با تاسیس کمربند خورشیدی؛
کلاف ناترازی و کم شدن یک گره
عبور از ناترازی
از بالای شهرک علمی تحقیقاتی آغاز و تا دانشگاه صنعتی اصفهان امتداد می‌یابد. کمربندی در زمینی به مساحت ۱۷ هکتار در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که کمربند خورشیدی نامیده می‌شود. حدود ۲۱ هزار مگاوات کمبود برق در کشور داریم . طبیعتاً به هر میزان هم هوا رو به گرم‌تر شدن می‌رود نیاز برقی کشور بیشتر و درنتیجه ناترازی شدیدتر می‌شود. به‌طوری‌که تاکید بر آن است صنعت برق باید ظرفیت تولید برق خود را ۳۰ هزار مگاوات افزایش دهد. اتفاقی که باوجود شرایط و قابلیت‌های فعلی در صنعت برق ،تقریباً ناممکن، مگر آنکه با راهکارهایی دیگر چون بهره‌مندی از انرژی‌های تجدید پذیر بتوان از این ناترازی عبور کرد. واقعیت آن است کاهش بارش‌ها و خشک‌سالی پی‌درپی در چند سال اخیر ،کاهش تولید برق نیروگاه‌های آبی ،حذف چند نیروگاه مازوت سوز کشور به سبب آلودگی زیست‌محیطی و... ازجمله دلایلی است که تولید برق در کشور را با کاستی و در برابر، مباحثی مانند بهره‌مندی از انرژی‌های پایداری چون خورشید را پررنگ کرده است.
یک سوژه داغ برای سال‌هایی که ناترازی صدای همه را درآورده و قطعا اکنون بهترین زمان برای تقویت زیرساخت‌های تجدیدپذیرها با همیاری وزارت نیرو و بخش خصوصی است.
بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی از طرفی موجب رفع ناترازی و از سویی هم باعث کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود که چالش بزرگ کلان‌شهرها محسوب می‌شود. شایان‌ذکر است پیرو این میزان از ناترازی ،تکالیفی به واحدهای بزرگ صنعتی و وزارت صمت داده‌شده تا واحدهای بزرگ صنعتی و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی را مکلف کند که به دنبال تولید برق بروند و بسیاری از واحدها هم در حوزه پنل‌های خورشیدی اقدامات خوبی را انجام داده مجوز گرفته‌اند و در حال آماده‌سازی زمین هستند.
اما در اصفهان به‌عنوان یک استان آفتابی با پتانسیل قوی برای بهره‌مندی از نور خورشید ، در راستای توسعه زیرساخت‌های انرژی پاک و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، صنایع بزرگ با همراهی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، طرح کمربند خورشیدی را برای کاهش ناترازی انرژی کشور آغاز کرده‌اند. از برنامه‌های مهم کشور ،برای توسعه انرژی با رویکرد سبز و پایدار ،خصوصا که اصفهان به دلیل شرایط اقلیمی و میزان تابش خورشیدی بالا به‌عنوان منطقه‌ای مستعد برای این نوع پروژه‌ها مطرح است.
دستگاه‌هایی که پای‌کار آمده‌اند
افزایش تولید برق داخلی ،کاهش وابستگی به واردات انرژی، کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی ناشی از سوخت‌های فسیلی،بهره‌گیری از توان داخلی و توسعه زیرساخت‌های نوآورانه، افزایش سهم انرژی‌های پاک در سبد تولید کشور، اشتغال‌زایی، ارتقای دانش فنی و الگوسازی موفق در مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان از اهدافی است که برای اجرای پروژه کمربند خورشیدی در اصفهان تعریف می‌شود.طرحی که بنا به گفته استاندار اصفهان،برای اجرای آن مجموعه‌ای از صنایع بزرگ، میانی و زیربنایی چون فولاد مبارکه، ذوب‌آهن و سایر دستگاه‌های اجرایی، پای‌کار آمده‌اند تا با هم‌افزایی، گره‌ای از ناترازی انرژی کشور باز کنند.
و نه‌تنها نویدبخش خودکفایی انرژی است، بلکه به‌مثابه الگویی الهام‌بخش، می‌تواند فرهنگ تازه‌ای در بهره‌گیری هوشمندانه از انرژی‌های تجدید پذیر بنیان نهد. بر اساس مصوبه هیات امنای شهرک، در فاز نخست، مجوز واگذاری ۱۷ هکتار از اراضی به‌منظور احداث مزرعه خورشیدی با ظرفیت نهایی ۸ مگاوات صادر شد. این واگذاری با قرارداد بهره‌برداری ۲۰ ساله انجام‌گرفته است. در گام نخست اجرایی، قرارداد احداث ۳ مگاوات از ظرفیت کل نیروگاه با مشارکت سه شرکت فناور و دانش‌بنیان منعقدشده و عملیات اجرایی به‌طور رسمی آغازشده است که سرمایه‌گذاری فاز اول بیش از هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال برآورد شده است.
علیرضا صادقانی کارشناس اقتصادی در گفتگو با دنیای اقتصاد با تاکید بر سهم قابل‌توجه انرژی‌های پایدار در رفع ناترازی انرژی برقی می‌گوید: اصفهان از استان‌هایی است که با توجه به ظرفیت‌های بسیار عالی برای بهره‌مندی از انرژی‌های تجدید پذیر به‌ویژه خورشیدی و همچنین باوجود نیاز برقی صنایع فراوانی که در این منطقه فعالیت می‌کنند گام‌های مثبت و ارزشمندی را در زمینه بهره گیری از انرژی خورشیدی برداشته است.
وی توضیح می‌دهد: تاسیس بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی متمرکز کشور با عنوان آفتاب شرق در اصفهان نمونه‌ای از این اقدامات است. یک نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی که با تلاش فولاد مبارکه تا سال آینده به بهره‌برداری کامل برسد و تأثیرات قابل‌توجهی بر رفع ناترازی انرژی در کشور خواهد داشت. وی می‌افزاید :حالا هم اجرای طرح کمربند خورشیدی در مسیر حل بحران انرژی در اصفهان در دستور کار قرارگرفته است. یک اقدام بسیار ارزنده که با همکاری شرکت‌های فناورانه و دانشگاهی در شهرک‌های علمی و تحقیقاتی کشور و صنایع بزرگ ، آغاز گردیده است.
این فعال دانش‌بنیانی تصریح می‌کند: امید می‌رود این پروژه در مسیر صحیح خود حرکت نموده و با تحقق هرچه سریع‌تر بتواند بخشی از مشکلات ناترازی انرژی را رفع نماید. وی تاکید می‌کند: تحقق چنین طرح‌هایی علاوه برپوشش اهدافی مانند حل بحران انرژی می‌تواند الگو و سرمشقی برای دیگر نقاط کشور هم باشد. به گفته صادقانی ،ایران کشوری است که اغلب استان‌های آن از شرایط آفتابی خوبی برخوردار هستند .از سویی هم با مشکل تامین برق مواجه بوده ضمن آنکه استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تولید برق هم ،زیان‌های دیگری مانند آلاینده‌ها را به دنبال دارد. بنابراین در شرایط فعلی بهترین تصمیم و کارشناسانه‌ترین راهکار روی‌آوری به استفاده از انرژی‌های پاکی است که بدون آلاینده و پایدار است.
یک الگو برای تامین انرژی پایدار
بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌گرفته تا سال ۲۰۵۰، منابع انرژی تجدید پذیر، ازجمله انرژی آبی، علاوه بر انرژی خورشیدی و بادی، ۷۰درصد از ترکیب تولید برق خاورمیانه را تشکیل می‌دهند. هم‌اکنون نیز تأمین بیش از ۱۰ درصد از انرژی کلی تولیدی در دنیا با روش‌های تجدید پذیر انجام می‌گیرد. حال در ایران، کشوری با چالش‌های زیاد در مسیر تامین برق ،با دارایی ارزشمندی مانند روزهای آفتابی فراوان ،تأکید بر آن است تنها راه نجات صنعت برق آن ،بهره‌مندی از انرژی پاکی است که بی نهایت در دسترس دارد.
فرصتی است که رفع ناترازی انرژی دروهله نخست و پس‌ازآن تسهیل در مدیریت بار،کاهش هزینه‌ها ، پیشرفت در ظرفیت‌های تولید انرژی و درنهایت تقویت اقدامات محیط زیستی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی محیط‌زیست از بارزترین عملکردهای آن بشمار می‌آید. و آنچه در بلندمدت از رهگذر چنین عزمی ،نصیب کشور خواهد شد ایجاد الگویی نوین برای کشور در زمینه استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی خواهد بود به‌طوری‌که از دغدغه پایان انرژی‌های فسیلی کاسته و یک الگوی پایدار تأمین انرژی ،فراهم می‌شود.
