بودجه ۱.۵ تریلیون دلاری ابوظبی در اختیار طحنونبنزایداست؛
سلطه مرد سایه ها بر هوش مصنوعی امارات
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ طحنون بن زاید، برادر حاکم ابوظبی، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی و یکی از مقامات قدرتمند این شیخ نشین خلیج فارس است که در زمینه‌های متنوعی از امنیت ملی گرفته تا امور مالی، اقتصادی و فناوری فعالیت دارد. هوش مصنوعی به‌ویژه در اولویت برنامه‌های شیخ طحنون قرار دارد و در تلاش است با استفاده از ثروت و نفوذ عظیم خود ابوظبی را در خط مقدم رقابت جهانی هوش مصنوعی (AI) قرار دهد.
شیخ طحنون مدیریت بیش از ۱.۵ تریلیون دلار از طریق دو صندوق ثروت حاکمیتی ابوظبی و ثروت شخصی خود را در دست دارد. به‌نظر می‌رسد آخرین جاه‌طلبی او تبدیل امارات به مرکزی برای توسعه و استفاده از هوش مصنوعی است، رویایی که توجه غول‌های فناوری آمریکایی مانند اپل، مایکروسافت و بلک‌راک را جلب کرده است.
ترکیب ثروت، نفوذ و شرط‌بندی‌های استراتژیک، طحنون را به نیرویی منحصربه‌فرد در زمین هوش مصنوعی تبدیل کرده است، هرچند موفقیت او به مدیریت ریسک‌های بازار، تنش‌های ژئوپلیتیکی و چالش‌های عملی در ساخت اکوسیستم پایدار هوش مصنوعی بستگی دارد.
پیش از سفر هفته گذشته ترامپ به خاورمیانه، شیخ طحنون ماه گذشته مهمان ویژه رئیس‌جمهور و نزدیکانش در کاخ سفید بود. فارن پالیسی اولویت اول شیخ طحنون از سفر به واشنگتن را تکمیل پروژه عظیم هوش مصنوعی امارات عنوان کرده بود. سفارت امارات نیز در گزارش خود از این دیدار چندین بار به هوش مصنوعی اشاره کرده‌است. دیدارهای طحنون در واشنگتن شامل گفت‌وگو با ایلان ماسک و لری الیسون، هم‌بنیان‌گذار اوراکل، بود.
محمد سلیمان، مدیر برنامه فناوری‌های راهبردی و امنیت سایبری در اندیشکده موسسه خاورمیانه واشنگتن، در مورد سرمایه‌گذاری امارات و علی‌الخصوص فعالیت‌های طحنون بن زاید می‌گوید: اگرچه رابطه اقتصادی نزدیک بین واشنگتن و ابوظبی به بیش از یک دهه پیش بازمی‌گردد، اما هوش مصنوعی به این رابطه شتاب چشمگیری بخشیده است.
وال استریت ژورنال می‌نویسد، استراتژی شیخ طحنون در زمینه هوش مصنوعی جاه‌طلبانه و جامع است. او صندوق جدیدی مختص هوش مصنوعی به نام MGX را رهبری می‌کند که قرار است بیش از ۵۰ میلیارد دلار از منابع ابوظبی دریافت کند و همچنین شرکت Group 42 (G42) را کنترل می‌کند که میلیاردها دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده است.
آن‌ها همچنین در لیست طویل سرمایه‌گذاری خود نام‌های بزرگی مانند هوش مصنوعی X ایلان ماسک و آنتروپیک را هم دارند. برخلاف دیگر سرمایه‌گذاران که بر پروژه‌های خاص متمرکزند، طحنون از ثروتش برای سرمایه‌گذاری در کل این بخش نوپا استفاده می‌کند تا بتواند از ثمره رشد هوش مصنوعی بهره ببرد و آن را تضمینی برای آینده اقتصادی امارات در دوران پس از نفت می‌داند.
باید در نظر داشت که این سرمایه‌گذاری گسترده در زمانی پرریسک انجام می‌شود. بازار هوش مصنوعی با ارزش‌گذاری‌های نجومی و انتظار زیان قبل از سودآوری، که یادآور حباب دات‌کام است، هنوز به ثبات نرسیده است و در تب‌وتاب است؛ با این حال، به نظر نمی‌رسد طحنون قصد تسلیم شدن داشته باشد، او شخصا پیشرفت هوش مصنوعی را از طریق داشبوردی سفارشی روی تلفن و رایانه‌اش دنبال و شرکت‌هایش را به پذیرش سریع فناوری جدید ترغیب می‌کند.
برد اسمیت، رئیس مایکروسافت، سرمایه‌گذاری و دیدگاه طحنون را می‌ستاید و علاقه او به هوش مصنوعی را محرک مهمی برای رشد اقتصادی جهانی می‌داند. وال‌استریت ژورنال می‌نویسد نقطه آغازین علاقه طحنون به این فناوری از بحث درباره کتاب جفری دینگ درباره پتانسیل هوش مصنوعی بوده است.
صعود طحنون به قدرت مالی پس از ریاست‌جمهوری محمد رخ داد، زمانی که به جای ولیعهد (پسر محمد بن زاید) نظارت بر صندوق‌های ثروت ابوظبی به او سپرده شد. محمد بن زاید برای «تسلی دادن» شیخ طحنون، بیش از ۱.۵ تریلیون دلار را در اختیار او قرار داد که با امپراتوری تجاری خودش در زمینه املاک و بانکداری تقویت شد. رهبران غربی مانند برد اسمیت از مایکروسافت، سام آلتمن از OpenAI و لری فینک از بلک‌راک که با او دیدار داشته‌اند، جذب منابع و دیدگاه استراتژیک او در زمینه زیرساخت‌های هوش مصنوعی شده‌اند.
با این حال، جاه‌طلبی‌های طحنون با موانع ژئوپلیتیکی روبه‌روست. او به‌عنوان مشاور امنیت ملی، عملیات جاسوسی گسترده امارات را نظارت می‌کند و نگرانی‌هایی را در آمریکا درباره روابط گذشته G42 با چین، از جمله تجهیزات هوآوی و سهام در استارت‌آپ های چینی، برانگیخته است. در سال ۲۰۲۳، دولت بایدن او را مجبور کرد بین شراکت با آمریکا یا چین برای دسترسی G42 به فناوری پیشرفته هوش مصنوعی یکی را انتخاب کند. طحنون آمریکا را انتخاب کرد، تجهیزات هوآوی را کنار گذاشته و با سرمایه‌گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری مایکروسافت در G42، حسن نیت خود را نشان داد. با این حال، تندروهای ضد چین در آمریکا همچنان نگران روابط کلی امارات با چین هستند که ممکن است مانعی در راه معاملات آینده شود. در دولت جدید ترامپ، صندوق MGX طحنون ۷۰ تا ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری‌هایش را در آمریکا متمرکز کرده و از xAI و صندوق Affinity جرد کوشنر، داماد ترامپ نیز حمایت می‌کند.
امارات قصد دارد میزبان مراکز داده عظیم و شاید حتی کارخانه‌های نیمه‌هادی باشد و با TSMC و سامسونگ در حال مذاکره است. برای پشتیبانی از این هدف، ابوظبی ظرفیت گاز و انرژی هسته‌ای خود را گسترش می‌دهد. طحنون همچنین به دنبال ساخت شرکت‌های داخلی هوش مصنوعی در حوزه سلامت و انرژی و جذب مشاغل هوش مصنوعی خارجی است تا ابوظبی را به مرکز تکنولوژیک خاورمیانه، جنوب آسیا و آفریقا تبدیل کند. با این حال یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که بر سر راه او قرار دارد این‌است که مراکز داده، مشاغل کمی ایجاد می‌کنند و شهرهایی مانند لندن و پاریس استعدادهای مهندسی بیشتری دارند.
پیشینه طحنون نشان‌دهنده شخصیتی قوی با علایق متنوع و مصمم به همراه ثروت لازم است. او که در سایه برادرش شیخ محمد بن زاید، حاکم امارات، بزرگ شده است، در هنرهای رزمی، شطرنج و بازی‌های ویدیویی مهارت یافت و حتی متخصصانی را برای آموزش خود استخدام کرد. طحنون بن زاید که کمربند سیاه جوجیتسوی برزیلی دارد، این ورزش را جهانی کرده و تورنمنت‌هایی را تأمین مالی کرده که المپیک این رشته نامیده می‌شوند. علاقه او به هوش مصنوعی از اوایل دهه ۲۰۰۰ با پروژه شطرنج Hydra آغاز شد و در سال ۲۰۱۷، وقتی AlphaZero گوگل پتانسیل برتر هوش مصنوعی را نشان داد، اوج گرفته و او را به راه‌اندازی G42 در سال ۲۰۱۸ با مدیرعاملی پنگ شیائو ترغیب کرد.
