هشدار از «بهارستان» به «کاخ سفید»؛
رُم؛ میزبان دور پنجم مذاکرات
پس از آنکه مقام معظم رهبری روز سه‌شنبه در سخنانی تاکید کردند که حرف آمریکایی‌ها درباره اینکه اجازه غنی‌سازی به ایران نمی‌دهیم غلط زیادی است و جمهوری اسلامی سیاست و روش خود را در این زمینه دنبال خواهد کرد، روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در بیانیه‌ای با تاکید بر اینکه ملت ایران هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست، بیان کردند: «ما نمایندگان مجلس به‌صراحت اعلام می‌کنیم که هرگز از حقوق هسته‌ای کوتاه نخواهیم آمد و یاوه‌گویی جنایتکاران تاثیری بر سیاست‌های ملت ایران ندارد.» سید‌عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز که چندین بار بر موضع صریح ایران درباره حق غنی‌سازی تاکید کرده بود، روز گذشته در سخنانی در رابطه با دور بعدی گفت‌وگوها با آمریکا گفت: «در حال بررسی هستیم که در دور بعدی مذاکرات شرکت کنیم یا نه.
در مقابل زیاده‌خواهی‌ها در پشت میز مذاکره مقابله می‌کنیم اما هیچگاه هم دیپلماسی را ترک نکرده‌ایم.» عراقچی روز سه‌شنبه هم در این خصوص گفته بود که که یک تاریخ برای مذاکرات پیشنهاد شده اما ما هنوز قبول نکرده‌ایم.
یک مقام ارشد ایرانی هم روز گذشته به رسانه آمریکایی رویترز گفت که مذاکره‌کنندگان ایرانی پس از آنکه نماینده ویژه ترامپ گفت که غنی‌سازی صفر «خط قرمز» در مذاکرات خواهد بود، در حال بررسی مجدد این موضوع هستند که آیا در نشست آتی با واشنگتن، شرکت کنند یا خیر.
امکان مذاکرات سودمند؟
وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه در حاشیه مراسم گرامیداشت سالگرد شهادت حسین امیرعبداللهیان در جمع خبرنگاران گفت: «پاسخ درخواست‌های غیرمنطقی را قبلا داده‌ایم و این صحبت‌های غیرمعمول کمکی به گفت‌وگوها نمی‌کند. موضع ما کاملا روشن است، غنی‌سازی چه با توافق چه بی‌توافق ادامه می‌یابد اما اگر طرف‌ها مایل هستند نسبت به برنامه صلح‌آمیز ایران شفافیت وجود داشته باشد ما آماده هستیم.»
عراقچی با تاکید بر اینکه در مقابل گفت‌وگو باید تحریم‌هایی را که ظالمانه به دلیل ادعاها درباره برنامه هسته‌ای ما اعمال کرده‌اند، بردارند، افزود: «اگر بیش از این تقاضاهایی داشته باشند و بخواهند از مواردی که حق ماست، کشور را محروم کنند جایی برای پذیرش ندارد.» هم‌زمان محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، در جلسه هیات دولت روز گذشته تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران همان مسیر مشخص‌شده در مذاکرات غیر‌مستقیم را دنبال می‌کند و خط قرمز نظام جمهوری اسلامی ایران غنی‌سازی در خاک ایران است. ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم اما از تمام ظرفیت هسته‌ای کشور همانند سایر فناوری‌ها و برای اهداف توسعه و پیشرفت بهره خواهیم برد.»
بیانیه مجلس
محمد رشیدی، عضو هیات‌رئیسه مجلس، روز گذشته بیانیه نمایندگان با موضوع «پاسخ به یاوه‌گویی‌های متوهمانه مقامات و نمایندگان کنگره آمریکا پس از فرمایشات و بیانات مقام معظم رهبری» را قرائت کرد. در بند ۴ این بیانیه که درباره مساله غنی‌سازی است، آمده که فعالیت‌های هسته‌ای و غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران کاملا قانونی، مشروع و مطابق با مفاد معاهده NPT و اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. طبق ماده چهارم NPT هر کشور عضو از ۳ حق انکارناپذیر تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برخوردار است.
جمهوری اسلامی ایران نیز به‌صورت قانونی باید از چرخه کامل سوخت هسته‌ای به‌ویژه در زمینه غنی‌سازی بهره‌مند باشد. تنها شرط صریح ذکرشده در این ماده، صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای است که تحقق آن از طریق نظارت‌های پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تضمین می‌شود. در بند پنجم هم تاکید شده است که سطح غنی‌سازی صلح‌آمیز منحصر به درصدهای پایین زیر ۲۰درصد محدود نمی‌شود بلکه متناسب با نیاز روز ملت ایران برای مقاصد صلح‌آمیز خواهد بود. در بندهای ششم و هفتم این بیانیه علاوه بر آنکه به کاربرد صنعت هسته‌ای در حوزه‌هایی مانند پزشکی، کشاورزی، دامپزشکی، صنعت نفت و ده‌ها صنعت دیگر اشاره شده، آمده است که ملت ایران هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست.
در نهایت نمایندگان در این بیانیه تاکید کردند که دشمنان ملت ایران بدانند ارکان نظام اسلامی، به‌ویژه مجلس شورای اسلامی، در راستای وظایف قانونی خود در حوزه قانون‌گذاری و نظارت به‌هیچ‌وجه اجازه زیاده‌خواهی و رفتارهای مستکبرانه را به دشمنان ملت نخواهد داد. با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها، مدافع تمام‌قد منافع ملت بزرگ ایران خواهیم بود و همچنین دولت نیز در چارچوب این قوانین و سیاست‌ها اقدام خواهد کرد.
پیش‌تر در سال ۱۳۹۹ و چند ماه بعد از خروج یک‌جانبه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از توافق برجام و بازگشت تحریم‌های حداکثری علیه کشورمان، مجلس ایران قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران را به تصویب رساند که همواره موافقان و منتقدان زیادی داشته و دارد. موافقان این قانون می‌گویند در شرایطی که آمریکا از برجام خارج شده و تحریم‌ها علیه ایران را بازگردانده، دلیلی ندارد که تهران به همه تعهدات خود که در برجام آمده عمل کند. اما منتقدان این طرح معتقدند که قانون اقدام راهبردی مسیر دیپلماسی را در آن زمان مسدود کرد و خسارات زیادی برای کشور به بار آورد.
ایران کوتاه نمی‌آید
برخی مقامات در خارج از کشور نیز به این خواسته زیاده‌خواهانه آمریکا واکنش نشان دادند. وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد دولت باراک اوباما در مذاکرات هسته‌ای، در این خصوص گفت که متقاعد کردن ایران به انجام دادن این کار غیرممکن است. از سوی دیگر الکساندر وندیکتوف، معاون دبیر شورای امنیت روسیه، بر حق ایران برای بهره‌مندی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای تاکید کرد. اکنون نیز این احتمال وجود دارد که با زیاده‌خواهی‌های آمریکا بار دیگر مسیر دیپلماسی با بن‌بست مواجه شود. پیام قاطعیت از سوی ایران باید آمریکایی‌ها را نسبت به تجدیدنظر در رویکرد خود که در آغاز مذاکرات، به‌ویژه در دورهای اول و دوم مورد نظر قرار گرفته بود، هدایت کند.
