«دنیای اقتصاد» از گشت و گذار یک روزه در «مریوان» گزارش میدهد؛
سفر به دهکده لک‌لک‌ها
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد: وصف کردستان و جاذبه‌های بی‌نظیرش را تقریبا همه شنیده‌اند و عکسهای بسیار زیبایش را در تمام شبکه‌های اجتماعی دیده‌اند. یکی از جاذبه‌هایی که در سفر به کردستان همه از آن نام می‌برند، شهر «مریوان» است که عمدتا آن را به بازارهای بزرگش می‌شناسند که محلی مناسب برای خریدهای نسبتا ارزان است. اما کمتر کسی درباره «لک‌لک‌هایش» شنیده است.
مریوان شهری در استان کردستان است که در فاصله ۸ ساعته تا تهران قرار دارد. عمده شهرت این شهر، علاوه بر زیبایی و سرسبزی، در دو بازار بزرگ و بازار استوک فروشی آن است که آن را «بازار چمدانی» هم می‌نامند. اگرچه مریوان شهر بزرگی نیست, اما بسیار سرسبز است و فضای سنتی در کالبد شهر نهفته است. عمده مردم شهر بر فرهنگ خود پایبندند و همچنان لباس‌های کردی را بر تن دارند و گرفتار مدرنیته و تغییر فرهنگ نشده‌اند.
در سفر به مریوان و گشت و گذاری در شهر، دو چیز بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. یکی تعدد میوه‌فروشی است که در بخش‌های زیادی از سطح شهر دیده می‌شود و دیگری پرنده فروشی. این حاکی از علاقه مردم مریوان به نگهداری از پرنده‌ها است.
اما مریوان، علاوه بر بازارهایش دو جاذبه بسیار مهم نیز دارد که در سفر به این شهر باید حتما آنها را دید و شناخت. اولین جاذبه «دره تفی» یا همان دره توت‌ها است. این منطقه در قدیم توتستان بوده و محلی برای اسکان لک لک‌ها؛ از این رو به آن «دهکده لک لک‌ها» هم می‌گویند. لک لک‌ها در زمان قدیم بر روی درختان توت لانه می‌ساختند، اما به دلیل خشکسالی و رشد و توسعه شهری و جایگزین شدن ساختمان‌ها به جای باغ‌های توت، توتستان‌‌ها از بین رفتند و لک لک‌ها به‌دلیل کمبود درخت، مجبور شدند بر روی ترانس برق لانه‌سازی کنند که این باعث برق گرفتگی لک لک‌ها می‌شد و اداره برق نیز لانه‌های آنها را خراب می‌کرد. اهالی روستا که از این وضعیت ناراضی بودند، اقدام به ساخت لانه دست‌ساز کردند و اولین لانه آزمایشی را در سال ۱۳۹۰ با قرار دادن بر روی یک تیر آهن بلند ساختند. از آن زمان تا امروز حدود ۱۲۰ پایه فلزی برای لک‌لک‌ها در روستا ایجاد شده است؛ آنهم صرفا توسط مردم محلی. روستایی که مردمش به طور خودجوش جان لک‌لک‌ها را نجات دادند و از انقراض یا مهاجرت دائمی آنها جلوگیری کردند.
حالا این لک‌لک‌ها به یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر تبدیل شده‌اند که از تمام نقاط ایران برای تماشای آنها به مریوان سفر می‌کنند.
لک‌لک‌ها از عربستان به مریوان مهاجرت می‌کنند از این رو، در زبان عام به آنها می‌گویند: «حاجی لک‌لک». از اواخر بهمن، ابتدا لک‌لک‌های نر به مریوان کوچ کرده و لانه‌هایشان را بازسازی می‌کنند تا در اواسط اسفند لک لک‌های ماده نیز به آنها ملحق شوند و پس از جفتگیری و تخم‌گذاری و رشد جوجه‌ها تا رسیدن به مرحله پرواز در مرداد ماه، کوچ گروهی لک‌لک‌ها با خانواده جدیدشان آغاز می‌شود. شاید زمان کوچ دسته جمعی آنها یکی از زیباترین صحنه‌هایی باشد که بتوان در مریوان شاهدش بود. زمان کوچ که می‌رسد تمامی لک‌لک ها بر روی کوه جمع می‌شوند و به پرواز درمی‌آیند و بعد از چند دور چرخیدن در آسمان، که در واقع به نوعی به معنای تشکر از اهالی روستا است، به سوی دنیا و فصلی جدید از عراق تا شاخ آفریقا پیش می‌روند و برخی خود را به سیبری می‌رسانند.
از نکات جالب در مورد لک لک‌ها این است که آنها تار صوتی ندارند و از طریق منقارشان ارتباط برقرار می‌کنند. همچنین، به‌صورت جفتی در کنار هم زندگی می‌کنند و اگر برای هر یک از آنها اتفاقی بیفتد، جفت دیگر تا پایان عمر تنها می‌ماند و همانند قو دیگر با هیچ لک‌لکی نخواهد بود. لک لک‌ها گوشت خوار هستند و مار و ماهی و قورباغه زنده از غذاهای مورد علاقه آن‌هاست.
تا سال گذشته بازدید از محل لک‌لک‌ها آزاد بود، اما به دلیل آسیب رساندن برخی از گردشگران به آنها که باعث شد تا دیگر تخم‌هایشان جوجه‌ای نداشته باشند و همچنین کشته شدن برخی به دلیل پرتاب سنگ توسط عده‌ای، این امر باعث شد تا دور‌تادور محوطه زندگی لک‌لک‌ها فنس‌کشی کنند و دیگر کسی وارد محوطه زیست آنها نشود.
اهالی روستا هر ساله در اسفند ماه برای ورود لک‌لک‌ها جشن می‌گیرند، این در حالی است که در کمتر جایی از دنیا برای ورود پرندگان جشن گرفته می‌شود و دره تفی از معدود جاهایی است که برای ورود لک لک‌ها جشن می‌گیرند اما به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم، این جشن رسانه‌ای نشده و کمتر کسی از برگزاری این جشن اطلاع دارد. هرچند برای آرامش و امنیت لک‌لک‌ها شاید بهتر باشد جمعیت زیادی در زمان ورود آنها حضور نداشته باشند.
دومین جاذبه مهم مریوان، دریاچه زریبار یا زریوار است که دریاچه‌ای زیبا در میان یک پارک جنگلی است. در این منطقه رودهای بسیاری وجود دارد که محل مناسبی برای زیست انواع ماهی‌ها است. تنوع ماهی و ازدیاد بیش از حد آن باعث شده تا غذای اصلی و معروف این سایت گردشگری، ماهی باشد و در تمام رستوران‌های اطراف دریاچه فقط یک غذا سرو می‌شود و آن «ماهی» است.//
تصاویر توسط مرضیه احقاقی خبرنگار «دنیای اقتصاد» برداشته شده است.//
