حمله پهپادی و ویرانگر اوکراین به ترامپ اهرم فشاری علیه پوتین می‌دهد
پرل هاربر روسی
برخلاف هدف قرار دادن غیرنظامیان و زیرساخت‌های اوکراین توسط مسکو، اما اوکراین نه جنایت جنگی مرتکب شده و نه قوانین بین‌المللی را در نابودی هواپیماهای روسی که مرتبا علیه غیرنظامیان استفاده می‌شوند، نقض کرده است. به‌جای یادآوری حمله «پرل هاربر»، باید به پیچیدگی و جسارت «عملیات تار عنکبوت» اوکراین (که شامل قاچاق پهپادها به مناطقی از روسیه از مورمانسک تا ایرکوتسک و شلیک آنها علیه بمب‌افکن‌های پیشرفته Tu-۹۵ و Tu-۲۲ و هواپیماهای اطلاعاتی A-۵۰ روسیه بود) اشاره کرد. این عملیات بار دیگر نبوغ همراه با عزم راسخ اوکراین را نشان داد.
طبق گزارش‌های رسانه‌ها، تا چهل هواپیما مورد اصابت قرار گرفتند. «سرویس امنیتی اوکراین» - که این عملیات را برنامه‌ریزی و اجرا کرد - ادعا می‌کند که این حمله ۳۴درصد از بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه را که قادر به حمل موشک‌های کروز هستند، نابود کرده است. منابع دفاعی روسیه می‌گویند درحالی‌که برخی از هواپیماها در نتیجه حمله آتش گرفته‌اند، هیچ خسارت واقعی وارد نشده است. بااین‌حال، برخی از وبلاگ‌نویسان روسیه از «خسارت‌های بزرگ» می‌نویسند و شواهد ویدئویی در رسانه‌های اجتماعی نیز نابودی حداقل برخی از هواپیماها را نشان می‌دهد.
صرف‌نظر از تعداد هواپیماهای نابود شده، می‌توان با اطمینان نتیجه گرفت که مسکو در مورد استقرار بمب‌افکن‌های باقی‌مانده خود محتاط‌تر خواهد بود. سال گذشته نیز پهپادهای اوکراینی شروع به هدف قرار دادن دارایی‌های نظامی روسیه کردند. این امر نقش بمب‌افکن‌های روسی را در حمله به خطوط مقدم، زیرساخت‌ها و شهرهای اوکراین بیش‌ازپیش کاهش خواهد داد. البته، مسکو هنوز موشک‌ها و پهپادهای زیادی برای ادامه عملیات خود علیه اهداف غیرنظامی در اوکراین دارد. اما عملیات «تار عنکبوت» نشان داد که روسیه چقدر در برابر حملات غیرمتعارف اوکراین آسیب‌پذیر است. این یکی از ویژگی‌های اصلی جنگ بوده است که در ضدحمله موفق اوکراین در سال ۲۰۲۲، پاک‌سازی نیروی دریایی روسیه از دریای سیاه مرکزی و غربی و حمله کورسک در سال گذشته آشکار شد.
همچنین لازم به ذکر است که « Tu-۹۵»ها و « Tu-۲۲»ها قادر به حمل سلاح‌های هسته‌ای هستند. از دست دادن آنها می‌تواند بخش هوایی سه‌گانه هسته‌ای مسکو را که دارای بخش‌های زمینی (موشک‌ها) و دریایی (زیردریایی‌ها) نیز هست، تضعیف کند. مسکو ایالات‌متحده را دشمن اصلی خود می‌داند. همان‌طور که «تولسی گابارد»، مدیر اطلاعات ملی ایالات‌متحده، در ارزیابی اطلاعات ملی امسال اشاره کرد، روسیه، مانند چین، دشمن ایالات‌متحده است. همان‌طور که اوکراین در جنگ، ارتش متعارف روسیه را بلعیده است، این عملیات نیز سهم دیگری از اوکراین را در امنیت ایالات‌متحده ثابت می‌کند.
فراتر از میدان نبرد، تاثیر این عملیات شاید حتی قابل توجه‌تر باشد. این یک مقابله قوی با این برداشت عمومی است که جنگ ناگزیر به نفع مسکو پیش می‌رود. همین فرض توضیح می‌دهد که چرا ولادیمیر پوتین، پیشنهادهای متعدد دونالد ترامپ برای آتش‌بس را رد کرده و چرا از ارسال سندی حاوی شرایط کرملین برای آتش‌بس به اوکراین قبل از مذاکرات صلح ۲ ژوئن در استانبول که او پیشنهاد داده بود، خودداری کرده است. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به‌درستی آن پیشنهاد را یک تاکتیک طفره رفتن توصیف کرد؛ اما در پس‌زمینه این عملیات جسورانه، سرانجام اعلام کرد که اوکراین در مذاکرات شرکت خواهد کرد. در حال حاضر، مسکو در مورد تحریم آنها صحبت نمی‌کند.
اکثر ناظران انتظار نوعی پاسخ کرملین به حمله اوکراین را دارند. درحالی‌که برخی از وبلاگ‌نویسان جنگی روس خواستار استفاده از سلاح هسته‌ای تاکتیکی هستند، احتمال بیشتری وجود دارد که مسکو در امتداد خطوط عملیاتی فعلی - مثلا با انجام حملات هوایی گسترده‌تر - پاسخ دهد. درحالی‌که نابودی هواپیماها ضربه‌ای جدی به نیروی هوایی روسیه و اعتبار پوتین است، اما از نظر اهمیت با ضدحمله اوکراین در پاییز ۲۰۲۲ قابل‌مقایسه نیست. وقتی صحبت از محاسبات پوتین در این جنگ می‌شود، سلاح‌های هسته‌ای اساسا ابزاری لفاظی برای ترساندن رهبران غربی از حمایت قاطع‌تر از اوکراین هستند.
پرسش کلیدی این است که دولت ترامپ چگونه به این عملیات پاسخ خواهد داد. چند ساعت پس از انتشار خبر، تنها واکنش کاخ سفید این بود که کی‌یف از قبل به آنها در مورد عملیات اطلاع نداده است. این حمله تنها چند روز پس از سفر سناتورها «لیندسی گراهام» و «ریچارد بلومنتال» به اوکراین رخ داد؛ جایی که آنها اعلام کردند سنا طی روزهای آینده لایحه مورد انتظار خود را برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه پیش خواهد برد.
ترامپ به‌دلیل عدم تمایل به اعمال فشار واقعی بر پوتین (به‌دلیل عدم پذیرش شرایط آتش‌بس پیشنهادی واشنگتن توسط پوتین که البته این پیشنهاد از سوی کی‌یف پذیرفته‌شده) مورد انتقاد فزاینده‌ای قرار گرفته است. آیا ترامپ اجازه می‌دهد لایحه تحریم‌ها -که ۸۲ حامی مشترک دارد- در سنا تصویب شود؟ او می‌تواند با پوتین تماس بگیرد، به آخرین دستاورد نظامی اوکراین به‌عنوان دلیل دیگری برای پذیرش راه‌حل مصالحه‌آمیز ترامپ برای آتش‌بس اشاره و خاطرنشان کند که فشار سیاسی در واشنگتن برای انجام اقدامات بیشتر علیه روسیه در حال افزایش است. (رئیس‌جمهور آمریکا همچنین می‌تواند به عملیات موثر اوکراین که پدافند هوایی روسیه را گیج کرد، به‌عنوان یکی دیگر از دلایل نیاز ایالات‌متحده به سیستم دفاع موشکی گنبد طلایی پیشنهادی او اشاره کند؛ سیستمی که اوکراین می‌تواند شریکی منحصربه‌فرد و توانمند در ساخت آن باشد.)
ترامپ می‌تواند این پیام را منتقل کند که اگر پوتین نتواند خود را به پذیرش آتش‌بس متقاعد کند، تحریم‌های جدید قابل‌توجهی در راه است. این یک راه هوشمندانه برای بهره‌برداری از موفقیت اوکراین در میدان نبرد برای دستیابی به هدف خود ترامپ خواهد بود: صلح پایدار در اوکراین.
* سفیر سابق ایالات‌متحده در اوکراین
