شماره روزنامه ۶۳۲۸
|

گذری به جنگ‏‌های آمریکا در قرن نوزدهم؛

۳۰ آوریل ۱۹۷۵ آخرین پرواز هلی‌کوپتر از بام سفارت آمریکا در سایگون پایان جنگ ویتنام را رقم زد؛ جنگی که ۲۵ سال طول کشید و پس از دو جنگ جهانی اول و دوم، بیشترین خسارات جانی و اقتصادی را به دنبال داشت.

اخبار تاريخ و اقتصاد

    یکشنبه، ۲۱ بهمن ۱۴۰۳
  • درآمدهای نفتی چگونه خرج شد

    روزنامه شماره ۶۲۲۳

    نظامی‌گری ضد توسعه

    درآمد سرشار نفتی ایران در دهه۱۳۵۰ عمدتا صرف رشد اقتصاد حکومتی شد. نرخ تورم طی برنامه پنجم به ۱۵.۷درصد رسید که بخشی ناشی از تورم کشورهای توسعه‌‌یافته پس از شوک نفتی بود؛ اما علت اصلی دوبرابر کردن ناگهانی هزینه‌های حکومت بود. تورم سال۱۳۵۶ (سال آخر برنامه پنجم) به ۲۴.۹درصد رسید. نرخ رشد اقتصادی در برنامه ششم به ۷.۶درصد افت کرد که نصف رشد برنامه چهارم بود. شاخص هزینه زندگی از عدد۱۰۰ در سال۱۳۴۹ به عدد۱۲۶ در سال۱۳۵۳، ۱۶۰ در سال۱۳۵۴ و نهایتا ۱۹۰ در سال۱۳۵۵ رسید. به گزارش اکونومیست (سال۱۳۵۵)، هزینه مسکن یک خانوار طبقه متوسط طی دوره پنج ساله ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵ حدود ۳۰۰درصد افزایش داشت و هزینه مسکن معادل ۵۰درصد درآمد یک خانوار بود. این وضعیت مهلک در دوره فوران پترودلار رخ داد. درآمدهای نفتی ایران از ۴۳۷میلیون دلار در سال۱۳۴۲ به ۲۰میلیارد دلار در سال۱۳۵۷ رسیده بود.
  • حصیرآباد شیراز و کودک افیونی

    کار درس و مشق مرتب بود؛ ولی من در ضمن، با بعضی از دانشجویانم در بارها و قهوه‌خانه‌ها می‌نشستیم و از این در و آن در سخن می‌گفتیم. گفت‌وگوها پیرامون شعر، مسائل روشنفکری و اوضاع سیاسی- اجتماعی دور می‌زد. من به یاد ندارم با دانشجویی آشنا شده باشم که هوادار رژیم موجود باشد.
  • انگلیس طرح مشترک مصدق - آمریکا را نپذیرفت

    روزنامه شماره ۶۲۲۳

    مذاکره و غرامت

    دکتر حاتم قادری اخیرا طی گفت‌وگویی با اندیشه پویا (شماره ۹۳) گفته‌اند: «من هم در جوانی متاثر از مصدق بودم، ولی هر چه گذشت احساس کردم مصدق اگرچه برای ایران آمال بزرگی داشت، ولی بیشتر درگیر خودش و اعتبار خودش بود. شخصیت‌هایی مثل مصدق که درگیر اعتبار خودشان می‌شوند، گاه منافع و مصلحت‌های ملی را قربانی اعتبار خودشان می‌کنند. مصدق وقتی در آمریکا بود می‌توانست برخی پیشنهادها را قبول کند، ولی نگران بود که وقتی به ایران برمی‌گردد متهم به سازش شود و اعتبارش زیر سوال رود.»
    سه‌شنبه، ۱۶ بهمن ۱۴۰۳
  • نگاهی به زندگی و دستاوردهای آلن تورینگ

    روزنامه شماره ۶۲۱۹

    پدر هوش مصنوعی

    آلن تورینگ، ریاضی‌دان انگلیسی به‌عنوان یکی از چهره‌های بنیان‌گذار دانش رایانه و هوش مصنوعی شناخته می‌شود. او ۲۳ژوئن۱۹۱۲ در لندن به دنیا آمد و ۷ژوئن۱۹۵۴ درگذشت؛ اما در همین فاصله کوتاه جهان علم را متحول کرد.
  • تاریخچه مختصرهوش مصنوعی

    روزنامه شماره ۶۲۱۹

    فقدان حس؛ کارگرانی که روبات می‌شوند

    الکساندر آندریفسکی از جمله هنرمندانی است که ظهور هوش مصنوعی و انسان روباتیک را پیش بینی کرده و در فیلم «فقدان حس» یا «روبات جیم ریپل» به این مقوله پرداخته است.
    یکشنبه، ۱۴ بهمن ۱۴۰۳
  • سه نقش کلیدی مصدق در دوران مشروطه

    روزنامه شماره ۶۲۱۷

    حقوقدان ترقی‌خواه

    سه نقش کلیدی در مشروطه برای مصدق برشمردند. نخست اینکه او به نمایندگی مجلس اول از اصفهان انتخاب و وارد مجلس شد. در این دوره اعتبارنامه مصدق رد شد. درباره اینکه چرا اعتبارنامه مصدق رد شد تاکنون حرفی گفته نشده است؛ اما بیان آن جالب است. یکی از شروط انتخاب وکلا در آن دوره این بود که نماینده مجلس باید ۳۰سال سن داشته باشد.
  • ظهور هوش مصنوعی در فیلم متروپولیس

    تاریخ و اقتصاد: در نیمه اول قرن بیستم، برخی کارگردانان و نویسندگان مفهوم هوش مصنوعی را از طریق آثار خود معرفی کردند. بنا به باور اکثر پژوهشگران، نخستین‌بار در فیلم متروپولیس (۱۹۲۷) اثر فریتس لانگ (۱۸۹۰ –۱۹۷۶) این مفهوم ابداع شد. لانگ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس سرشناس اتریشی-آلمانی بود.او بیش از۵۰فیلم کوتاه و بلند سینمایی ساخت و از واضعان سبک سینمای اکسپرسیونیسی به شمار می‌رود.
    یکشنبه، ۰۷ بهمن ۱۴۰۳
  • بررسی روند تولید و تجارت انواع کاشی طی چند دهه اخیر در جهان

    روزنامه شماره ۶۲۱۲

    ضربه تحریم به صادرات ایران

    ایران جزو پنج صادرکننده بزرگ کاشی در جهان است؛ با قدمتی ۶ هزار ساله در تولید این کالا. با این حال طی سه دهه اخیر رقبای دیرین پا به میدان گذاشته و با استفاده از فناوری روز بازار جهانی این صنعت را در دست گرفته‌اند؛ چین، هند، ایتالیا و اسپانیا از جمله بازیگران اصلی تجارت این محصول پرتقاضا در جهان محسوب می‌شوند. در این میان تحریم‌های چندجانبه غرب نیز ضربه‌ای کاری به روند تولید و صادرات کاشی در ایران زده است. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به پیشینه تولید و صادرات کاشی و چشم‌انداز آینده آن.
  • کاشی‌کاری و تزیینات حمام‌ها

    انواع تزیینات وابسته به معماری، در حمام‌ها به‌کار گرفته شده‌اند. نقوش گیاهی و جانوری اجراشده به شکل موزاییک کاری بر کف حمام «خربه‌المفجر» متعلق به دوره اموی را باید اولین نمونه استفاده از کاشی‌کاری در حمام‌های دوره اسلامی محسوب کرد.
    سه‌شنبه، ۰۲ بهمن ۱۴۰۳
  • چگونه نئولیبرالیسم جهان را تسخیر کرد؟

    روزنامه شماره ۶۲۰۸

    «مقررات‌زدایی» به نفع بانک‌ها و ثروتمندان

    نئولیبرالیسم نظامی است که در ربع آخر قرن بیستم در دو سوی اقیانوس اطلس شکل گرفت. «لیبرال» به‌ معنای «آزادبودن» است، در اینجا منظور آزادبودن از دخالت‌های دولتی است، از جمله آزادبودن از قوانین دولتی. منظور از «نئو» این بود که در این نوع لیبرالیسم چیز جدیدی وجود داشت. در واقعیت، این نوع لیبرالیسم با دکترین لیبرالیسم و لِسِه فر۲ در قرن نوزدهم که می‌گفت «کارها را به بازار بسپارید» تفاوت اندکی داشت. درواقع، این ایده‌ها چنان در قرن بیستم نیز نفوذ خود را حفظ کردند که چند دهه پیش اقتصاددانان مشهور در واکنش به رکود بزرگ اقتصادی گفتند «هیچ کاری نکنید» آنها باور داشتند اگر دولت مداخله نکند و اوضاع را بیشتر به هم نریزد، بازار تقریبا به سرعت خود را بازمی‌یابد.
  • لس آنجلس؛ بناها و آثار هنری سوخته

    روزنامه شماره ۶۲۰۸

    ضربه آتشین به دنیای هنر

    فاجعه سوختن و خاکستر شدن لس‌آنجلس چنان ابعاد گسترده‌ای دارد که میزان خسارات آن در صدر آتش‌سوزی‌های بزرگ تاریخ شهرها نشسته است.
    یکشنبه، ۳۰ دی ۱۴۰۳
  • جامعه‌شناسان پاسخ می‌دهند

    روزنامه شماره ۶۲۰۶

    دلایل اجتماعی و اقتصادی خودکشی

    نشست «خودکشی در جهان امروز؛ گفت‌وگویی جمعی درباره روایت‌هایی از مرگ» عنوان نشست مشترکی بود که هفته گذشته از سوی گروه‌های علمی‌تخصصی جامعه‌شناسی نظری و روان‌شناسی اجتماعی با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. یکی از اهداف این نشست، نگاهی میان‌رشته‌ای به پدیده‌ در حال افزایش خودکشی در ایران بود که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد.
    سه‌شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۳
  • نقش کارتر در سقوط پهلوی

    روزنامه شماره ۶۱۹۷

    همه‌چیز فرو می‌ریزد

    درگذشت «جیمی کارتر» سی‌ونهمین رئیس‌جمهور آمریکا، واکنش‌های زیادی را در رسانه‌ها برانگیخت. بخش کلان‌ این واکنش‌ها، نظراتی است که توسط هواخواهان سامانه پهلوی ترویج می‌شود. با انتشار خبر درگذشت کارتر، «دونالد ترامپ» در یک چرخش ۱۸۰درجه‌ای، نقش او را در سکان هدایت سیاست آمریکا تاثیرگذار و آمریکا را مدیون و مرهون رهبری وی توصیف کرد! «گری سیک» عضو بلندپایه شورای امنیت ملی دولت آمریکا، تمام ریز و درشت مناسبات دولت کارتر با شاه را در کتاب مشهور «همه‌چیز فرو می‌ریزد» بیان می‌کند. او نشان می‌دهد که در مناسبات پنهان دولت آمریکا با شاه، چیزی که اهمیت نداشت حقوق‌ بشر بود.