بازار نفت نه از صلح اطمینان دارد و نه از جنگ رسمی واهمه؛
آونگ نفت بین تاخیر و تنش

این افزایش، بهدنبال تصمیم دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا مبنیبر تعویق اجرای تعرفههای سنگین وارداتی بر کالاهای اروپایی تا ۹ژوئیه، بهعنوان گامی برای کاهش تنشهای تجاری با اتحادیه اروپا رقم خورد. در کنار این خبر، تشدید تنشها در خاورمیانه و کندی در مذاکرات هستهای ایران و آمریکا نیز بهعنوان عوامل حمایتی، باعث افزایش نسبی قیمت شده و چشمانداز بازار را در هالهای از تردید و بیثباتی فرو بردند.
به استناد تارنمای tradingeconomics.com و تا لحظه تنظیم این خبر، قیمت نفتخام برنت در معاملات روز دوشنبه با ۱۸سنت افزایش، به ۶۵دلار در هر بشکه رسید. بهطور همزمان، نفتخام وستتگزاس اینترمیدیت(WTI) آمریکا نیز با ۱۷سنت رشد، ۶۱دلار در هر بشکه فرخته شد. عامل اصلی این سیر صعودی، اعلام ترامپ مبنیبر تعویق اجرای تعرفههای ۵۰درصدی بر واردات کالا از اتحادیه اروپا بود؛ تصمیمی که نگرانیها درباره وقوع یک جنگ تجاری جدید را تا حدی کاهش داد. ترامپ روز یکشنبه اعلام کرد؛ مهلت اعمال تعرفههای پیشنهادی از اول ژوئن به نهم ژوئیه موکول میشود تا فضای بیشتری برای مذاکرات میان واشنگتن و بروکسل فراهمشود. این تصمیم به بازارهای جهانی، بهویژه بازار نفت، اطمینان نسبی داد که ریسک رکود اقتصادی ناشی از درگیریهای تجاری کاهش یافتهاست. به گفته تونی سیکامور، تحلیلگر بازار در موسسه IG، تمدید این مهلت باعث جهش اندک در بازارهای نفت و شاخصهای آتی بورس آمریکا شدهاست.
در کنار اخبار تجاری، تنشهای ژئوپلیتیک در خاورمیانه نیز از دیگر عوامل حمایتکننده از قیمت نفت بودند. ارتش اسرائیل اعلامکرده؛ قصد دارد طی دو ماه آینده کنترل ۷۵درصد از نوار غزه را در اختیار بگیرد؛ اقدامی که احتمال گسترش درگیری به سطح منطقهای را افزایش داده و به نگرانیهای بازار افزوده است. از سوی دیگر، گزارشها از عدمپیشرفت قابلتوجه در مذاکرات هستهای ایران و آمریکا، گمانهزنیها درباره بازگشت سریع نفت ایران به بازارهای جهانی را کمرنگتر کردهاست، در نتیجه این عدمپیشرفت، بهنوعی به افزایش قیمتها انجامیده است، چراکه بازار دیگر با تهدید ورود ناگهانیمیلیونها بشکه نفت ایرانی مواجه نیست.
نقش دادههای بنیادین
پیش از تعطیلات سهروزه «روز یادبود» در آمریکا، معاملهگران برای پوشش موقعیتهای معاملاتی خود دست به خرید زدند و این موضوع به افزایش تقاضای کوتاهمدت کمک کرد، همچنین بر اساس دادههای شرکت بیکر هیوز، تعداد دکلهای حفاری فعال در آمریکا طی هفته گذشته با کاهش ۸واحدی به ۴۶۵دکل رسید؛ کمترین تعداد از نوامبر۲۰۲۱ تاکنون. این کاهش میتواند به کاهش عرضه نفت آمریکا در آینده نزدیک منجر شود و قیمتها را بالا ببرد.
تصمیمات اوپکپلاس
با وجود این عوامل مثبت، بازار همچنان تحتتاثیر انتظارات مربوط به تصمیمات گروه اوپکپلاس قرار دارد. این گروه ممکن است در نشست هفته آینده تصمیم به افزایش ۴۱۱هزار بشکهای تولید روزانه برای ماههای آتی بگیرد. چنین اقدامی میتواند تعادل عرضه و تقاضا را به نفع عرضه برهم زده و مانع از رشد بیشتر قیمتها شود. ساورو سارکار، تحلیلگر ارشد انرژی در بانک DBS، هشدار داده که بازار هماکنون نیز تحتفشار راهبرد تسریعشده افزایش تولید از سوی اوپکپلاس و آنچه او «جنگ کوچک قیمتی نفت» مینامد، قرار دارد. وی افزود: «هرگونه افزایش قیمت به احتمال زیاد با تصمیمات اوپکپلاس در روزهای آینده سرکوب خواهدشد.»
رویترز اخیرا گزارش داده که اوپکپلاس ممکن است تا پایان اکتبر، باقیمانده کاهش داوطلبانه ۲میلیون و 200هزار بشکهای خود را بهطور کامل کنار بگذارد. این گروه در ماههای آوریل و مه نیز مجموعا حدود یکمیلیون بشکه در روز به اهداف تولید خود اضافه کردهبود.
توفان در نیمه دوم ۲۰۲۵
در چشماندازی وسیعتر، تحلیلگران بازار نسبت به نیمه دوم سال۲۰۲۵ هشدار میدهند. پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد در کارگزاری Phillip Nova، میگوید: «بازارهای نفت ممکن است در نیمه دوم سالآینده با مازاد عرضه مواجه شوند، آنهم در شرایطی که تمایل ترامپ برای اعمال تعرفههای جهانی میتواند تقاضای نفت را نیز کاهش دهد. این وضعیت میتواند توفانی تمامعیار برای سقوط قیمت نفت ایجاد کند.»
بازار جهانی نفت در حالحاضر در تعادلی شکننده میان نیروهای متضاد قرار دارد: از یکسو، تحولات ژئوپلیتیک و کاهش فعالیتهای حفاری در آمریکا که به حمایت از قیمتها کمک میکند و از سوی دیگر، احتمال افزایش تولید توسط اوپکپلاس و ریسکهای ناشی از سیاستهای تجاری ترامپ که در حال خنثیسازی این اثرات هستند.
آنچه در هفتههای آینده اهمیت کلیدی خواهدداشت، تصمیم نهایی اوپکپلاس و تحولات مربوط به مذاکرات ایران و آمریکا خواهد بود. در این میان، هر نشانهای از تشدید درگیری در خاورمیانه یا پیشرفت در مذاکرات تجاری واشنگتن و بروکسل میتواند جهتگیری بازار را بهطور ناگهانی تغییر دهد.