صادرات اتان ایالات متحده به چین محدود شد
خودزنی تجاری آمریکا
اتان که یکی از محصولات جانبی استخراج گاز طبیعی است، ماده اولیه تولید پلاستیک محسوب می‌شود. طی سال‌های اخیر، آمریکا با جهش چشمگیر در تولید این ماده، توانسته جایگاه نخست صادرات اتان در جهان را به خود اختصاص دهد.
همچنین از سوی دیگر چین نیز به بزرگ‌ترین خریدار اتان تبدیل شده است؛ به‌‌‌طوری که در سال گذشته میلادی، ۴۶درصد از صادرات اتان آمریکا به مقصد چین بوده است. اما اکنون، به گفته شرکت «Enterprise Products Partners»، یکی از بزرگ‌ترین اپراتورهای پایانه‌‌‌های صادراتی فرآورده‌‌‌های گازی آمریکا، وزارت بازرگانی ایالات متحده اعلام کرده که از این پس صادرات اتان و بوتان به چین نیازمند اخذ مجوز خواهد بود. این تصمیم به‌‌‌دلیل «ریسک غیرقابل‌‌‌قبول» استفاده نظامی چین از این محصولات اتخاذ شده است؛ ادعایی که شواهد فنی قابل‌توجهی برای آن ارائه نشده و حتی شامل پلی‌‌‌اتیلن (محصول نهایی اتان) نیز نمی‌شود.
تجارت آزاد زیر تیغ
اقدام اخیر در شرایطی صورت می‌گیرد که ترامپ در موج جدید تعرفه‌‌‌های «روز رهایی» خود که از ۲ آوریل اجرایی شد، صادرات انرژی را از اعمال تعرفه معاف کرده بود؛ تصمیمی که به‌‌‌وضوح با هدف جلوگیری از افزایش قیمت انرژی برای مصرف‌کنندگان داخلی اتخاذ شده است. با این حال، تصمیم جدید در مورد محدودسازی صادرات اتان به چین، نشان می‌دهد جنگ تجاری آمریکا و چین وارد مرحله‌‌‌ای پرشتاب اما بی‌‌‌برنامه شده است.
در حالی که صادرات اتان آمریکا در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۴۹۲هزار بشکه در روز رسید، چین تنها کشوری است که ظرفیت جذب این حجم از صادرات را دارد. طبق پیش‌بینی‌‌‌ها، ظرفیت تولید اتیلن چین تا سال ۲۰۲۸ به ۸۰ میلیون تن در سال خواهد رسید که نیمی از ظرفیت جدید جهانی را شامل می‌شود. اما جایگزینی این بازار با کشورهایی مانند هند و تایلند زمان‌بر خواهد بود، چرا که ساخت پایانه‌‌‌های وارداتی و کشتی‌‌‌های مخصوص حمل اتان به زیرساخت‌‌‌های گسترده‌‌‌ای نیاز دارد.
در ظاهر، قطع صادرات اتان به چین می‌تواند حاشیه سود تولیدکنندگان پتروشیمی این کشور را کاهش دهد. چین حتی در آوریل گذشته، برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی خود، اتان را از فهرست تعرفه‌‌‌های ۱۲۵ درصدی وارداتی خود حذف کرد. اما واقعیت این است که تنها ۸درصد از خوراک اتیلن‌‌‌سازی چین مبتنی بر اتان و سایر گازهای مایع است و حدود ۷۰درصد ظرفیت فعلی با نفتا کار می‌کند. از این رو، بعید است این اقدام آمریکا رشد کلی صنعت پتروشیمی چین را متوقف کند.
در مقابل، پیامدهای این تصمیم برای آمریکا می‌تواند بسیار شدیدتر باشد. افزایش موجودی اتان در بازار داخلی، تولیدکنندگان را مجبور به کاهش فرآورش این محصول در حوزه‌‌‌های شیل خواهد کرد و این موضوع مستقیما بر سودآوری عملیات حفاری نفت و گاز تاثیر خواهد گذاشت. همچنین بالا رفتن سهم اتان در گاز طبیعی، هزینه تولید گاز طبیعی مایع (LNG) را برای صادرکنندگان آمریکایی افزایش خواهد داد.
با توجه به نقش اتان در زنجیره ارزش انرژی آمریکا و سهم بالای چین در واردات این محصول، می‌توان پیش‌بینی کرد که محدودسازی صادرات نه‌‌‌تنها آسیب جدی به چین وارد نمی‌‌‌کند، بلکه بازتاب آن، صنعت انرژی ایالات متحده را درگیر بحرانی پرهزینه خواهد کرد. از همین رو، این تصمیم ترامپ بیش از آنکه ضربه‌‌‌ای به چین باشد، یک «خودزنی تجاری» دیگر برای آمریکاست.
