چشم‌اندازی در دوردست
تا تحویل مسکن نهضت ملی چقدر مانده است؟
۱۲۸ هزار متقاضی دراصفهان ،تایید نهایی شدند
بنا به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان، برنامه ۴ ساله طرح نهضت ملی مسکن استان اصفهان به تفکیک طرح در مجموع ۲۴۳ هزار واحد مسکونی است که شامل ۱۰۳ هزار واحد مسکن حمایتی اراضی ۹۹ ساله (انبوه‌سازی و واگذاری زمین)، ۴۵ هزار واحد خودمالکی شهری، ۳۵ هزار واحد بازآفرینی شهری، ۴۰ هزار واحد روستایی و ۲۰ هزار واحد استیجاری می شود.
فلاح چم‌آسمانی درگفتگو با دنیای اقتصاد بیان می کند :در حال حاضر از متقاضیان ثبت‌نام شده برای این طرح در سطح استان اصفهان ،بالغ بر ۱۲۸ هزار متقاضی تایید نهایی تجمعی هستند.
وی اظهار می کند:با توجه به تامین زمین بالغ بر ۹ هزار و ۶۰۰ واحد زمین به متقاضیان به صورت انفرادی و گروه ساخت، تا کنون برای بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ واحد پروانه ساختمانی اخذ و عملیات اجرایی افزون بر ۱ هزار و ۶۰۰ واحد آغاز شده و در مرحله ساخت است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان تصریح می کند :بالغ بر ۴۲ هزار واحد انبوه‌سازی در سطح استان در حال ساخت است که در مراحل مختلف اجرای فونداسیون، اسکلت و سقف، سفت‌کاری و نازک‌کاری بوده و با متوسط پیشرفت ۳۸ درصد در حال اجرا است.
ومی افزاید :بر اساس گزارش‌های ارائه شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ، بیش از یک هزار و ۷۰۰ واحد از پروژه‌های بنیاد ساخت در هفته دولت و افزون بر یک هزار و ۲۰۰ واحد دیگر در دهه فجر در شهرستان‌های استان قابل افتتاح خواهد بود.
طرح نهضت ملی مسکن از برنامه‌های کلیدی دولت سیزدهم بود که باهدف خانه‌دار کردن اقشار مختلف جامعه اما ازهمان آغاز راه با مشکلات و خلف وعده‌های متعددی مواجه شد.
به‌طوری‌که در حال حاضر،حدود ۲ میلیون خانه اولی با وعده ساخت مسکن‌های نهضت ملی ،منتظر تحویل واحدهای خود هستند. حال آنکه علی‌رغم اظهارات خوش‌بینانه در طول این سال‌ها اما واحدی تحویل داده نشده است. اکنون پس از گذشت بیشتر از ۳سال از آغاز کار این پروژه،هنوز بحث برسر ساخت سالانه یک‌‌‌میلیون مسکنی است که مصوبه مجلس را هم دارد اما به دلیل عدم موجود بودن منابع لازم ،انجام کامل آن امکان‌پذیر نیست همان‌گونه که در سال های فعالیت دولت سیزدهم ،هم اجرایی نشد.
درصورتی که تا به امروز می بایست حداقل ،حدود ۲ میلیون مسکن دولتی‌ساز با قیمت ارزان ،تحویل خانوارها داده شده باشد؛ اما گزارش رسمی بازوی پژوهشی مجلس می‌گوید که تا کنون تنها ۲۰هزار واحد مسکونی از این طرح، به مرحله نهایی رسیده و خبری از مابقی آن نیست.
تأخیر درعمل به تعهدات مسکن نهضت ملی دراصفهان
تاخیر در تامین اعتبارات، افزایش هزینه‌های ساخت و ناهماهنگی میان دستگاه‌ها ازعمده ترین دلایلی است که ساخت وتحویل واحدهای نهضت ملی مسکن را با تأخیر روبروکرده است.
برخی هم مسئله کمبود زمین را نیز بیان می‌کنند که این موضوع نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در این طرح داشته باشد.
در این میان مسوولان عدم واریز وجوه موردنیاز توسط متقاضیان را ازجمله دلایل اصلی کندی اجرای پروژه‌ها دانسته همچنین، شرایط جوی مانند قطعی برق و سرمای زمستان نیز بر روند ساخت تأثیر گذاشته است.
متقاضیان هم شاکی از عدم شفافیت ارگان‌های مربوطه در ارائه اطلاعات مرتبط با پروژه‌ها و هزینه‌ها معتقدند اطلاعات کافی دراین‌باره ندارند و بسیاری از آن‌ها نسبت به نحوه محاسبه مشاعات و هزینه‌های اضافی معترض هستند .
حال پروژه مسکن نهضت ملی اصفهان که مسوولانش از حدود ۱۳۰ هزار متقاضی برای آن خبر می دهند ازلحاظ عمل به تعهدات در چه شرایطی قرار دارد؟
شنیده‌ها و گفته‌ها حکایت از آن دارد که پروژه مسکن ملی بر ریل اجرا افتاده و کلنگ زنی‌های فراوانی در ارتباط با این طرح انجام‌گرفته است. به علاوه اعلام می‌شود در استان اصفهان، تأمین زمین در همه شهرستان‌ها به حد مطلوب خود رسیده است.
با این وجود، همچنان هیچ‌کدام به مرحله تحویل نرسیده و حتی برخی عنوان می‌کنند در پله نخست و آغاز عملیات اجرایی قرار دارد.
استاندار اصفهان می گوید :متأسفانه تعهدات پیرامون این طرح آنطور که باید در سال‌های گذشته، انجام نشده است .
وی با بیان اینکه عدم انجام تعهدات در بسیاری از شهرستان‌ها حقیقت داشته و به دغدغه مردم تبدیل شده است، می افزاید: عدم انجام تعهدات در شهر بهارستان و ایجاد تأخیر سه ساله به دلیل قرار گرفتن اراضی در حریم لوله گاز، جای اعتراض دارد چراکه مردم به این پروژه امیدوار بوده و مدت تعهد دولت به مردم نیز، چهار سال است.
این مقام مسوول با اشاره به تأمین اعتبارات مورد نیاز این طرح در بهارستان تصریح می کند :تأمین زیرساخت‌ها برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن بسیار حائز اهمیت بوده و هزینه بالایی دارد؛ در شورای عالی مسکن در زمان دولت وقت مقرر شد که بخشی از هزینه‌ها از طریق مولدسازی، بخشی توسط دولت و بخشی نیز از صندوق ملی مسکن تأمین گردد اما این کار مستلزم ایجاد هماهنگی بین بخش‌های فوق و پای کار آوردن آن ها است.
وی درارتباط با مشکلات طرح جوانی جمعیت نیز تصریح می کند: تعهداتی در این حوزه داده شده اما انجام نشده است؛ در این راستا تأمین زمینی در شاهین‌شهر در دستورکار قرار دارد که با فراهم شدن آن، تمام تعهدات جوانی جمعیت در آن نقطه به انجام می‌رسد.
جمالی‌نژاد تأکید می کند: نباید اجازه داد که این طرح به سرنوشت مسکن مهر دچار شود و این یکی از نگرانی‌های اصلی مردم است.
سهم دولت،کم رنگ شود
ساخت یک میلیون واحد مسکونی درطول سال ادعایی است که نه فقط از عهده دولت های سیزدهم وچهاردهم برنمی آید بلکه هیچ دولتی امکان انجام این تعهد را ندارد.
از نظر کارشناسان مسکن تا زمانی که دولت ،نقش واقعی بخش خصوصی را در حوزه مسکن نادیده بگیرد وخود مصمم به دخالت باشد شرایط مسکنی کشور هم برهمین روال خواهد ماند.
دولت باید به جای دخالت مستقیم،موانع ومحدودیت های پیش روی بخش خصوصی را رفع و بهبود دهنده ای برای فضای کسب‌وکار باشد. قطعا درجهت کنترل بازار و حمایت از اقشار ضعیف، نقش نظارتی وحمایتی دولت لازم است اما ورود مستقیم دولت در هر حیطه ای ، آن بازار را تا حدود زیادی پرچالش کرده ومسکن هم مستثنا نیست. چه بسا تجربه چنددهه اخیر از دخالت دولت در حوزه مسکن گویای این موضوع است که هرزمان، سهم آن دراین حوزه پررنگ تر شد این بازار با تزلزل بیشتری روبرو بوده است.
به گونه ای که موانع و بروکراسی‌های اداری بیشتر و تغییرات مکرر در مقررات ساخت، سبب تأخیرهای طولانی‌مدت در اجرای پروژه‌ها شده است.مضاف برآنکه رقابت در بخش ساخت‌وساز کاهش یافته ،بهره‌وری پایین آمده وفضای فساد و رانت‌خواری گسترش یافته است.
و چنانچه دولت ،اصرار برمداومت این سبک وسیاق، داشته باشد نتیجه آن خواهد بود که تاکنون تحقق یافته واکنون هم شاهد آن هستیم.
