ماحصل چند دهه تسهیلگری روشمند در کره جنوبی بررسی شد
بازی برد - برد شهردار و توسعهگر در سئول
بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت سئول، دهه‌های متمادی اتخاذ سیاست‌های کارشناسی و تسهیل‌کننده فعالیت بخش خصوصی است. امروزه نقش دولوپرها در شکل دادن به محیط‌های مختلف اعم از تجاری، مسکونی و حتی صنعتی بسیار پررنگ و ملموس است. در حالی که تا قبل از قرن حاضر ساختمان‌سازی عمدتا با روش‌های سنتی انجام می‌شد، هم‌اکنون روش‌های مدرن ساخت‌و‌ساز با تمرکز بر مصالح و روش‌های سازگار با محیط زیست به کار گرفته می‌شوند. این روش‌ها با بهره‌گیری از آخرین شیوه‌های مدیریت پروژه و با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی برای طرح‌های ساخت‌و‌ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
چنین تحولی سبب شده تا در طول چند دهه اخیر مقیاس و تعریف پروژه‌های ساختمانی به کلی دگرگون شود و علاوه بر به‌روز شدن ظاهر ساختمان‌ها طراحی کاربری و ساخت پروژه‌های مسکونی با دیدی کلان و کاربر‌محورتر از پیش به سرانجام برسد. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز اشاره شد، در حال حاضر توسعهگران ساختمانی نقش مهمی در طراحی و ساخت پروژه‌های عظیم دارند که با کاربری‌‌های مختلفی نظیر مسکونی و تجاری نمای شهرهای مدرن را کاملا دگرگون کرده است. در حالی که چشم دنیا بیشتر به شهرهای پر‌آوازه غربی دوخته شده و در سه دهه اخیر شهرهای جوانی نظیر دبی یا سنگاپور توجه‌ها را به خود جلب کردهاند، با این حال توسعهگران فعال در صنعت ساختمان در شرق آسیا از توکیو گرفته تا شانگهای طرح‌های خیره‌کننده‌‌ای را از حیث پیچیدگی‌‌های فنی سازه و ظرافت معماری اجرا کرده و میکنند. یکی از شهرهایی که تاکنون در همین چارچوب کمتر مورد توجه قرار گرفته سئول است که ذیل سیاستگذاری‌‌های کلان انجام شده برای این کلان‌شهر، توانسته معنای زیست شهری را در شبه‌جزیره کره تغییر دهد.
دو عامل پویایی صنعت ساختمان
موفقیت سئول در ایجاد پروژه‌های شهری موفق با کاربری چندگانه (مسکونی، تجاری یا حتی گردشگری) یا حتی طرح‌های حمایتی، از دو جهت دارای اهمیت است. نخست اینکه پس از جنگ جهانی دوم و جدایی دو کره از یکدیگر تمایز میان سیاست‌های ایدئولوژیک در اداره دو بخش شبه‌جزیره کره سبب شد تا به‌طور کلی سیاست‌های کلان اقتصادی و نحوه نگاه دولتمردان به اقتصاد پیامدهایی بسیار متفاوت را در امور مختلف در این دو کشور تازه‌تاسیس رقم بزند. یکی از این بخش‌ها صنعت ساختمان بود که در حال حاضر به شکلی عمده بر وضعیت شهرهای کره جنوبی اثر گذاشته و اگرچه از کره شمالی اطلاعات خاصی در دسترس نیست اما عکس‌‌های ماهواره‌‌ای و آنچه گردشگران معدود از این سرزمین به ثبت رسانده‌‌اند، نشان می‌دهد که وجود اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد و دوری جستن از سیاست‌های محدود‌کننده سرمایه‌‌گذاری تا چه حد توانسته در کره جنوبی و اتخاذ مسیری معکوس در کره شمالی بر وضعیت دو بخش کره اثر بگذارد.
به عبارت دیگر آنچه هم‌اکنون عکس‌‌های ماهواره‌‌ای از بخش تاریک شبه‌جزیره کره در شمال و همسایه نورانی آن در جنوب به تصویر می‌‌کشند، تنها در همین تمایز به ظاهر ساده نهفته است؛ مداخله‌‌گری دولت در همه‌چیز یا سیاستگذاری به جای تصدی‌‌گری صرف. داستان کره جنوبی و شهرهای آن داستان حمایت‌‌های انگیزه‌ساز از توسعهگران بخش خصوصی در راستای قانون است.
اما دومین عامل موفقیت سئول در ایجاد فضاهای متفاوت شهری و حمایت درست از توسعهگران ساختمانی پیش از آنکه امری محدود به نگاه شهرسازان این حوزه یا تصمیم‌سازان در شهرداری باشد ناشی از وضعیت کلان اقتصادی کشور است. ارتباط تنگاتنگ کره جنوبی با اقتصاد جهانی طی دهه‌های اخیر ضمن آنکه ورود تکنولوژیهای نوین در صنعت ساختمان و صنایع وابسته را ممکن ساخته، باعث شده تا این کشور همواره با اتکا به مزیت‌‌های نسبی خود و استفاده از آخرین تکنولوژیهای موجود در سایر کشورها بتواند ساختمان‌های بنا شده را با هزینه کمتر و کیفیت بهتر ارائه کند. به عبارت دیگر عدم اصرار بر داخلی‌سازی همه موارد مورد نیاز صنعت و استفاده از ظرفیت‌‌های بازرگانی با سایر کشورها دومین عاملی است که سبب موفقیت شهرسازی در کره از سوی توسعهگران ساختمانی شده است.
غولهای توسعه در کره
بررسی‌‌ها نشان می‌دهد که اقتصاد کره جنوبی طی دهه‌های اخیر همان‌طور که توانسته در بخش‌های صنعت و بازرگانی رشدی پایدار و موفق را به ثبت برساند در صنعت ساختمان نیز عملکرد مناسبی را داشته تا جایی که همسو با رشد فناوری‌‌های ساختمانی و ارتقای استانداردهای زیست محیطی، امروزه دوشادوش پیشرفته‌‌ترین کشورها در این حوزه گام برمی‌‌دارد.
توسعه اقتصادی درون‌‌زا با اتکا بر افزایش آزادی اقتصادی و حمایت از کسب و کارهای کوچک در کنار زمینه‌‌سازی برای ایجاد غولهای صنعتی طی سالیان طولانی سبب شده تا رشد اقتصادی در این کشور به بهبود قابل توجه سطح رفاه در میان اقشار مختلف و ایجاد یک طبقه متوسط شهری با جمعیت زیاد بینجامد. از سوی دیگر تعاملات تجاری طبقه ثروتمندی را به وجود آورده که نیازهای متفاوتی نسبت به طبقه متوسط برای تامین مسکن دارند. بر این اساس بازار ساختمان به ویژه مسکن در کره جنوبی بازاری است پویا که همواره توسعه و توسعه‌‌گری جایگاه مناسبی در آن داشته، این وضعیت را حتی در تامین مسکن اجتماعی در شهرهای بزرگ کره نیز می‌توان دید.
در حال حاضر توسعهگران معتبری در کره فعال هستند که از آن جمله می‌توان به شرکت هایسونگ اشاره کرد. این شرکت به عنوان یک هلدینگ بزرگ در عرصه تولید مواد شیمیایی، تجارت، فناوری اطلاعات و ساخت‌و‌ساز فعالیت می‌‌کند و تاکنون پروژه‌های مهمی در این کشور اجرا کرده است. یکی از برجسته‌‌ترین پروژه‌های مسکونی فعال در مجموعه املاک این شرکت، «هیوسانگ هرینگتون پلیس» است؛ یک مجتمع به ارتفاع ۱۱۴.۹۳ متر با ۳۰ طبقه بالای سطح زمین که در ژوئن ۲۰۱۹ رونمایی شد.
با توجه به تخصصی شدن زمینه فعالیت‌‌های توسعهگران ساختمانی در جهان طبیعتا در بسیاری از کشورها شرکت‌هایی را خواهیم یافت که در زمینه‌های خاصی فعالیت میکنند. یکی از این شرکت‌ها که تابعیت کره جنوبی را دارد موسسه بین‌المللی شرکت دانگ بو است. این شرکت به‌طور تخصصی در زمینه طراحی ساخت و بهره‌‌برداری از بیمارستان‌‌ها، مجموعه‌های ورزشی و ساختمان‌های آموزشی فعالیت می‌‌کند و در کنار آن مجتمع‌‌های مسکونی نیز می‌‌سازد. گستره فعالیت این شرکت به حدی زیاد است که پروژه‌های عمرانی نظیر ساخت سدها، تونل‌‌ها، خطوط مترو و بنادر را نیز در کنار زیرساخت‌‌های توزیع آب فراهم می‌‌کند. یکی از شاخص‌‌ترین ساختمان‌های ساخت این شرکت با عنوان موزه ملی کره فعالیت دارد که در جایگاه ششمین موزه بزرگ در جهان رده‌‌بندی شده است.
شرکت‌های دیلیم، شینیونگ، بویونگ و شرکت ساخت مسکن کره در کنار HDC یا هیوندای دولوپمنت از دیگر توسعهگران بزرگ در عرصه ساختمان‌سازی کره جنوبی هستند که در طول سال‌های گذشته بسیاری از پروژه‌های شهری و تجاری مهم این کشور را به‌ویژه در سئول طراحی و اجرا کردهاند.
بلندپروازی با اتکا به توان داخل
اما در کنار همه اینها سئول در حال حاضر به دنبال رقم زدن یک تجربه جدید و متهورانه برای همسویی پرجمعیت‌‌ترین شهر شبه‌جزیره کره با تحولات جهانی و مفاهیم روز توسعه‌‌گری است. در ماه‌های اخیر شهرداری سئول اعلام کرد که به دنبال ایجاد پروژه‌‌ای قابل توجه از قطعه زمین رها‌شده‌‌ای است که پیش از این به عنوان انباری متروک در این شهر بدون استفاده مانده بود. بر اساس خبر منتشر شده در روزنامه انگلیسی‌زبان KOREA HERALD شهرداری سئول مجموعه‌‌ای از طرح‌ها را برای تبدیل یک محوطه متروکه تعمیر و نگهداری قطار در منطقه مرکزی یونگسان به یک منطقه تجاری بین‌المللی رونمایی کرده است.
در مرکز این طرح‌ها، ساخت یک آسمان‌‌خراش ۱۰۰ طبقه و یک مسیر هوایی که ساختمان‌های بلند این منطقه را به یکدیگر متصل می‌‌کند، قرار دارد. بر اساس این خبر شهرداری این شهر در نظر دارد تا آن را به یک «منطقه تجاری بین‌المللی، به عنوان مرکز جدیدی برای رقابت‌‌پذیری شهری جهانی و نوآوری فناوری» تبدیل کند. بر این اساس حدود ۵۰۰هزار متر مربع از این زمین به بزرگ‌ترین شهر «عمودی» جهان تبدیل می‌شود که دارای فضای سبز گسترده‌‌ای نیز خواهد بود.
تاکنون هیچ نمونه‌‌ای از یک طرح توسعه در این مقیاس در میان بزرگ‌ترین شهرهای جهان وجود نداشته است. بر اساس این طرح، این منطقه تقریبا ۴.۴ برابر بزرگ‌تر از هادسون یاردز، بزرگ‌ترین پروژه توسعه چندمنظوره نیویورک خواهد بود.
شهردار سئول اعلام کرد که یک آسمان‌‌خراش ۱۰۰ طبقه و یک مسیر هوایی به طول ۱.۱ کیلومتر تا سال ۲۰۳۰ در یونگسان ساخته خواهد شد.
به گفته شهردار سئول، این منطقه به عنوان یک شهر فشرده (Compact City) بازآفرینی خواهد شد؛ شهری که در آن مناطق مختلف شهری ترکیبی از کار، تفریح و زندگی را در فاصله‌‌ای قابل پیاده‌‌روی ارائه می‌دهند. وی افزود که این طرح بخشی از پروژه‌‌ای گسترده‌‌تر برای تبدیل سئول به شهری پیاده‌‌محور است.
دفتر شهردار همچنین اعلام کرد که این منطقه بسته به نوع کاربری‌‌ها به سه بخش منطقه کسب‌‌وکار بین‌المللی، مجتمع تجاری و پشتیبانی تجاری تقسیم خواهد شد. پس از تکمیل این پروژه بازسازی، انتظار می‌‌رود که ۱۴۶هزار شغل جدید ایجاد شود و تولید سالانه‌‌ای معادل ۳۲.۶ تریلیون وون
(برابر با ۲.۴۴ میلیارد دلار) به همراه داشته باشد. آنچه این پروژه نشان می‌دهد این است که تسهیلگری دولت و قانون‌گذاران حوزه شهری تا چه حد می‌تواند، نه فقط دست سازندگان و توسعهگران بلکه دست شهرداری‌‌ها را برای ایجاد پروژه‌های بزرگ در کلان‌شهری نظیر سئول باز بگذارد.مسیر چند دهه‌ای طی‌شده در اقتصاد کره جنوبی سبب شده تا هم‌اکنون شهرداری پایتخت این کشور قادر باشد با همکاری توسعهگران تصویری متفاوت را تنها در یک زمان‌‌بندی محدود در شهری مانند سئول رقم بزند.
