیت، مقررات‌گذاری مسوولانه و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پایدار، آینده سبز جهان ممکن است قربانی جاه‌طلبی مهارنشدنی فناوری شود.
