قفل صنعت روغن با کلید آزادسازی قیمت باز شد؛
فضای آرام روغنیها
رکود تولیدات
اولین معیار مورد بررسی در صنعت روغن خوراکی بازار سهام، مقادیر تولید این صنعت است. از منظر تولیدات در ۱۳سال اخیر به‌طور متوسط هر سال ۲درصد به میزان تولیدات روغنهای خوراکی افزوده شده است. به‌رغم روند صعودی تولیدات سالانه این صنعت، در سه‌سال اخیر مجموع تولیدات روغنهای خوراکی با شیب ملایمی کاهشی شده است. در سال ۱۴۰۱، ۱۶درصد از تولیدات این صنعت کاسته شد و از این سال شیب کاهش کمتر شد تا آنجا که طی سال ۱۴۰۳ بار دیگر رشد تولیدات به محدوده مثبت بازگشت. در این سال مجموعا ۷۵۷هزار تن روغن خوراکی توسط شرکت‌های بورسی این صنعت به چرخه تولید درآمده و یک‌درصد نسبت به سال ماقبل افزایش یافته است. با این حال مقایسه مقدار تولیدات روغنهای خوراکی با متوسط سالانه نشان می‌دهد که در سال گذشته تولیدات این صنعت کاهش ۴درصدی را نسبت به میانگین تاریخی تجربه کرده است.
در مقیاس فصلی طی زمستان ۱۴۰۳، مجموعا ۱۹۲هزار تن روغن خوراکی توسط شرکت‌های بورسی این حوزه تولید شد که در مقایسه با زمستان سال قبل ۱۷درصد کاهش یافت. البته این کاهش صرفا در زمستان رقم خورد و طی سه فصل ابتدایی سال ۱۴۰۳ مجموع تولیدات شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی روند افزایشی را تجربه کرد. در اولین ماه سال‌جاری، تولیدات روغنهای خوراکی وضعیت نامناسبی را پشت سر گذاشته است. طی فروردین امسال مجموعا ۴۵هزار تن روغن خوراکی از طریق چهار شرکت تولیدکننده این صنعت به چرخه تولید درآمد که نسبت به فروردین ۱۴۰۳ نزول ۱۳درصدی را به ثبت رساند. در این ماه تنها شرکت «غبشهر» موفق به رشد مقادیر تولید خود شد و سه شرکت هم‌گروهی این نماد فروردین ضعیفی را پشت سر گذاشتند.
دو شرکت پیشتاز در فروش
بررسی مقادیر فروش در کنار مقادیر تولید می‌‌‌تواند تصویر بهتری از وضعیت فعلی صنعت روغن خوراکی نمایان سازد. هرچند مقادیر تولید صنعت روغن خوراکی در سه‌سال اخیر جالب نبوده، مقادیر فروش این گروه به‌نسبت عملکرد بهتری را به نمایش گذاشته است. در سال 1403 مجموعا یک‌میلیون و 250هزار تن محصول روغن خوراکی توسط چهار شرکت بورسی این صنعت به فروش رسید که در قیاس با سال ماقبل افزایش 11درصدی و نسبت به متوسط تاریخی افزایش 19درصدی را به ثبت رسانده است.
همان‌طور که میزان تولیدات روغنهای خوراکی نزول بالایی را در زمستان تجربه کرد، مقادیر فروش این صنعت نیز در زمستان سال گذشته با کاهش 28درصدی به 318هزار تن تقلیل یافت. در اولین ماه سال‌جاری نیز همچون زمستان وضعیت فروش روغنهای خوراکی با کاهش 26درصدی نسبت به مدت مشابه همراه شد و به 46هزار تن کاهش یافت. در بازه نقطه به نقطه دو شرکت «غبشهر» و «غمارگ» با رشد 8درصدی مقادیر فروش خود توانستند بیشترین میزان جهش مقداری فروش در فروردین‌ماه امسال را از آن خود کنند.
اقدام مثبت حذف قیمت دستوری
هرچند حذف نرخ‌گذاری دستوری در صنعت روغن خوراکی در ابتدا واکنش تند مسوولان و بسیاری از مردم را در پی داشت، اما سال گذشته تنها یک‌درصد به نرخ فروش محصولات روغن خوراکی افزوده شد؛ این در حالی است که متوسط تورم سال گذشته کشور 35درصد اعلام شد. بنابراین حذف قیمت دستوری هرچند در کوتاه‌مدت موجب شوک قیمتی می‌شود، اما در بلندمدت تعدیل می‌شود، به‌طوری که نرخ صنعت روغن خوراکی در سال گذشته حتی به اندازه تورم افزایش نیافت. در مقیاس نقطه به نقطه طی فروردین امسال به‌طور متوسط 18درصد به نرخ فروش محصول اصلی روغنهای خوراکی‌‌‌ها افزوده شد. در این مقیاس بیشترین میزان جهش نرخ مربوط به شرکت «غپونه» بود و این شرکت روغن خود را با جهش 23درصدی به فروش رساند.
کاهش شتاب درآمدی
روند درآمدی روغنهای خوراکی نشان می‌دهد که در بازه سالانه به‌طور متوسط هر سال 39درصد به مجموع درآمد این صنعت افزوده شده است. طی سال 1403 شتاب درآمد صنعت روغن خوراکی با کاهش 33درصدی نسبت به میانگین تاریخی کاهش یافت و فروش صنعت 46هزار و 906میلیارد تومان به ثبت رسید. در زمستان 1403 به‌دنبال کاهش مقادیر تولید و فروش روغنهای خوراکی مجموع درآمد این صنعت نیز با افت 2درصدی نسبت به زمستان سال 1402 همراه شد و به 12هزار و 331میلیارد تومان نزول یافت. طی اولین ماه سال‌جاری میزان درآمد شرکت‌های روغن خوراکی با رشد 5درصد نسبت به فروردین 1403 به میزان 2هزار و 851میلیارد تومان به ثبت رسید. در میان چهار تولیدکننده بورسی صنعت روغن خوراکی، شرکت «غبشهر» با جهش 39درصدی به میزان یک‌هزار و 725میلیارد تومان به ثبت رسید.
درخشش سودآوری «غبشهر»
از سال 1401 همزمان با حذف نرخ‌گذاری دستوری روغن خوراکی‌‌‌ها، وضعیت سودآوری این صنعت بهبود چشم‌گیری را تجربه کرد. با گذشت زمان و افزایش جذابیت تولید روغن خوراکی‌‌‌ها، نرخ فروش این صنعت تعدیل شد. پس از تعدیل نرخ فروش این صنعت، حاشیه سود بالای صنعت روغن خوراکی نیز به روند تاریخی خود نزدیک شد. در مقیاس فصلی متوسط حاشیه سود روغنهای خوراکی به میزان 8درصد به ثبت رسید. در زمستان 1403 متوسط حاشیه سود صنعت روغن خوراکی به میزان یک‌درصد به ثبت رسید که نسبت به میانگین تاریخی 7درصد کاهش داشت. از میان چهار شرکت تولیدکننده بورسی روغن خوراکی، «غبشهر» بهترین عملکرد را به‌لحاظ سودآوری تجربه کرد. این شرکت در سال 1402 و زمستان سال گذشته به‌‌‌ترتیب حاشیه سود 9 و 10درصدی به ثبت رساند.
