عدالت مالیاتی در عصر شبکههای اجتماعی بررسی شد
ذرهبین مالیات روی سلبریتیها

چین: دولت چین با ابزارهای قانونی، فناوری و رسانهای بهطور جدی با فرار مالیاتی سلبریتیها مقابله میکند. چهرههایی مثل فن بینگبینگ به خاطر پنهانکاری درآمد و استفاده از قراردادهای صوری جریمه و محدود شدند. برخی سلبریتیها از قراردادهای یین و یانگ یا ثبت شرکتهای شخصی برای کاهش مالیات استفاده میکنند، اما دولت با تقویت ساختار مالیاتی و بهرهگیری از هوش مصنوعی برای ردیابی تراکنشها و تشدید مجازاتها، فرهنگ تمکین مالیاتی را نهادینه کرده است.
هند: اینفلوئنسرها درآمدهای خود را از تولید محتوای حمایتشده، بازاریابی وابسته و تبلیغات به دست میآورند که مشمول مالیات بر درآمد میشود. درآمد این افراد بسته به فعالیتشان ممکن است به عنوان درآمد حرفهای یا کسب و کار طبقهبندی شود. افراد مقیم هند باید مالیات بر درآمد جهانی پرداخت کنند، اما غیرمقیمها فقط روی درآمد داخل هند مالیات میدهند.
علاوه بر مالیات بر درآمد، اگر گردش مالی آنها از حد مشخصی بالاتر رود، باید در سیستم مالیات ارزش افزوده (GST) ثبتنام و مالیات آن را پرداخت کنند. رعایت ثبتنام، ارائه اظهارنامههای دورهای و نگهداری اسناد برای اینفلوئنسرها ضروری است و بیتوجهی منجر به جریمه میشود. با افزایش ضریب نفوذ رسانههای اجتماعی، اهمیت مالیات این حوزه در هند روزبهروز بیشتر میشود.
اندونزی: با رشد سریع شبکههای اجتماعی، اینفلوئنسرها نقش مهمی در تبلیغات و معرفی محصولات پیدا کردهاند و درآمدهای قابلتوجهی کسب میکنند. اما ضعف در شفافیت مقررات، نبود نظارت کافی و سیستم خوداظهاری مالیاتی باعث شده بسیاری درآمدهای خود را گزارش نکنند. اداره مالیات اندونزی ظرفیت بالقوه مالیاتی این حوزه را حدود ۱۵ تریلیون روپیه تخمین زده است. برای بهبود وضعیت، لازم است قوانین قویتر، شفافسازی مقررات و افزایش آگاهی اجتماعی نسبت به مالیات فعالیتهای تبلیغاتی ایجاد شود.
آمریکا: نظام مالیاتی آمریکا تصاعدی است و درآمد افراد از جمله هنرمندان و اینفلوئنسرها از ۱۰ تا ۳۷درصد مالیات میپردازد. مالیاتها در سطوح فدرال، ایالتی و محلی وضع میشوند. هنرمندان و بلاگرها باید مالیات خوداشتغالی ۱۵.۳درصد را پرداخت کنند و درآمدشان را هر سه ماه گزارش دهند. عدمپرداخت مالیات ممکن است با مجازاتهایی چون زندان و جریمههای سنگین همراه باشد. همچنین درآمدهای جانبی مثل جوایز و حق امتیاز آثار هنری نیز مشمول مالیات است.
فرانسه: قوانین مالیاتی سختگیرانه باعث شده برخی هنرمندان به کشورهای دیگر مهاجرت کنند. مالیات ۷۵ درصدی بر درآمدهای بالای یک میلیون یورو که به «ابرمالیات» معروف است، نمونهای از این سیاستهاست. این مالیات فشار زیادی بر هنرمندان وارد کرد و برخی از کشور رفتند. در مقابل، هنرمندان هندی اغلب داوطلبانه مالیات پرداخت میکنند که تفاوت نگرش فرهنگی نسبت به مالیات را نشان میدهد.
ترکیه: از سال ۲۰۱۹، قانون مالیات بر خدمات تبلیغات آنلاین تصویب شده است که اینفلوئنسرها و یوتیوبرها باید درآمد تبلیغاتی خود را شفاف کنند. درآمد سالانه تا سقف مشخصی معاف از مالیات است، ولی درآمدهای بالاتر مشمول مالیات بوده و نیاز به ارائه اظهارنامه دارند. از سال ۲۰۲۲، اینفلوئنسرها باید حساب بانکی ویژهای داشته باشند تا ۱۵درصد مالیات تکلیفی بهصورت خودکار کسر شود. این درآمدها مشمول مالیات ارزش افزوده نیستند.
ایران: در ایران حدود تعداد زیادی اینفلوئنسر با بیش از یک میلیون دنبالکننده در اینستاگرام فعالیت دارند و تخمین زده میشود گردش مالی این فضا به حدود چندهزار میلیارد ریال برسد. با توجه به رشد اقتصادی این حوزه، ضرورت دارد فعالیت این افراد به عنوان کسب و کار رسمی شناخته شده و مشمول مالیات شوند. بهترین راهکار پیشنهادی، خوداظهاری درآمد از محل تبلیغات است تا در گام نخست، اینفلوئنسری به عنوان شغل به رسمیت شناخته شود. سپس با استفاده از ابزارهایی مانند پایانه فروشگاهی و تفکیک حسابهای بانکی شخصی و تجاری، امکان ردیابی هوشمند درآمدها فراهم شود.
اگرچه خوداظهاری ممکن است کامل نباشد، اما تعریف رسمی این شغل، آن را مشمول قوانین مالیاتی و جرایم مربوط به تخلفات مالیاتی میکند. همچنین پیشنهاد میشود کارفرماها درصدی از پرداختی به اینفلوئنسرها را مستقیما به سازمان امور مالیاتی واریز کنند. تجربه نشان داده مردم نسبت به مسائل مالی سلبریتیها حساساند و شفافسازی در این زمینه بر اعتماد عمومی تاثیرگذار است. بنابراین، انتشار لیست افرادی که خوداظهاری کردهاند، میتواند گامی مهم در تقویت شفافیت و اعتماد عمومی باشد.