آزادسازی قیمت نان باید کلید بخورد؟

بر همین اساس نانوایان معترض نسبت به محدودیت برای قیمت نان، عدم پرداخت یارانه توسط دولت، افزایش سهم نانوایان در بیمه تامین اجتماعی، افزایش هزینه‌های تولید ناشی از افزایش قیمت آب، برق و گاز انتقاد دارند. انتقاداتی که در صحن علنی مجلس نیز مطرح شد و پس از آن محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور اعلام کرد که اختیار تعیین قیمت نان به استانداران واگذار می‌شود.

محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اعتراض نانوایان، گفت: موضوع آرد به یک معضلی تبدیل شده و هر روز شاهد تجمع بخشی از نانوایان در شهرهای مختلف هستیم. علت هم این است که دولت قیمت آرد و گندم را در سال جدید برای نانوایان اعلام نکرده است. به عبارتی قیمت نان را هم تعیین نکرده است، اما از سوی دیگر حقوق کارگران ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده و از لحاظ عددی سهم کارفرما در تامین اجتماعی -چون کارگران نانوایی کارگران مشاغل سخت هستند- افزایش پیدا کرده است.

او افزود: علاوه بر این ۴۰ درصد نانی که نانوایی‌ها می‌فروختند بانک‌ها به عنوان یارانه به نانوایان پرداخت می‌کردند، اما در حال حاضر قیمت تعیین نشده و یارانه نیز بیش از یک ماه است که قطع شده و از سوی دیگر هزینه نانوایی از جمله اجاره و حقوق کارگر نیز افزایش یافته است. بر این اساس نانوایان بلاتکلیف هستند. تصمیمی که دولت باید در روز اول فروردین می‌گرفت هنوز نگرفته است و این بی‌تصمیمی دولت باعث فشار سنگین بر نانوایی‌ها شده است.

این عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس تصریح کرد: از سوی دیگر سهمیه آرد نانوایی‌ها را هم کم کرده‌اند. در این شرایط نانوایی برای اینکه حقوق کارگرانش را بدهد مجبور است که چند کیسه آرد را به صورت آزاد بفروشد، اما تعزیرات این نانوایی را چند صد میلیون جریمه می‌کند! این خیلی عجیب است که ما مردم را در یک فضایی قرار دادیم که ترغیب به خلاف شوند و بعد آنها را جریمه می‌کنیم! این موضوع موجب اعتراض نانوایان شده است. مساله نان، مساله اول کشور است و دولت نباید با مساله نان بازی کند. احد آزادی‌خواه، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نیز با اشاره به ایده تخصیص یارانه نان به هر کدملی، گفت: این موضوع التهاب ایجاد می‌کند. ما بودجه را بسته‌ایم، منابع بودجه و درآمدها را مشخص کرده‌ایم، یارانه آرد را نیز مشخصا دیده‌ایم و خرید گندم را هم پیش‌بینی کرده‌ایم و در بودجه گنجانده‌ایم. بر این اساس شاید این نخستین سالی است که در این حد ما پول گندم را در بودجه دیده‌ایم و معتقدم دادن یارانه نان به افراد خیلی ریسک بزرگی است چون بحث قوت مردم است. بنابراین مشخص نیست که ایجاد تغییر در مدیریت یارانه نان می‌تواند موفق شود یا موجب تورم بیشتر می‌شود.

او با اشاره به مشکلات نانوایان تاکید کرد: اعتراض نانوایان بحق است. این صنف مظلوم است و نانوایی‌ها به واقع گرفتار هستند. قیمت نان تا جای ممکن باید ارزان باشد، اما باید به فکر صنف نانوایی هم بود. زمانی‌که همه هزینه‌ها از جمله، هزینه آب، برق، تامین اجتماعی، حقوق کارگر، اجاره مغازه و‌... گران می‌شود نانوایی باید چه کار کند؟ نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی تصریح کرد: اگر یارانه نان در این شرایط اقتصادی با روال فعلی پیش برود خیلی تبعات کمتری دارد تا اینکه بخواهند تغییری در رویه ایجاد کنند.

آزادی‌خواه با اشاره به برخی نگرانی‌ها از پرداخت یارانه نان، اظهار کرد: ارائه یارانه نان به هر کدملی حتما آثار تورمی به دنبال خواهد داشت. در حوزه یارانه یا باید دولت به صورت کلی تدبیر کند و تصمیم بگیرد یا به یارانه نان هم دست نزند. سلمان ذاکر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با اشاره به نارضایتی نانوایان گفت: باید تدبیری اندیشیده شود، بخش خصوصی را فعال کنیم و از نانوایان حمایت جانبی شود.

او تاکید کرد: دادن یاران نان به افراد راهکار حل مشکلات نیست. دولت باید به نانوایان اعتماد کند. از سوی دیگر راهکارهایی وجود دارد که از خروج آرد از نانوایی جلوگیری کند. برای مثال می‌توانند مراکزی برای ارائه خمیر به نانوایی‌ها ایجاد کند. در این شرایط سلامت نان کنترل می‌شود و از سوی دیگر مانع قاچاق آرد می‌شود.

از سوی دیگر هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه، با دفاع از تخصیص یارانه نان به هر کدملی، اظهار کرد: ایده دادن یارانه به هر کدملی خیلی عالی است. یارانه را به مردم بدهند و قیمت‌ها را آزاد کنند و این همان تجربه موفق سال ۸۹ می‌شود و همه راضی هستند. هادی محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی نیز گفت: در سال جاری، دولت یارانه نان را از نانوایان برداشت و عملا نان گران می‌شود. از سوی دیگر سامانه نانینو دچار چالش‌هایی برای نانوایان شده است. به نظر می‌رسد که ستاد تنظیم بازار و وزارت کشاورزی باید ورود و کمک کنند که بحث یارانه به نحوی مدیریت شود.

او ادامه داد: به نظر می‌رسد که بحث آزادسازی قیمت‌ها باید کلید بخورد. در حال حاضر آرد قاچاق می‌شود و قاچاق آرد باعث شده نان به نیازمند نرسد، بلکه در اختیار گروه‌های مختلف قرار بگیرد. بر این اساس باید بحث آزاد‌سازی قیمت نان را از یک جایی شروع کرد.

این عضو کمیسیون اقتصادی با اشاره به نگرانی‌هایی در خصوص سرنوشت یارانه نان، اظهار کرد: یارانه نان باید به صورت کامل به حساب هر نفر واریز شود، چرا که سهم و حق هر فرد است. بعد از ارائه یارانه نان نیز باید نان به قیمت آزاد پخت شود. این اقدام موجب می‌شود که آرد قاچاق نشود. امروز اختلاف میان آردی که به صورت یارانه‌ای به نانوایی می‌دهند و آردی که قاچاق می‌شود بسیار زیاد است. اما اگر نرخ آرد آزاد شود مشکل به صورت کامل حل می‌شود بر این اساس موافق آزاد‌سازی نرخ نان هستم.

رحمت‌اله نوروزی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز اظهار کرد: در دولت شهید رئیسی مسوولان اعلام می‌کردند که بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد هدررفت نان داریم که شامل نان خشک و قاچاق آرد می‌شود. بر این اساس باید مدیریت هوشمندی داشته باشیم که جلوی این مشکل را بگیرد و نان با کیفیت به مردم داده شود. بر این اساس امیدوارم با تدبیر رئیس‌جمهور و وزرا بتوانیم جلوی هدر رفت نان را بگیریم.

او تصریح کرد: شرایط نانوایان سخت است، هزینه تمام شده بالا رفته و یارانه آنها داده نشده است و باید شرایط مطلوبی برای نانوایان فراهم کنیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: موافق دادن یارانه نان به حساب هر کدملی هستم و این اقدام به نفع کشور است.