دنیای اقتصاد گزارش می دهد؛
آرامش پس از توفان بازار نفت
تا لحظه تنظیم این خبر و به گزارش رویترز، هر بشکه نفت برنت حدود ۶۷ دلار فروخته شد؛ در حالی که نفت WTI در کانال ۶۵ دلار تثبیت شد. این تغییرات نتیجه تعامل میان چند عامل کلیدی بود: نخست، آتش‌‌‌بس میان ایران و اسرائیل که باعث کاهش نگرانی بازار نسبت به اختلال در صادرات نفت شده است. دوم، احتمال افزایش تولید ۴۱۱هزار بشکه‌‌‌ای از سوی اوپک‌‌‌پلاس در ماه اوت، که با هدف افزایش سهم بازار مطرح شده اما می‌تواند عرضه را بالاتر ببرد و از رشد قیمت جلوگیری کند. و سوم، داده‌‌‌های بنیادی بازار؛ از جمله کاهش ممتد ذخایر نفت آمریکا. بنابراین، بازار اکنون در حال برقراری تعادل جدیدی میان عوامل ژئوپلیتیک و اقتصادی است و تا زمان ظهور محرک تازه‌‌‌ای در یکی از این جبهه‌‌‌ها، به سمت یک دوره تثبیت قیمت گرایش دارد.
دلایل ثبات قیمت
دلایل ثبات بهای نفت در هفته منتهی به ۳۰ ژوئن را می‌توان در سه محور اصلی ژئوپلیتیک، عرضه، و تقاضای جهانی جست‌‌‌وجو کرد. هر یک از این عوامل با اثرگذاری هم‌‌‌زمان اما متفاوت، مسیر افت و سپس تثبیت قیمت‌ها را رقم زده‌‌‌اند:
۱. کاهش ریسک ژئوپلیتیک
آتش‌‌‌بس موقت میان ایران و اسرائیل، یکی از موثرترین عوامل در کاهش ریسک‌‌‌های قیمتی در بازار نفت طی هفته‌‌‌های اخیر بوده است. تنش‌‌‌ها که با حمله نظامی آمریکا به تاسیسات هسته‌‌‌ای ایران در ۱۳ ژوئن آغاز شد و با پاسخ موشکی تهران ادامه یافت، در مقطعی قیمت نفت را به حدود ۸۰ دلار رساند. با این حال، حصول یک آتش‌‌‌بس، ولو موقتی، از سوی واشنگتن میان دو طرف، موجب کاهش چشمگیر نگرانی‌ها درباره بسته‌‌‌شدن تنگه هرمز شد؛ گذرگاهی که روزانه حدود ۲۰درصد از تجارت جهانی نفت و گاز طبیعی مایع از آن عبور می‌کند. بازار جهانی به این تحول، واکنش آرام و مثبت نشان داد و به‌‌‌نوعی بخشی از «ریسک ژئوپلیتیک» از قیمت‌ها تخلیه شد.
۲. تصمیم اوپک‌‌‌پلاس برای افزایش عرضه
در آستانه نشست رسمی اوپک‌‌‌پلاس که قرار است ۶ ژوئیه برگزار شود، چهار منبع نزدیک به این ائتلاف اعلام کردند که تصمیم به افزایش تولید نفت به میزان ۴۱۱هزار بشکه در روز در ماه اوت، تقریبا قطعی است. این افزایش در ادامه روند افزایشی ماه‌‌‌های مه، ژوئن و ژوئیه قرار می‌گیرد و در صورت تصویب، پنجمین ماه متوالی افزایش عرضه از سوی اوپک‌‌‌پلاس از آوریل ۲۰۲۵ خواهد بود. هدف از این افزایش، بازپس‌‌‌گیری سهم بازار و جلوگیری از افت بیشتر صادرات کشورهای عضو عنوان شده است. با این‌‌‌حال، تاثیر آن بر بازار، به‌‌‌ویژه در کوتاه‌‌‌مدت، فشار بر قیمت‌ها و ممانعت از رشد دوباره آنها بوده است. تحلیلگران PVM و UBS معتقدند اگر این روند افزایش ادامه یابد، ذخایر جهانی نفت به‌‌‌ویژه در کشورهای عضو OECD دوباره رو به افزایش خواهد گذاشت و مانع از رشد قیمتی خواهد شد.
۳. ضعف در سمت تقاضای جهانی
از سوی دیگر، سمت تقاضا نیز همچنان با نشانه‌‌‌هایی از ضعف روبه‌‌‌رو است. تحلیلگران اقتصادی نسبت به چشم‌‌‌انداز رشد جهانی، به‌‌‌ویژه در اقتصادهای بزرگی چون چین و ایالات متحده، هشدار می‌دهند. آمارها نشان می‌دهد که فعالیت صنعتی در چین در ماه ژوئن به پایین‌‌‌ترین سطح در ۶ ماه گذشته رسیده و داده‌‌‌های مربوط به تقاضای انرژی در ایالات متحده نیز بهبود قابل‌‌‌توجهی نشان نمی‌‌‌دهد. هم‌‌‌چنین، کاهش تعداد دکل‌‌‌های حفاری نفتی در آمریکا به پایین‌‌‌ترین سطح در دو سال اخیر، نشانه‌‌‌ای از تردید تولیدکنندگان درباره ثبات بازار است. بانک UBS نیز در تحلیل تازه خود با اشاره به «شکنندگی تقاضای جهانی» به‌‌‌ویژه در تابستان، بر کاهش انتظارات صعودی بازار تاکید کرده است. مجموعه این سه عامل - فروکش تنش‌‌‌های سیاسی، افزایش محتمل عرضه و کاهش تقاضا - باعث شد قیمت نفت، پس از تجربه برخی نوسانات ناگهانی، به محدوده باثبات بازگردد. در حال حاضر، بازار به‌‌‌جای صعود یا نزول ناگهانی، وارد فاز نوسان محدود شده و در انتظار محرک جدیدی برای جهت‌‌‌گیری مجدد است. این محرک می‌تواند از یک بحران سیاسی تازه گرفته تا تحول مهم در رشد اقتصادی جهان یا سیاست‌‌‌های تولیدی اوپک‌‌‌پلاس ناشی شود.
تحلیل فنی و روانی بازار
تحلیلگران تکنیکال معتقدند محدوده ۶۷ تا ۶۸ دلار به عنوان پشتیبان تکنیکال عمل می‌کند؛ بازگشت اخیر قیمت تا این محدوده حکایت از یک دوره تعادل دارد. اما فشار اخبار افزایشی اوپک‌‌‌پلاس و نگرانی از ضعف تقاضا کمک می‌کند بازار همچنان در محدوده ۶۵ تا ۷۰ دلار باقی بماند تا سیگنال‌‌‌های تازه بازار را هدایت کنند .تا زمانی که تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای تحت کنترل باقی بماند و بازار نشانه‌‌‌ای از تقاضای قوی نشان ندهد، فشار ناشی از افزایش عرضه و انتشار آمارهای اقتصادی مهم، مانع از آن می‌شود که قیمت نفت دوباره به‌‌‌دلیل بحران‌های سیاسی بالا برود.
نقش ذخایر و سیاست پولی
کاهش قابل‌‌‌توجهِ ذخایر نفت و فرآورده‌‌‌های آمریکا - با افت حدود ۶ میلیون بشکه‌‌‌ای هفته گذشته - نشان‌‌‌دهنده تقاضای قابل‌‌‌توجه داخلی است. این داده‌‌‌ها می‌تواند همراه با انتظار برای نرخ بهره پایین‌‌‌تر از سوی فدرال رزرو، پایه‌‌‌ای برای حفظ قیمت نفت در محدوده فعلی یا حتی تحریک تقاضا در نیمه دوم سال باشد. بازار نفت در آستانه تابستان ۲۰۲۵، به‌رغم تحمل شوک‌‌‌های ژئوپلیتیک اخیر، نشان داده که به‌‌‌سرعت توانسته از سناریوهای بحرانی عبور و اکنون مصالحه میان واقعیت عرضه و تقاضا را در پیش گرفته است. آتش‌‌‌بس نسبی در خاورمیانه و برنامه اوپک‌‌‌پلاس برای افزایش تولید، سیگنال‌‌‌های ملایمی برای انتقال بازار از هیجان به منطق هستند. با این همه، چشم‌‌‌انداز قیمت‌ها همچنان شکننده است: قیمت نفت فعلا در کانال ۶۵ تا ۷۰ دلار تثبیت شده اما هر خبری مبنی بر گسترش تنش منطقه‌‌‌ای، ایجاد اختلال در تنگه هرمز یا بازگشت سیاست کاهش قیمت آمریکا—مثل کاهش تحریم نفت ایران یا توافق تجاری آمریکا–چین—می‌تواند دوباره بازار را به نوسان و رقابت شدید بازگرداند.
