فرصت غلبه بر سیاهی

در دنیای کنونی کربن‌‌‌زدایی از صنعت نفت و گاز اهمیت ویژه‌‌‌ای دارد. اقدامات متعددی برای کاهش انتشار آلاینده‌‌‌ها در صنعت نفت و گاز انجام می‌شود؛ ازجمله آنکه بهبود کارآیی، بهره‌‌‌وری و بهینه‌‌‌سازی فرآیندها می‌تواند میزان مصرف انرژی را کاهش داده و از انتشار آلاینده‌‌‌ها بکاهد. در سال ۲۰۲۲، میزان انتشار آلاینده‌‌‌ها از صنعت نفت و گاز به ۵.۱گیگاتن رسید.

صنعت نفت و گاز سالانه سهم حدود ۱۰‌درصد از گازهای گلخانه‌‌‌ای منتشر شده در سطح دنیا را به خود اختصاص می‌دهند. در سال ۲۰۲۲، میزان انتشار آلاینده‌‌‌ها از صنعت نفت و گاز به ۵.۱ گیگاتن رسید. با‌‌‌وجود این فعالان صنعت نفت و گاز به‌‌‌طور فعال در تلاش هستند تا انتشار گازهای آلاینده را کاهش دهند. طبق یک معیار بی‌‌‌سابقه در بخش نفت و گاز، رهبران کربن‌‌‌زدایی در این صنعت به دنبال کاهش ۲۳ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای تا سال ۲۰۳۰ هستند.

اگر این شرکت‌ها بخواهند در تحقق اهداف کربن‌‌‌زدایی موفق باشند باید از فرصت‌‌‌های کسب درآمد از هیدروکربن‌‌‌هایی که اکنون سوزانده می‌‌‌شوند، استفاده کنند. در غیر‌این صورت جریمه‌‌‌های نظارتی گسترده‌‌‌تری در انتظار آنها خواهد بود.

در همین‌‌‌حال سایر شرکت‌هایی که تاکنون اقدام سازنده‌‌‌ای برای کاهش انتشار کربن ترتیب نداده‌‌‌اند نیز باید رویکردی منسجم در این مسیر در پیش بگیرند. این صنایع می‌توانند ابتدا با اتخاذ فناوری‌‌‌ها و شیوه‌‌‌های اثبات‌‌‌شده، به دنبال مقرون‌‌‌به‌‌‌صرفه‌‌‌ترین و کم‌‌‌هزینه‌‌‌ترین فعالیت‌‌‌های کاهش انتشار باشند. آنها همچنین باید به‌‌‌طور فعال از منابع مالی متعدد استفاده و کربن‌‌‌زدایی را به یک تلاش در سطح کل سازمان تبدیل کنند.

معیار پیشرفت به سوی کربن‌‌‌زدایی

دارایی‌‌‌های شرکت‌های نفت و گاز شامل تاسیسات و چاه‌‌‌های فراساحلی و زمینی، کارخانه‌‌‌های گاز طبیعی مایع، خطوط لوله و پالایشگاه‌‌‌ها می‌شود. همه این فعالیت‌‌‌ها در طول عملیات خود گازهای گلخانه‌‌‌ای از جمله کربن‌‌‌دی‌‌‌اکسید و متان حاصل از احتراق مستقیم سوخت، منتشر می‌کنند.

این مقدار قابل‌توجه است؛ زیرا کاهش انتشار متان سریع‌‌‌ترین راه برای کاهش سرعت گرمایش جهانی است. اگر شرکت‌های نفت و گاز با موفقیت به اهداف کاهش موجود برسند، ۱.۲ گیگاتن از انتشار گازهای آلاینده توسط این صنایع، کاسته خواهد شد.

موسسه مشاوره بوستون (BCG) اثربخشی تلاش‌‌‌های این صنعت برای کاهش انتشار آلاینده‌‌‌ها را تا به امروز می‌‌‌سنجد. این مجموعه داده‌‌‌هایی از چند شرکت در تمام مناطق اصلی تولیدکننده نفت و گاز، از شرکت‌های مستقل کوچک گرفته تا شرکت‌هایی با سبد سهام جهانی را جمع‌‌‌آوری کرده است.

این مجموعه استراتژی‌‌‌ها و هزینه‌‌‌های شرکت‌ها را برای کربن‌‌‌زدایی را تجزیه و تحلیل می‌کند. از مجموع برآوردها می‌توان این‌‌‌طور نتیجه گرفت که کربن‌‌‌زدایی در این صنعت مثبت بوده است. البته این روند کندتر از حد انتظار بوده؛ زیرا تلاش‌‌‌های شرکت‌ها بسیار متفاوت است.

بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، شرکت‌های معیار با دارایی‌‌‌هایی در چارک بالای کربن‌‌‌زدایی، شدت انتشار دی‌‌‌اکسید کربن را برابر یک کیلوگرم برای هر بشکه نفت کاهش داده‌‌‌اند. این روند کاهشی دوبرابر سریع‌‌‌تر از میانگین جهانی است.  در ادامه باید خاطرنشان کرد چنانچه صنعت به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای تا سال ۲۰۳۰ دست یابد، شرکت‌ها باید سرعت فعلی کربن‌‌‌زدایی دارایی‌‌‌ها را دو برابر کنند و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای را از ۱۰‌هزار تن به ۲۰‌هزار تن در سال تسریع بخشند.

رهبران کربن‌‌‌زدایی چه کار متفاوتی انجام می‌دهند؟

اقداماتی که رهبران کربن‌‌‌زدایی صنعت نفت و گاز برای کاهش هزینه‌‌‌های کاهش انتشار آلاینده‌‌‌ها انجام می‌دهند، شناسایی شده است. از جمله این اقدامات می‌توان به اجرای تغییرات در دارایی‌‌‌های منفرد و ادغام کار در دارایی‌‌‌ها و مناطق مختلف برای بهینه‌‌‌سازی نتایج اشاره کرد. این اقدامات را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد.

کارآیی برنامه: رهبران کربن‌‌‌زدایی، برنامه‌‌‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای را راه‌‌‌اندازی می‌کنند که از نظر هزینه، نسبت به همتایان خود، مقرون‌‌‌به‌‌‌صرفه‌‌‌تر هستند. هزینه‌‌‌های مرتبط با اقداماتی که رهبران برای کاهش احتراق، شعله‌‌‌ور شدن، تخلیه و انتشار گازهای فرار انجام می‌دهند، ۸ تا ۱۲ برابر کمتر از هزینه‌‌‌های اقدامات سرمایه‌‌‌برتر، مانند جایگزینی منابع سوخت فسیلی با جایگزین‌‌‌های کم‌‌‌انتشار یا اتخاذ روش‌های جذب و ذخیره‌‌‌سازی کربن است.

روش‌ها و فناوری‌‌‌ها: رهبران کربن‌زدایی بدون متحمل شدن هزینه‌‌‌های سرمایه‌‌‌ای بیشتر، کارهای بیشتری انجام می‌دهند، زیرا آنها روش‌های عملی و اثبات‌‌‌شده و فناوری‌‌‌های جدیدی را به کار می‌‌‌گیرند که برنامه‌‌‌های کاهش انتشار آنها را تا حد امکان مقرون‌‌‌به‌‌‌صرفه می‌کند. در کوتاه‌‌‌مدت، آنها بر ابتکاراتی تاکید می‌کنند که بر اساس توانایی‌‌‌های موجود و فناوری‌‌‌ها و رویکردهای اثبات‌‌‌شده آنها ساخته می‌‌‌شوند، مانند بهره‌‌‌برداری از تجهیزات با بار بهینه برای به حداقل رساندن مصرف سوخت و لغزش متان و افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات برای حذف شعله‌‌‌ور شدن روتین. علاوه بر این، آنها فناوری‌‌‌های جدیدی را برای شناسایی، اندازه‌‌‌گیری، تعیین دقیق، تطبیق، جلوگیری و کاهش انتشار متان به کار می‌‌‌گیرند. و آنها از تخصص و توانایی عمیقی برای طراحی پروژه‌‌‌های کاهش انتشار استفاده می‌کنند.

تامین مالی: کمبود بودجه می‌تواند مانع بزرگی برای افزایش برنامه‌‌‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای باشد. رهبران کربن‌‌‌زدایی با آنچه در دسترس است شروع می‌کنند. آنها از مشوق‌‌‌های دولتی موجود استفاده می‌کنند و با تنظیم‌‌‌کنندگان همکاری نزدیکی دارند تا بودجه کافی، مجوزهای کارآمد و مجوزهای لازم را برای توجیه مالی بیشتر پروژه‌‌‌های کربن‌‌‌زدایی چند میلیون دلاری فراهم کنند. آنها همچنین صرفا به بودجه خارجی برای یارانه هزینه‌‌‌های کاهش انتشار متکی نیستند. آنها مزایای مالی حاصل از کنترل انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای، از جمله هدایت گازهای بازجذب شده از انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای به عملیات در حال اجرا یا فروش آنها در سرمایه‌گذاری‌‌‌های جدید یا موجود، را به حداکثر می‌‌‌رسانند. آنها همچنین سیستم‌‌‌ها و کنترل‌‌‌های حاکمیتی ایجاد می‌کنند که سرمایه‌گذاری‌‌‌های کربن‌‌‌زدایی را امکان‌‌‌پذیر می‌کند.

کربن‌‌‌زدایی بدون تشویق خارجی برای شرکت‌ها دشوار است. دولت‌‌‌ها می‌توانند با تشویق شرکت‌ها برای کربن‌‌‌زدایی از طریق برنامه‌‌‌هایی مانند قیمت‌‌‌گذاری کربن، که در آن جریمه یا هزینه‌‌‌ای برای انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای اعمال می‌شود، به آنها کمک کنند. در طرح‌‌‌های رایج قیمت‌‌‌گذاری کربن، تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌‌‌ای این گزینه را دارند که جریمه یا هزینه‌‌‌ای را برای ادامه انتشار در همان سطح بپردازند یا با انتشار کمتر از آن اجتناب کنند. یافته‌‌‌های معیار، تفاوتی را که چنین برنامه‌‌‌هایی می‌توانند در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای و سودآورتر کردن تلاش‌‌‌های کاهش انتشار ایجاد کنند، تایید می‌کنند. از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، دارایی‌‌‌های صنعت نفت و گاز در مناطقی که قیمت‌‌‌گذاری کربن دارند، شدت انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای را دو برابر دارایی‌‌‌های مناطق بدون آن کاهش داده‌‌‌اند.

تحول در سطح سازمانی: رهبران کربن‌‌‌زدایی با مشارکت دادن کل سازمان در تلاش‌‌‌های کاهش انتشار از روز اول، تلاش‌‌‌های خود را به حداکثر می‌‌‌رسانند. آنها با یک برنامه محکم شروع می‌کنند که گزینه‌‌‌های کم‌‌‌انتشار را تشویق کنند. آنها به تیم‌‌‌های فعال در این بخش امکان ایجاد تغییرات را می‌دهند. درهمین‌‌‌حال از شاخص‌‌‌های کلیدی عملکرد و سایر معیارها برای اندازه‌‌‌گیری پیشرفت به سمت اهداف استفاده می‌کنند. آنها از ابتکارات برای کاهش هزینه‌‌‌ها و بهبود بهره‌‌‌وری استفاده می‌کنند. درهمین‌‌‌حال با آموزش مهارت‌‌‌های جدید و ارتقای مهارت‌‌‌ها از متخصصان خارجی استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که نیروی کار از قابلیت‌‌‌های لازم برای اجرای برنامه‌‌‌های کربن‌‌‌زدایی برخوردار است.