۵ دور گفتگو زیر سایه فشار «بیبی»؛
هشدار ترامپ به تخریبچی مذاکرات ایران و آمریکا

کانال ۱۲ اسرائیل در گزارشی که روز گذشته منتشر کرد نوشت، گفتوگوی تلفنی روز پنجشنبه گذشته دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو درباره نحوه مواجهه با ایران بسیار پرتنش بوده و برخلاف ادعاهای پیشین آمریکا و اسرائیل، اختلافات جدی در موضع این دو نفر درباره نحوه جلوگیری از آنچه دستیابی تهران به سلاح هستهای خوانده میشود، وجود دارد. البته پیش از این نیز روشن شده بود که ترامپ با نخستوزیر اسرائیل بر سر نحوه مدیریت مساله هستهای ایران دچار چالش شده است.
ترامپ در طول این تماس به نتانیاهو گفت: «من خواهان راهحل دیپلماتیک با ایرانیها هستم و به توانایی خودم برای دستیابی به توافق خوب باور دارم.» به گزارش کانال ۱۲ اسرائیل، ترامپ همچنین تاکید کرده که علاقهمند به توافقی است که منافع طرفین را تامین کند. همزمان با انتشار این گزارش، کریستی نوم، وزیر امنیت میهن آمریکا که به اسرائیل سفر کرده است، روز دوشنبه ۲۶ مه در گفتوگو با فاکسنیوز گفت که رئیسجمهوری آمریکا او را برای گفتوگو با نتانیاهو درباره روند مذاکرات تهران و واشنگتن به اسرائیل فرستاده است.
نوم گفت: «رئیسجمهوری من را بهطور خاص به اینجا فرستاده است تا با نخستوزیر درباره روند این مذاکرات گفتوگو و بر این موضوع تاکید کنم که چقدر مهم است متحد بمانیم و اجازه دهیم این روند مسیر خود را طی کند.» کریستی نوم مدعی شد: «ما با زمانبندی فشرده و محدودی مواجهیم. صحبت از ماهها و سالها نیست تا رئیسجمهوری تصمیمش را بگیرد. ایران ضربالاجل بسیار کوتاهی دریافت کرده است، در حد چند روز. من از بنیامین نتانیاهو خواستم با ما همکاری کند تا بتوانیم تصمیمات عاقلانهای بگیریم.»
ترامپ شامگاه یکشنبه گفت که گفتوگوها با تهران بسیار خوب پیشرفته و واشنگتن پیشرفت «واقعی و جدی» در مذاکرات داشته است. رئیسجمهور آمریکا افزود: «ما گفتوگوهای بسیار خوبی با ایران داشتیم و باید ببینیم که چه اتفاقی میافتد. اما من فکر میکنم از جبهه ایران خبرهای خوبی خواهیم داشت.» دور پنجم گفتوگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا روز جمعه گذشته در رم پایتخت ایتالیا و با میانجیگری عمان برگزار شد. سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پس از پایان مذاکرات سهساعته رم، آن را «یکی از حرفهایترین ادوار مذاکراتی» توصیف کرد و گفت: «ایدههایی توسط وزیر خارجه عمان مطرح شد.» عراقچی روز یکشنبه نیز گفت راهکارهای طرف عمانی برای رفع موانع در حال بررسی است. وبگاه آکسیوس، رسانه آمریکایی، هم بعد از پایان دور آخر مذاکرات به نقل از یک منبع آگاه نوشت که این مذاکرات در رم «بسیار سازنده» بوده است.
بعد از دور چهارم گفتوگوهای هستهای، اختلافات بین تهران و واشنگتن بر سر جنبه فنی غنیسازی ایران بیش از هر زمانی تشدید شد. آمریکا خواهان آن است که ایران در خاک خود هیچگونه غنیسازی نداشته باشد و ایران میگوید که غنیسازی، حق کشور است و از این حق کوتاه نمیآید. در این بین پیشنهادهایی نیز مطرح شده است؛ از جمله ایجاد کنسرسیوم مشترک غنیسازی با کشورهایی مانند عربستان یا امارات متحده عربی که به دلیل اختلافنظر تهران و واشنگتن بر سر اینکه محل کنسرسیوم در کدام کشور باشد فعلا نتیجهای حاصل نشده است. سناریوی دیگری که ادعا میشد مطرح شده، توقف موقت غنیسازی در ایران بود که تهران آن را رد کرد. در نهایت گفته میشود ظاهرا به پیشنهاد عمان قرار است فعلا ایران و آمریکا موضوعات دیگر غیر از غنیسازی را مورد بحث و بررسی قرار دهند تا مذاکرات به بنبست نرسد و سپس به این موضوع بپردازند.
توصیه بقایی به واشنگتن
در یکی از آخرین اظهارنظرها درباره بحث غنیسازی نیز اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در مصاحبهای خاطرنشان کرد که هرگونه تلاش دولت آمریکا برای محروم کردن ایرانیان از حقشان برای بهرهمندی از انرژی هستهای «بسیار مشکلساز» خواهد بود. سخنگوی وزارت امورخارجه ایران با تاکید بر اینکه برنامه هستهای تهران کاملا صلحآمیز است، تصریح کرد: «ایرانیها هرگز در برابر فشار و تهدید تسلیم نمیشوند.»
او که با شبکه سیانان گفتوگو میکرد، در پاسخ به سوالی درباره روند مذاکرات هستهای غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن اظهار کرد: «اگر هدف این است که برنامه هستهای ایران تسلیحاتی نشود، من فکر میکنم که بهراحتی میتوانیم به آن دست یابیم، اما اگر هدف این است که ایران را از حق خود برای انرژی صلحآمیز هستهای محروم کنند، بسیار مشکلساز خواهد بود، تا حدی که میتواند به معنای واقعی تمام این روند را به چالش بکشد.» بقایی در پاسخ به این سوال که آیا استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور غرب آسیا و مذاکرهکننده ارشد ایالات متحده در این رایزنیها، متوجه این مساله شده است یا نه، گفت: «ما تا به حال به این رایزنیها ادامه دادهایم. این، بدان معنی است که متوجه شدهایم سطحی از این درک وجود دارد که ایران تحت هیچ شرایطی نمیتواند از حق خود برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، شامل غنیسازی اورانیوم دست بردارد.»
برنامه هستهای ما صلحآمیز باقی میماند
دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از نظر او توافق چگونه به دست خواهد آمد، تصریح کرد: «من معتقدم که اگر اراده وجود داشته باشد، راهی پیدا خواهد شد. در اینجا یک راه وجود ندارد، بلکه راههای مختلفی برای آن هست. زیرا ما میدانیم که برنامه هستهایمان کاملا صلحآمیز است.» او در ادامه تاکید کرد که «ما خود را به این متعهد کردهایم که برنامه هستهایمان صلحآمیز باقی بماند.»