اقتصاد ایران بازیگر جدیدی در بخش پتروشیمی دارد
چشمانداز ۲.۳میلیارد دلاری شستان
افشار بازیار، مدیرعامل هلدینگ شستان، درباره پروژه‌های در دست اجرا و برنامه‌های بهره‌‌برداری این شرکت در سال جاری گفت: نیروگاه ۱۸۳ مگاواتی شستان در چابهار، به عنوان فاز نخست نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی، ماه آینده افتتاح میشود. همچنین، هلدینگ شستان در شرکت مخازن سبز عسلویه هم‌‌اکنون بیش از ۷۰۰ هزار متر مکعب ظرفیت ذخیره‌‌سازی دارد و با افزودن مخازن جدید به ظرفیت ۳۰۰ هزار متر مکعب، این میزان در فاز دوم منطقه اقتصادی عسلویه به بیش از یک میلیون متر مکعب خواهد رسید. این مخازن در مردادماه سال جاری آماده بهره‌‌برداری خواهند شد.
او افزود: پروژه مهم هلدینگ شستان در سال ۱۴۰۴، تکمیل فاز بعدی پتروشیمی بوشهر است. فاز نخست این شرکت در سال‌های گذشته به بهره‌‌برداری رسیده بود و به تولید متانول اختصاص داشت. فاز بعدی دارای دو بخش است که در آن اتیلن و اتیلن گلایکول ساخته میشود و در بخش بعدی آن پلیاتیلن تولید خواهیم کرد. انتظار داریم در ماه‌های شهریور تا مهر تولید اتیلن و اتیلن گلایکول در این مجموعه آغاز شود. ظرفیت تولید اتیلن در پتروشیمی بوشهر حدود یک میلیون تن و ظرفیت تولید اتیلن گلایکول حدود ۵۵۰ هزار تن است.
پس از گذر از این مرحله بخشی از تولید اتیلن در پتروشیمی بوشهر باقی خواهد ماند که قرار است تا طرح تولید پلی اتیلن سنگین شرکت را تکمیل کند. این بخش از کار طبق زمان‌بندی به ۲ سال زمان احتیاج خواهد داشت. در حال حاضر، هلدینگ شستان سالانه بین ۵ تا ۵.۵ میلیون تن محصول پتروشیمی تولید می‌‌کند و با تکمیل پروژه‌های جدید، انتظار می‌‌رود ۱.۵ میلیون تن دیگر به این میزان اضافه شود. این ارقام، ظرفیت اسمی پتروشیمی بوشهر را نشان می‌دهند. اما به دلیل اینکه مواد اولیه (خوراک) موردنیاز این واحد به‌طور کامل و با کیفیت یا مقدار مناسب تامین نمی‌شود، تولید واقعی کمتر از ظرفیت اسمی خواهد بود.
پتروپالایشگاه عظیم شستان
افشار بازیار با تاکید بر پتانسیل موجود در طرح‌های شستان، درباره پروژه‌های در دست اجرای این شرکت گفت: هلدینگ شستان یک مجموعه توسعه‌‌ای قلمداد میشود و در حال حاضر درصد قابل توجهی از طرح‌های توسعه کشور در زمینه‌های نفت، گاز و پتروشیمی از سوی هلدینگ شستان در دست اجراست. هم اکنون بخش مهمی از طرح‌های ما به مرحله اجرا در نیامده‌اند و در انتظار کلنگ‌زنی هستند. اما از جمله طرح‌های کنونی ما علاوه بر آنچه به آن اشاره شد، پتروپالایشگاه بندرعباس است که طرح بسیار بزرگی به شمار می‌‌رود.
مجموعه دولت این طرح را به عنوان یکی از پروژه‌های اولویت‌‌دار کشور معرفی و به ما ابلاغ کرده است. این ابلاغ همچنین به وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه و صندوق توسعه ملی ارسال شده است. بر اساس برنامه‌‌ریزی انجام‌‌شده، پتروپالایشگاه بندرعباس پس از تکمیل، توانایی تولید ۹ میلیون تن سوخت و 4.5 میلیون تن محصولات پتروشیمی را برای عرضه به بازار خواهد داشت. او افزود: برای این پروژه دو خط تولید سوختی مطرح شده که برای فاز سوختی خط تولید اول شامل ۱۵۰ هزار بشکه با 4.5 میلیارد دلار در دست طراحی است. به‌طور کلی بر اساس تجربه طرح‌های پالایشگاهی برای تکمیل این پروژه ۴ تا ۵ سال زمان مورد نیاز است. بعد از این پروژه در نظر داریم تا به موارد جدیدی نظیر پایین‌دستی‌‌های صنعتی سایر حوزه‌های جدید پیرامون صنایع یاد‌شده بپردازیم.
چشمانداز 2.3 میلیارد دلاری در سال‌های آینده
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تجاری شستان، در پاسخ به پرسشی درباره میزان ارزآوری کنونی این هلدینگ و چشمانداز آتی آن اظهار کرد: در حال حاضر، هلدینگ شستان سالانه بین 1.3 تا 1.4 میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به ارمغان می‌‌آورد. با توجه به تنوع ارقام ارائه‌‌شده برای درآمد ارزی کل کشور، ترجیح می‌‌دهم فعلا از اعلام سهم دقیق ما نسبت به کل درآمد ارزی کشور خودداری کنم. وی افزود: اتیلن تولیدی در مجموعه، به عنوان یک محصول میانی، مستقیما صادر نمی‌شود و در سایر بخش‌های هلدینگ مصرف میشود. با این حال، در صورت دستیابی اتیلن و اتیلن گلایکول به ظرفیت اسمی و بهره‌‌برداری کامل، پیش‌‌بینی میشود درآمد هلدینگ به‌‌تدریج ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار افزایش یابد. همچنین، انتظار می‌‌رود اجرای طرح تولید پلیاتیلن در سال‌های آتی حدود ۳۰۰ میلیون دلار به درآمد ارزی شستان بیفزاید.
ورود به بورس بعد از 1404
مدیرعامل شستان درباره مسائل مطرح شده پیرامون ورود به بورس یا تخصیص سهام به کارمندان و بازنشسته‌های نیروهای مسلح به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: ما در مجموعه هلدینگ شستان در نظر داریم تا آن دسته از شرکت‌هایی را که بتوان برای آنها امیدنامه راحت‌‌تری تنظیم کرد، در صف عرضه به بازار سهام قرار دهیم. این شرکت‌ها شامل شرکت‌هایی میشود که حدود فعالیت آنها مشخص بوده و بندهای حسابرسی راحت‌‌تری برای رسیدگی دارند، از آن جمله می‌توان به شرکت مخازن سبز پتروشیمی عسلویه و پتروشیمی مرجان اشاره کرد. این شرکت‌ها برای ورود به بورس به مراتب مسیر هموارتری پیش روی خود دارند. ما در نظر داریم ابتدا شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ شستان را وارد بازار بورس کنیم و سپس برای عرضه سهام خود هلدینگ به بازار سرمایه اقدام کنیم.
بازیار افزود: درباره سهامداری بازنشستگان نیروهای مسلح و سایر ذی‌نفعان، پیشنهاد شرکت شستان به سرمایه‌‌گذاران و سازمان‌های بالادستی این است که در فرآیند ورود شرکت‌های هلدینگ به بورس، منافع حاصل از آن تا حد امکان به بازنشستگان، به عنوان سهامداران اصلی، اختصاص یابد. بر این اساس، شستان پیشنهاد واگذاری بخشی از سهام به این گروه را ارائه کرده است. بااین‌‌حال، مسوولیت اجرای این امر بر عهده سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق‌های بازنشستگی، به عنوان نهادهای متولی و بالادست شستان، است. در حال حاضر، هیچ برنامه‌‌ای برای عرضه سهام شرکت‌های زیرمجموعه در بورس طی سال جاری وجود ندارد.
گام‌های شستان در لجستیک و انبارش
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تجاری شستان درباره اینکه سهم شرکت مخازن سبز عسلویه از ذخیره تولیدات فاز دوم عسلویه چقدر است، توضیح داد: شرکت مخازن سبز عسلویه در حال حاضر ذخیره‌ساز اصلی فاز ۲ در این منطقه اقتصادی است و شرکت‌های پتروشیمی متعددی از این شرکت سرویس می‌گیرند. از آن جمله می‌توان به شرکت پتروشیمی بوشهر، آپادانا، کیمیا، سبلان و شرکت‌های دیگر اشاره کرد. در صورت نیاز هر یک از این شرکت‌ها به ظرفیت ذخیره‌‌سازی بیشتر، شرکت مخازن سبز عسلویه آمادگی دارد تا با تامین ظرفیت‌‌های لازم در راستای ایفای تعهدات خود، پشتیبانی کامل از فاز دوم منطقه اقتصادی عسلویه را در زمینه انبارش و ذخیره‌‌سازی به‌طور موثر فراهم کند.
او افزود: با توجه به صادرات چند میلیون تنی محصولات هلدینگ شستان، حوزه لجستیک و حمل‌‌ونقل به‌‌ویژه در سطح بین‌المللی، از زمینه‌های جذاب برای سرمایهگذاری این هلدینگ محسوب میشود. بر این اساس، شستان در پی همکاری و حتی شراکت با شرکت‌هایی است که توانایی تامین ناوگان موردنیاز برای حمل محصولات و پاسخگویی موثر به نیازهای مشتریان را داشته باشند.
آینده پتروشیمی بوشهر
افشار بازیار درباره روند تکمیل فاز دوم پتروشیمی بوشهر و چشمانداز فاز سوم این پروژه اظهار کرد: تامین مالی فاز دوم از طریق فاینانس انجام شده است، اما اجرای پروژه به‌‌دلیل تحریم‌ها، مشکلات تامین تجهیزات و مواد اولیه، و همه‌‌گیری کرونا با تاخیر مواجه شد. در حال حاضر، ۶ تا ۷ هزار نفر در این پروژه مشغول به کار هستند. افزایش هزینه‌های جاری و طولانی شدن فرآیند اجرا، بودجه اولیه را ناکافی کرد. بااین‌‌حال، تلاش ما بر این است که با بهره‌‌گیری از منابع متنوع، از جمله بازده سرمایه‌‌گذاری‌‌ها و اعتبارات موجود، فاز دوم را به سرانجام برسانیم.
برای فاز سوم نیز در حال بازنگری طرح هستیم تا پس از تکمیل مطالعات، حدود ۶۰۰ میلیون دلار سرمایه موردنیاز تامین شود. این رقم ممکن است با توجه به نتایج بازنگری تغییر کند. فاز سوم باید از نظر تولید و بازده اقتصادی به‌‌گونه‌‌ای طراحی شود که برای سرمایه‌‌گذاران جذاب و مقرون‌‌به‌‌صرفه باشد. وی در پایان افزود: صنعت پتروشیمی با وجود چالش‌‌های فراوان، پتانسیل بالایی برای تقویت اقتصاد کشور دارد و می‌تواند بخشی از فشارهای اقتصادی را کاهش دهد.
با سیاستگذاری صحیح، رفع موانع، افزایش جذابیت صنایع پایین‌‌دستی و کاهش ریسک‌‌های مرتبط با تامین خوراک، این صنعت قادر است درآمدهای چند میلیارد دلاری برای کشور ایجاد کند. این امر نه‌‌تنها آینده اقتصادی روشن‌‌تری را رقم خواهد زد، بلکه با تولید محصولات با ارزش افزوده بالا، منافع پایداری را در بلندمدت برای ایران به ارمغان خواهد آورد.
