ارز جهان‏‏‌روا در سراشیبی

یکی از دلایل اصلی افت دلار، افزایش نگرانی‌‌‌ها نسبت به شرایط بلندمدت مالی ایالات‌متحده است. کاهش اعتبار بدهی آمریکا توسط آژانس رتبه‌‌‌بندی مودیز (Moody’s) موجب شد که تقاضا برای دارایی‌‌‌های دلاری کاهش یابد. هم‌‌‌زمان، سرمایه‌‌‌گذاران به‌‌‌ویژه در بازار ارز، تمرکز خود را روی فروش در روند صعودی دلار قرار داده‌‌‌اند. این اقدام به این معناست که در صورت افزایش موقت قیمت، اقدام به فروش می‌‌‌کنند. از منظر فنی، شاخص دلار آمریکا از اوج خود در ژانویه حدود ۱۰.۶ درصد کاهش یافته است.

این یکی از سریع‌‌‌ترین افت‌‌‌ها در یک بازه سه‌‌‌ماهه در سال‌های اخیر به شمار می‌‌‌رود. با وجود این افت، این شاخص همچنان حدود ۱۰ درصد بالاتر از میانگین ۲۰ساله خود قرار دارد و تحلیل‌‌‌گران معتقدند که هنوز فضا برای افت بیشتر وجود دارد. در کنار کاهش اعتبار، برنامه‌های مالیاتی گسترده دولت ترامپ که باعث کسری بودجه شدید و رشد بدهی شده است؛ تخمین زده می‌شود که این برنامه‌ها در یک دهه آینده بین ۳ تا ۵ هزار میلیارد دلار به بدهی ۳۶ هزار میلیارد دلاری آمریکا بیفزایند، همین امر نیز موجب نگرانی بازارها شده‌‌‌اند. کارشناسان بر این باورند که ساختار سخت‌‌‌گیرانه سیاست مالی آمریکا و نبود تمایل برای اصلاح ساختاری، بازارها را مضطرب کرده است.

اگرچه کاخ سفید پیش‌‌‌تر از سیاست «دلار قوی» دفاع کرده و آن را یکی از نشانه‌های قدرت آمریکا می‌‌‌داند، اما در عمل، رفتار بازار چیز دیگری را نشان می‌دهد. کاهش تمایل سرمایه‌‌‌گذاران خارجی به خرید دارایی‌‌‌های دلاری و افزایش علاقه به متنوع‌‌‌سازی سبد سرمایه‌‌‌گذاری، نشان‌دهنده افول جذابیت اقتدار پولی آمریکا است. 

بسیاری از کشورها به‌‌‌ویژه در آسیا، مانند چین، تایوان، کره‌‌‌جنوبی و سنگاپور، سال‌ها مازاد تجاری خود را در قالب دارایی‌‌‌های دلاری انباشت کرده‌‌‌اند. در حال حاضر، این دارایی‌‌‌ها در معرض بازنگری قرار دارند. کارشناسان بر این باورند که حتی اگر تنها بخش کوچکی از این دارایی‌‌‌ها مورد هج(پوشش ریسک) قرار گیرد، می‌تواند فشار فروش چشم‌‌‌گیری بر بازار ارز وارد کند. 

نشانه‌هایی از چنین تحولی در رشد سریع ارز تایوان در اوایل ماه مه دیده شد که حکایت از خروج ناگهانی از دلار داشت. در مجموع، انباشت حدود ۲هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار دارایی دلاری از سوی نهادهای آسیایی، تهدیدی بالقوه برای ارزش دلار محسوب می‌شود.

با وجود همه عوامل منفی، برخی تحلیل‌‌‌گران معتقدند که اقتصاد آمریکا همچنان از ظرفیت‌‌‌هایی برای رشد برخوردار است. اگر داده‌های اقتصادی فراتر از انتظار ظاهر شوند، ممکن است فدرال‌‌‌رزرو سیاست‌های انقباضی خود را ادامه دهد و این عامل می‌تواند از سقوط بیشتر دلار جلوگیری کند.

با این حال، رویکرد غالب در بازار این است که صعودهای مقطعی دلار فرصتی برای فروش است نه علامتی برای بازگشت پایدار. در شرایط کنونی، سرمایه‌‌‌گذاران بیشتر به دنبال کاهش مواجهه با ریسک‌‌‌های دلاری هستند و به دنبال متنوع‌‌‌سازی سبد دارایی خود در بازارهای غیرآمریکایی می‌گردند. درحال حاضر دلار آمریکا در حال تجربه یک چرخش مهم در موقعیت بین‌المللی خود است. 

فاکتورهایی چون رشد بدهی، تضعیف نقش پناهگاه امن بودن دلار، تنش‌‌‌های تجاری و بازنگری در سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های جهانی، فشار شدیدی بر ارزش این ارز وارد کرده‌‌‌اند. گرچه آمریکا هنوز از اقتصادی قوی برخوردار است، اما افق‌‌‌های سیاسی و مالی آن باعث شده‌‌‌اند سرمایه‌‌‌گذاران با دیده تردید به آینده دلار نگاه کنند. در چنین فضایی، احتمال تداوم تضعیف دلار در ماه‌های آینده همچنان بالاست.