سرگیجه اقتصادی قاره سبز

 «آگاته دمارایس»، عضو ارشد سیاستگذاری در شورای روابط خارجی اروپا، گفت: «هیچ کس انتظار این را نداشت. ما اساسا هیچ سرنخی در مورد معنای آن نداریم.» هر استراتژی -یا فقدان آن- هر چه باشد، اگر ترامپ این کار را انجام دهد، پیامدهای اقتصادی آن بر اقتصادهای آمریکا، اروپا و جهان شدید خواهد بود. «کارستن برزسکی»، اقتصاددان ارشد منطقه یورو در ING، یک بانک هلندی، هشدار داد که چنین سطوح تعرفه‌ای می‌تواند منجر به ترکیبی وحشتناک از تورم بالاتر و رشد کندتر در ایالات متحده شود. اروپا می‌تواند به رکود اقتصادی کشیده شود و رشد جهانی کاهش یابد. «جولیان هینز»، محقق تجارت در موسسه اقتصاد جهانی کیل، محاسبه کرد که رشد اقتصادی ایالات متحده ۱.۵درصد کاهش خواهد یافت.

«پاتریشیا کوهن» در گزارش دیروز شنبه برای نیویورک‌تایمز نوشت، میزان این آخرین افزایش تعرفه به‌طور قابل توجهی بالاتر از تعرفه «متقابل» ۲۰درصدی است که ترامپ در ماه آوریل برای اتحادیه اروپا اعلام کرد و بعدا متوقف شد. (این رقم علاوه بر تعرفه سراسری ۱۰درصدی اضافه می‌شود). بسیاری از تحلیلگران گفتند که اعلام این مساله از سوی ترامپ به وضوح تلاشی برای فشار بر اروپا بود؛ منطقه‌ای که او با تحقیر خاصی با آن رفتار کرده است. با این حال، آنها موافق بودند که پست صبح جمعه ترامپ در «سوشیال تروث» باعث آسیب شده است. «نیل شیرینگ» اقتصاددان ارشد کپیتال اکونومیکس گفت: «میزان افزایش تعرفه‌ها، شیوه دمدمی‌گونه تهدید آنها و افزایش کسری بودجه ایالات متحده، بازارهای مالی را نگران کرده است.» یک هفته پیش، مودیز رتبه اعتباری ایالات متحده را کاهش داد و نگرانی خود را در مورد توانایی واشنگتن در محدود کردن افزایش سطح بدهی‌ها ابراز کرد. شیرینگ افزود: «همه اینها به نگرانی‌هایی درمورد عدم اعتبار جهت‌گیری سیاست در ایالات متحده اشاره دارد» و اینکه «حصارها در حال فرو ریختن هستند».

«مری‌ای. لاولی»، استاد بازنشسته اقتصاد در دانشگاه سیراکیوز گفت: «شرکت‌های مختلف در حال حاضر ارزیابی خود را از ریسک سرمایه‌گذاری در ایالات متحده افزایش می‌دهند؛ نشانه‌ای از اینکه عدم قطعیت، جذابیت سرمایه‌گذاری در آمریکا را کاهش می‌دهد.» او گفت: «یکی از اهداف بزرگ رئیس‌جمهور افزایش سرمایه‌گذاری است. اما چه کسی می‌خواهد اینجا تولید کند وقتی رئیس‌جمهور هر لحظه ممکن است مالیات‌های بالایی را بر چیزهایی که شما برای تولید می‌خرید وضع کند و شما ممکن است در معرض تلافی بازارهایی که در آنها می‌فروشید قرار بگیرید؟» تغییر بین تهدیدهای کلان و معکوس کردن [سیاست‌ها] به امری آشنا تبدیل شده است. ترامپ تعرفه‌های جهانی بالایی را اعمال کرد و سپس وقتی بازار اوراق قرضه به لرزه درآمد، آنها را به سرعت به تعویق انداخت. او چین را با تعرفه‌های گزاف ۱۴۵درصدی تهدید کرد. وقتی چین با تعرفه ۱۲۵درصدی بر کالاهای آمریکایی واکنش نشان داد، ترامپ یک قدم عقب‌نشینی کرد. دو هفته پیش، هر دو دولت بیانیه‌های مشترکی صادر کردند مبنی بر اینکه بالاترین تعرفه‌ها را به مدت ۹۰روز به حالت تعلیق در آورده و مذاکره کنند.

این تجربه احتمالا عزم اروپا را تقویت خواهد کرد. «موریس اوبستفلد»، عضو ارشد موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون و اقتصاددان ارشد سابق صندوق بین‌المللی پول، گفت: «ما قبلا دیده‌ایم که با چین چه اتفاقی افتاده است، این یعنی او [ترامپ] کوتاه آمده است.» اگر شما به‌شدت واکنش نشان دهید، بازارها عصبی می‌شوند و رئیس‌جمهور عقب‌نشینی خواهد کرد. او گفت: «این پیامی است» که اروپایی‌ها دریافته‌اند. اما همان‌طور که چندین تحلیلگر اشاره کردند، وقتی ترامپ به‌طور واضح نگفته که چه می‌خواهد، مذاکره برای اروپایی‌ها دشوار است. این تصور که اروپا می‌تواند برای دادن امتیاز سریع تحت فشار قرار گیرد، نشان‌دهنده سوءتفاهم عمیقی در مورد آن چیزی است که برای رسیدن به اجماع بین ۲۷عضو بسیار متفاوت اتحادیه اروپا لازم است.

با این حال، مقامات اروپایی مجموعه‌ای از اقدامات متقابل را در پاسخ به تعرفه‌های بالاتر ایالات متحده آماده کرده‌اند. تقریبا یک‌پنجم صادرات اتحادیه اروپا به ایالات متحده می‌رود و تقریبا همین سهم از صادرات آمریکا به اتحادیه اروپا می‌آید. اوبستفلد گفت: «ما اینجا برای منافع بزرگی بازی می‌کنیم. هر دو طرف توانایی وارد کردن آسیب قابل توجه به طرف مقابل را دارند.» اتحادیه اروپا علاوه بر تعرفه‌های گسترده بر خودروها، اقلام غذایی و قطعات خودرو، تهدید کرده که بر بخش خدمات آمریکا تعرفه وضع خواهد کرد. این یک آسیب‌پذیری جدی است؛ زیرا صنایع خدماتی مانند فناوری، امور مالی و مسافرتی بخش عمده‌ای از اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌دهند و مصرف‌کنندگان اروپایی کاربران اصلی آنها هستند.

اگر ترامپ در نهایت در اول ژوئن [۱۱خردادماه۱۴۰۴] تعرفه‌های ۵۰ درصدی اعمال کند، ایرلند (کشوری اروپایی با بیشترین تجارت با ایالات متحده) با کاهش تخمینی ۴درصدی در کل تولید اقتصادی، بیشترین ضربه را خواهد خورد. طبق گفته «کپیتال اکونومیکس» پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی آلمان حدود ۱.۵درصد، ایتالیا ۱.۲درصد، فرانسه ۰.۷۵درصد و اسپانیا ۰.۵۰درصد کاهش یابد.

«مارک بلیت»، اقتصاددان سیاسی در دانشگاه براون گفت که نوسانات سیاستی کاخ سفید تا حدودی ممکن است به این بستگی داشته باشد که کدام مشاور آخرین نفری بوده که با رئیس‌جمهور صحبت کرده است. با توجه به ادعای مکرر ترامپ مبنی بر اینکه اتحادیه اروپا مدت‌هاست که از ایالات متحده «کلاه‌برداری» می‌کند، بلیت افزود که لازم است به یاد داشته باشیم که در سال ۲۰۰۸، هر دو اقتصادهای هم‌اندازه‌ای داشتند. اکنون، اقتصاد اروپا یک‌سوم کوچک‌تر است. بلیت پرسید: «اگر خودتان یک‌سوم از کسی فقیرتر هستید، چطور می‌توانید از او کلاه‌برداری کنید؟»