اتصال بانکی تهران - مسکو

با‌این‌حال، این نوع از توسعه شبکه بانکی میان کشورها احتمالا تاثیر چندان مثبتی بر موانع بازرگانی موجود میان ایران و روسیه نخواهد داشت. در  این نشست محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، بیان کرد: «طرح اتصال شبکه شتاب ایران و میر روسیه در ادامه توسعه روابط بانکی دو کشور است و در قالب آن شهروندان دو کشور بدون نیاز به استفاده از کارت‌های بانکی رایج در جهان در سفرهای تجاری و توریستی از خدمات بانکی دو کشور بهره‌‌مند می‌شوند.» در این نشست خانم زلفیا قهرمانوا، معاون بانک مرکزی روسیه، نیز اتصال شبکه شتاب ایران و میر روسیه را گامی مهم در توسعه روابط بانکی و تسهیلگری ارائه خدمات بانکی به شهروندان دو کشور دانست.

دومین اتصال بانکی ایران و روسیه

روز گذشته از مرحله دوم طرح اتصال شبکه شتاب ایران به میر روسیه، در بانک مرکزی رونمایی شد. در این نشست مقامات ارشد بانک مرکزی ایران و روسیه و همچنین برخی از مدیران ارشد شبکه بانکی ایران حضور داشتند. می‌توان گفت توسعه فناوری بانکی و تسهیل تراکنش‌های شهروندان ایران و روسیه از جمله مهم‌ترین محورهای این نشست بود. این طرح امکان خرید گردشگران و کسب‌وکارهای روس از پایانه‌های فروشگاهی ایران را با استفاده از برنامک «میرپی» و فناوری NFC فراهم می‌کند.

فناوری NFC، یک روش بی‌سیم برای تبادل داده بین دو دستگاه است که در فاصله‌ای بسیار کوتاه عمل می‌کند. این فناوری بر پایه اصول RFID (شناسایی با فرکانس رادیویی) اما با قابلیت‌های تعاملی بیشتر و امنیت بالاتر توسعه یافته است. از NFC اغلب برای پرداخت‌های بدون تماس استفاده می‌شود، به‌گونه‌ای که کاربر تنها با نزدیک کردن گوشی هوشمند یا کارت بانکی مجهز به NFC به دستگاه کارت‌خوان، عملیات پرداخت را انجام می‌دهد.

سرعت بالا، سادگی استفاده، و افزایش امنیت ازجمله مهم‌ترین مزایای این فناوری در مقایسه با پرداخت‌های سنتی است. با استفاده از این فناوری، اطلاعات حساس به‌صورت رمزنگاری‌شده منتقل می‌شوند و نیازی به تماس فیزیکی یا وارد کردن اطلاعات کارت نیست. بنابراین پذیرندگان شبکه پرداخت ایران که پایانه‌های مجهز به سرویس کهربایی دارند، پس از این می‌توانند تراکنش‌های کارت‌های بانکی روس را پردازش کنند.

این تراکنش‌ها از طریق شبکه‌های «شاپرک» و «شتاب» به شبکه «میر» منتقل می‌شوند و شهروندان روسیه برای پرداخت‌های خرد خود در ایران، نیازی به ارائه رمزکارت نخواهند داشت. مطابق توافق بانک مرکزی و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مراکز و مقاصد هدف گردشگران روس با اولویت بالاتری به این خدمت تجهیز شده و این مراکز به‌سرعت در سراسر کشور در حال گسترش است.

 محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، درباره این طرح گفت: «طرح اتصال شبکه شتاب ایران و میر روسیه در ادامه توسعه روابط بانکی دو کشور است و در قالب آن شهروندان دو کشور بدون نیاز به استفاده از کارت‌های بانکی رایج در جهان در سفرهای تجاری و توریستی از خدمات بانکی دو کشور بهره‌مند می‌شوند.» او همچنین در این باره تصریح کرد: «این مدل در توسعه روابط بانکی با کشورهای عضو بریکس و کشورهای منطقه دنبال خواهد شد و مقدمات کار در حال انجام است.»

فاز اول این طرح که در آبان ۱۴۰۳ اجرا شد، امکان برداشت وجه (روبل) و مانده‌گیری از خودپردازهای روسیه را با استفاده از برنامک‌های کهربامند برای ایرانیان فراهم کرد. فاز سوم نیز که در آینده‌ای نزدیک به مرحله اجرا خواهد رسید، خرید ایرانیان در پایانه‌های فروش روسیه را ممکن خواهد ساخت. مزایای طرح شامل صرفه‌جویی در هزینه‌های تبدیل ارز، کاهش نیاز به حمل پول نقد، و ارتقای زیرساخت‌های بومی است.

کمک شبکه بانکی به گردشگران

در آبان‌ماه سال گذشته بانک مرکزی ایران و روسیه توافقی به منظور اتصال شبکه‌های بانکی خود توافقی به امضا رساندند. در آن ایام گفته می‌شد که این توافق می‌تواند به تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور و افزایش حجم تجارت بین ایران و روسیه کمک کند. بااین‌حال بر اساس سخنان هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه، موانع بازرگانی کشور ما و روسیه مربوط به بخشنامه‌ها و آئین‌نامه‌های داخل کشور است که نوعی خودزنی محسوب می‌شود و مشکلاتی را برای صادرکننده و وارد‌کننده ایجاد می‌کند. روسیه ۳۰۰میلیارد دلار واردات دارد، اما سهم ایران از آن تنها ۰.۴درصد است.

بنابراین با وجود اجرایی شدن مرحله دوم اتصال شبکه‌های بانکی ایران و روسیه به نظر می‌رسد این طرح بیش از آنکه به افزایش حجم تجارت میان دو کشور منجر شود، دریافت وجه شهروندان ایرانی در روسیه و پرداخت‌های شهروندان روسیه در ایران را تسهیل می‌کند.

روز گذشته ماریا کراسیکووا، معاون بانک مرکزی روسیه، در این باره گفت: «با افتتاح پرواز مستقیم دو کشور، تقاضای مردم برای انجام تراکنش‌ها به همان راحتی که در کشور محلی خود انجام می‌دهند فراوان بود. در کنار همه اینها، تلاش‌های فراوان تیم فنی هر دو کشور باعث شد موفق به ادغام پرداخت‌ها بین ایران و روسیه با استفاده از یک تبلت یا موبایل، بسیار ساده و بدون دردسر برای شهروندان خود شویم.»

به همین دلیل می‌توان گفت مزایای فعلی این طرح شامل صرفه‌جویی در هزینه‌های تبدیل ارز، امنیت تراکنش، کاهش نیاز به حمل پول نقد، افزایش درآمد و رونق گردشگردی میان دو کشور است.