مدیران عامل باید با تمام سرعت هوش مصنوعی را بپذیرند
بسیاری از مدیران عامل شرکت‌ها هنوز در حال بررسی این هستند که آیا هوش مصنوعی مفید است یا یک فناوری زودگذر بوده و پس از مدتی از مد خواهد افتاد. واقعیت این است که بدون هوش مصنوعی کسب و کارها دوام و پایداری لازم را نخواهند داشت.
هوش مصنوعی فرصتی بی‌‌‌نظیر هم برای افراد و هم برای سازمان‌ها و حتی کشورها خواهد بود، اگر سریع و درست در مسیر آن حرکت کنند. «جان چمبرز»، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری خطر‌‌‌پذیر JC۲ Ventures می‌‌‌گوید: «من فکر می‌‌‌کنم ایالات متحده و هند، انقلاب هوش مصنوعی را رهبری خواهند کرد و این کاملا در مسیر درستی است.
هند به دلیل سرعت و ابتکار عمل در به‌کارگیری هوش مصنوعی، به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد. من هشت سال پیش بر هوش مصنوعی و آینده تاکید کردم - زمانی که مردم حتی نمی‌توانستند هوش مصنوعی را هجی کنند. اما حرکت مایکروسافت با OpenAI، باعث شد گوگل و بقیه ناگهان متوجه شوند که این فقط یک مرز جدید نیست، بلکه می‌تواند حتی شرکت‌های پیشکسوت را از کار بیندازد یا باعث شود که از فهرست فورچون ۵۰۰ حذف شوند. به نظر من تا ۱۰ سال دیگر، ۵۰ تا ۷۰درصد از شرکت‌های فعلی فورچون ۵۰۰ در آن فهرست نخواهند بود.»
در گذشته مدیران عامل مجبور بودند به سهامداران و هیات‌مدیره در مورد ضرورت داشتن سند تحول استراتژیک هوش مصنوعی توضیح دهند و از آن شدیدا دفاع کنند. آنها سوال‌‌‌های متعددی می‌‌‌پرسیدند ولی به قول جان چمبرز، «امسال نه هیات‌مدیره و نه سهامداران من، نمی‌‌‌خواهند بشنوند که استراتژی من چیست یا اثبات مفهوم هوش مصنوعی چیست. آنها سودآوری مبتنی بر هوش مصنوعی را می‌‌‌خواهند.»
بیشترین تعلل و مخالفت با شروع پروژه‌‌‌های تحول دیجیتال و هوش مصنوعی از سوی هیات‌مدیره و مدیران عامل است. ولی هستند مدیران عاملی که تصمیم می‌‌‌گیرند از این فناوری‌‌‌های تحول‌‌‌آفرین استفاده کنند و بعد از مدتی یک نفر را مسوول می‌کنند و منتظر اجرا توسط مدیران میانی می‌‌‌شوند. اما مدیرعامل باید مسوولیت هدایت و رهبری آن را بر عهده بگیرد و آن را پیش ببرد؛ در غیر‌این صورت بقا و پایداری سازمان به خطر می‌‌‌افتد. البته در دوره‌‌‌های تغییر سریع، فقط اجماع مدیران و تفویض کامل آن کارساز نیست. برای پیاده‌سازی تحول، مشارکت همه مدیران لازم است، نه فقط مدیران فناوری اطلاعات یا مدیر ارشد دیجیتال یا هوش مصنوعی.
مدیران عامل، مدیران میانی و کارشناسان، متناسب با سطح سازمان خود نیازمند مدل شایستگی عصر هوش مصنوعی هستند و تا این شایستگی‌‌‌ها توسعه پیدا نکنند، نمی‌توانند موفق شوند. علاوه بر شایستگی‌‌‌ها، مانع فرهنگ سازمانی هم از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیران عامل وظیفه دارند خود به عنوان یک الگوی مناسب رهبری دیجیتال، برای بسترسازی مناسب در جهت توسعه فرهنگ سازمانی ایفای نقش کنند. و اگر فکر می‌کنند که مانند عصر اینترنت حداقل یک دهه فرصت خواهند داشت، سخت در اشتباه هستند. فاصله وضع موجود تا وضعیت مطلوب در برخی کسب‌و‌کارها برای تحقق این تحول یک سال خواهد بود.
برخی گام‌‌‌های اجرایی برای تحول هوش مصنوعی در سازمان عبارتند از: انتخاب مدل مناسب هوش مصنوعی متناسب با صنعت و کسب‌و‌کار؛ تعیین سطح بلوغ و وضعیت موجود سازمان به درستی و به‌طور دقیق؛ اجماع روی سطح مطلوب و اهداف استراتژیک سازمان در عصر هوش مصنوعی؛ تدوین استراتژی و نقشه راه مناسب برای حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب؛ شناسایی ریسک‌‌‌های فناورانه، سازمانی و استراتژیک کسب و کار؛ احصای معیارها و شاخص‌‌‌های موفقیت استراتژی هوش مصنوعی؛ انتخاب درست و مناسب فناوری‌‌‌های تحول دیجیتال و هوش مصنوعی؛ تشکیل تیم‌‌‌های اجرایی برای پروژه‌‌‌ها و برنامه‌‌‌های عملیاتی؛ و ارزیابی و بازنگری دوره‌‌‌ای میزان تحقق اهداف عملیاتی و برنامه‌‌‌ها.
* استاد دانشگاه تهران
