تجارت با زمرد استوا

 این اتاق، با گردهم‌‌آوردن شرکت‌ها، کارآفرینان و موسسات از هر دو کشور، بستر مناسبی برای توسعه فرصت‌‌های تجاری دوجانبه فراهم می‌‌سازد. اتاق مشترک اندونزی و کانادا، خدماتی از جمله نشست‌‌های تجاری، کارگاه‌‌های آموزشی، رویدادهای شبکه‌‌سازی و تحلیل‌‌های بازار را به اعضای خود ارائه می‌دهد و به‌‌طور فعال در ترویج تجارت پایدار و نوآورانه میان اندونزی و کانادا نقش‌‌آفرینی می‌کند.

روابط تجاری میان کانادا و اندونزی قدمتی چند دهه‌‌ای دارد و در گذر زمان، تحت‌تاثیر تغییرات سیاسی، اقتصادی و شرایط ژئوپلیتیکی در سطح منطقه‌‌ای و بین‌المللی، دستخوش تحول شده است. این روابط به‌‌طور جدی از دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز شد؛ زمانی که اندونزی پس از استقلال، به دنبال جذب سرمایه‌گذاری و همکاری‌‌های بین‌المللی بود و کانادا نیز به‌‌عنوان یکی از اعضای فعال جامعه کشورهای مشترک المنافع، رویکردی چندجانبه در روابط خارجی خود اتخاذ کرده بود.

در دهه‌‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، تمرکز روابط اقتصادی میان دو کشور بر کمک‌‌های توسعه‌‌ای و حمایت‌‌های فنی قرار داشت. کانادا در قالب برنامه‌‌های آژانس توسعه بین‌المللی کانادا (CIDA) در حوزه‌‌هایی مانند آموزش، کشاورزی و زیرساخت در اندونزی سرمایه‌گذاری کرد. این همکاری‌‌ها، زمینه‌‌ساز ایجاد روابط تجاری گسترده‌‌تر در دهه‌‌های بعد شد. در دهه ۱۹۸۰، روابط اقتصادی میان کانادا و اندونزی گسترش یافت و شرکت‌های کانادایی به‌ویژه در بخش‌‌های معدن، انرژی و خدمات مهندسی وارد بازار اندونزی شدند. در همین دوران، اندونزی به‌‌عنوان یکی از اقتصادهای نوظهور جنوب‌‌شرق آسیا، برای کانادا به یک شریک بالقوه و مهم تبدیل شد. شرکت‌های کانادایی در پروژه‌‌های توسعه‌‌ای از جمله استخراج نیکل، احداث نیروگاه‌‌های برق و پروژه‌‌های حمل‌‌ونقل مشارکت داشتند. 

با ورود به دهه ۱۹۹۰ و افزایش تجارت جهانی، حجم مبادلات تجاری میان دو کشور رشد یافت. صادرات اندونزی به کانادا شامل کالاهایی چون منسوجات، لاستیک طبیعی، روغن نخل و قهوه بود، در حالی که کانادا محصولات کشاورزی، ماشین‌‌آلات، فناوری و خدمات آموزشی به اندونزی صادر می‌‌کرد. با وجود بحران مالی آسیا در سال ۱۹۹۷ که بر اقتصاد اندونزی تاثیر منفی گذاشت، کانادا به حمایت از اصلاحات اقتصادی و دموکراتیک در این کشور ادامه داد.

در دهه‌‌های اخیر، روابط تجاری میان کانادا و اندونزی وارد مرحله‌‌ای جدید شده است. دو کشور در قالب مجامع بین‌المللی مانند آسه‌‌آن و APEC همکاری‌‌های خود را تقویت کرده‌‌اند و مذاکراتی برای انعقاد توافقنامه تجارت آزاد نیز در جریان است. تمرکز این روابط بر حوزه‌‌هایی مانند انرژی‌‌های تجدیدپذیر، امنیت غذایی، فناوری‌‌های نوین، آموزش عالی و تجارت دیجیتال است. همچنین، با توجه به جمعیت جوان و در حال رشد اندونزی، کانادا این کشور را به‌‌عنوان یکی از بازارهای راهبردی خود در آسیا تعریف کرده است.

با وجود چالش‌‌هایی مانند فاصله جغرافیایی و تفاوت‌‌های فرهنگی، روابط اقتصادی کانادا و اندونزی همچنان در مسیر توسعه قرار دارد و ظرفیت بالایی برای گسترش در دهه‌‌های آینده دارد. در سال ۲۰۲۲ میلادی، حجم تجارت کالا بین این دو کشور، بیش از ۴ میلیارد دلار بوده که از این میزان حدود ۳ میلیارد دلار کالا از کانادا به اندونزی و نزدیک به ۱.۲ میلیارد دلار از اندونزی به کانادا صادر شده است. 

پیشینه اتاق مشترک اندونزی و کانادا

اتاق بازرگانی اندونزی–کانادا (ICCC) در سال ۲۰۰۰ تاسیس شد؛ دوره‌‌ای که اندونزی در حال تجربه‌ رشد اقتصادی چشمگیر و بازتر شدن فضای سرمایه‌گذاری خارجی بود. شکل‌‌گیری این اتاق، حاصل تلاش جمعی از بازرگانان و مدیران اندونزیایی و کانادایی بود که به اهمیت گسترش روابط تجاری میان دو کشور در چارچوبی رسمی و ساختاریافته پی برده بودند.

در نخستین سال‌های فعالیت، ICCC به عنوان یک پل ارتباطی میان شرکت‌های کانادایی علاقه‌‌مند به بازار جنوب‌‌شرق آسیا و فعالان اقتصادی اندونزی عمل کرد. بنیان‌گذاران این اتاق، شامل مدیران بخش خصوصی و مشاوران اقتصادی، با حمایت سفارت‌‌های دو کشور و اتاق‌‌های بازرگانی محلی، زیرساخت اولیه‌‌ای برای تعاملات تجاری، تبادل اطلاعات و معرفی فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری به وجود آوردند.

از اعضای موثر اولیه می‌توان به کارآفرینان حوزه انرژی و منابع طبیعی اشاره کرد که در دهه ۱۹۹۰ با رشد تقاضا برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن، نفت و گاز اندونزی، نقش کلیدی در شکل‌‌گیری پروژه‌‌های مشترک ایفا کردند. اتاق همچنین با برگزاری نشست‌‌های تجاری، اعزام هیات‌‌های بازرگانی و مشارکت در نمایشگاه‌‌های تخصصی، به تسهیل ارتباطات تجاری و فنی میان دو کشور کمک کرد.

در دهه‌‌های بعد، ICCC نقش مهمی در معرفی فرصت‌‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌‌های جدید مانند فناوری، انرژی‌‌های تجدیدپذیر، کشاورزی پایدار و خدمات آموزشی بر عهده گرفت. این اتاق با حفظ شبکه‌‌ای پویا از شرکت‌ها، موسسات آموزشی، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی، به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در تقویت روابط راهبردی بین اندونزی و کانادا شناخته می‌شود. تا امروز، اتاق بازرگانی اندونزی–کانادا با تمرکز بر ایجاد روابط متقابل سودمند، همچنان به تسهیل همکاری‌‌های اقتصادی، فنی و فرهنگی میان دو کشور ادامه می‌دهد و جایگاهی موثر در روابط دوجانبه یافته است.

مدل فعالیت اتاق

فعالیت اتاق بازرگانی کانادا بر مبنای مدل اوراسیایی است. اتاق با مدل اوراسیایی، یک سازمان غیردولتی غیرانتفاعی با عضویت داوطلبانه شرکت‌ها و کارآفرینان است که تحت قانون عمومی، برای حفاظت از منافع اعضای آن طراحی‌‌ شده و به ترویج و توسعه اقتصادی منطقه‌‌ای که در آن فعالیت می‌کند، می‌‌پردازد. گرچه این مدل ابتدا در کشورهای حوزه اسکاندیناوی مانند فنلاند و سوئد استفاده شد اما اولین نشانه‌‌های شکل-گیری مدل اوراسیایی در آمریکای شمالی و در کانادا و به طور خاص، ایالت‌‌های فرانسوی زبان این کشور دیده شده است. بین این شیوه فعالیت و مدل قاره‌‌ای شباهت‌‌هایی در برخی ویژگی‌‌ها از جمله وظایفی که تحت قانون عمومی برعهده دارد، قلمرو فعالیت‌‌ها و نقش‌‌های واگذارشده توسط دولت وجود دارد. 

در این مدل، حفاظت از نام اتاق صورت می‌گیرد، عنوان اتاق فقط می‌تواند برای نهاد اصلی استفاده شود و دیگران حق استفاده از آن را ندارند. بر اساس قانون کشور کانادا استفاده غیرقانونی از نام اتاق جریمه‌‌ای ۵۰۰ دلاری برای فرد یا افراد خاطی به دنبال دارد. مزیت مهم مدل اوراسیایی، استقلال اتاق از حاکمیت در تصمیم-گیری‌‌ها و انتخابات اتاق است. در این شیوه فعالیت، مقامات دولتی حق دخالت در امور اتاق را ندارند و استراتژی‌‌ها و انتخاب بدنه اجرایی اتاق از بخش عمومی مستقل است.

گرچه کارکردهای اتاق بر مبنای قانون تعیین می‌شود و این قانون وظایف عمومی مانند تایید گواهی مبدا، داوری اختلافات بازرگانی و حل و فصل منازعات را برعهده این نهاد گذاشته است اما دولت الزامی برای مشورت با اتاق درمورد پیش‌‌نویس قوانین و مقررات ندارد. اتاق‌‌های اوراسیایی از نظارت مستقیم دولت بی‌‌نیاز هستند و قانون ناظر بر این اتاق‌‌ها این حق را به آنها می‌دهد که منافع اعضا را دنبال کنند. این در حالی است که شیوه فعالیت اتاق بازرگانی در اندونزی بر پایه مدل آسیایی است. در این شیوه فعالیت، اتاق‌‌های بازرگانی تحت نظارت قوانین ملی و عمومی هستند و تحت قانون خاصی که حقوق و محدودیت‌های اعضای اتاق را مشخص کرده است فعالیت می‌کند.

هیچ فرد یا گروهی حق ندارد نام اتاق یا ترکیبات آن، مانند اتاق بازرگانی و اتاق صنایع را بر روی سازمانی دیگر بگذارد. در این مدل از اتاق‌‌ها، عضویت برای فعالان در برخی گروه‌‌های شرکتی و سازمانی، اجباری است. این مدل ترکیبی از برخی ویژگی‌‌های مدل آنگلوساکسون و مدل قاره‌‌ای است. انتخابات و تصمیم‌گیری‌‌ها در این مدل به روش‌های دموکراتیک انجام می-شود اما یک عضو ناظر از دولت بر تمام فرآیندها نظارت می‌کند. بنابراین به سختی می‌توان ادعا کرد که این نوع اتاق‌‌ها کاملا خودحاکمیتی هستند. از آن‌‌جا که اتاق بازرگانی و صنعت اندونزی و کانادا به عنوان یک سازمان غیر‌انتفاعی فعالیت می‌کند شیوه فعالیت آن به مدل آنگلوساکسون نزدیک‌‌تر است. 

عضویت و مزایای آن

اتاق بازرگانی اندونزی–کانادا (ICCC) به‌‌عنوان یکی از نهادهای کلیدی در توسعه روابط اقتصادی میان این دو کشور، بستری تخصصی و گسترده برای تعامل، تبادل دانش و تقویت همکاری‌‌های تجاری میان اعضای خود فراهم کرده است. این اتاق با برگزاری طیفی متنوع از رویدادها، شامل همایش‌‌ها، نمایشگاه‌‌ها، میزگردهای تخصصی، جلسات شبکه‌‌سازی و برنامه‌‌های آموزشی، اعضای خود را به طیف وسیعی از تصمیم‌گیرندگان، شرکای تجاری بالقوه، و کارشناسان صنعت در کانادا و اندونزی متصل می‌کند.

برگزاری این رویدادها نه‌‌تنها به کسب و کارها کمک می‌کند تا چشم‌‌اندازهای جدیدی برای سرمایه‌گذاری و صادرات شناسایی کنند، بلکه موجب تسهیل گفت‌‌وگوهای راهبردی و شناخت بهتر از بازارهای هدف می‌شود. در سال‌های نخست فعالیت اتاق، برنامه‌‌هایی مانند «هفته تجارت کانادا–اندونزی» با هدف معرفی ظرفیت‌‌های دو کشور برگزار شد. این رویدادها، با حمایت مستقیم بخش خصوصی، به افزایش آگاهی نسبت به فرصت‌‌های موجود در بخش‌‌هایی مانند انرژی، زیرساخت و کشاورزی کمک شایانی کردند.

علاوه بر برگزاری برنامه‌‌های شبکه‌‌سازی و معرفی فرصت‌‌های بازار، اتاق ICCC خدمات مشاوره‌‌ای تخصصی در زمینه ورود به بازار، تحلیل‌‌های حقوقی، و شناسایی مخاطرات سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. این خدمات به‌‌ویژه برای شرکت‌های نوپا یا آن‌‌هایی که قصد گسترش فعالیت خود در جنوب شرق آسیا یا آمریکای شمالی را دارند، بسیار راهگشاست. برای نمونه، در سال‌های دهه ۲۰۰۰، ICCC نقش میانجی در تسهیل پروژه‌‌های انتقال دانش فنی کانادایی در زمینه انرژی پاک به مناطق مختلف اندونزی را بر عهده داشت که منجر به عقد چند تفاهم‌‌نامه راهبردی در حوزه انرژی‌‌های نو شد.

اتاق همچنین به انتشار گزارش‌‌های تحلیلی، بولتن‌‌های تجاری، و تحقیقات بازار می‌‌پردازد که اطلاعات به‌‌روزی را در مورد روندهای اقتصادی، مقررات تجاری و حوزه‌‌های اولویت‌‌دار در اختیار اعضا قرار می‌دهد. این منابع، تصمیم‌گیری راهبردی را برای شرکت‌ها آسان‌‌تر و مطمئن‌‌تر می‌‌سازد.

در کنار خدمات فوق، اتاق مشترک کانادا و اندونزی، نقش فعالی در حمایت از صنایعی نظیر کشاورزی هوشمند، فناوری اطلاعات، آموزش عالی و مدیریت منابع طبیعی ایفا می‌کند. این نهاد با ترویج سرمایه‌گذاری دوجانبه، کمک به تسهیل همکاری‌‌های فنی و فراهم‌‌سازی زمینه‌‌های پژوهش مشترک، توانسته است فرصت‌‌هایی ارزشمند برای رشد اقتصادی و نوآوری میان کانادا و اندونزی به وجود آورد. برای نمونه، در دهه گذشته، با همکاری اتاق و چند دانشگاه پیشرو، چند برنامه تبادل آموزشی و تحقیقاتی در حوزه کشاورزی پایدار و امنیت غذایی راه‌‌اندازی شد که در تقویت ظرفیت‌‌های انسانی و توسعه پایدار نقش مهمی داشت.

امروزه، عضویت در ICCC نه‌‌تنها دسترسی به یک شبکه تجاری معتبر و چندبُعدی را فراهم می‌‌سازد، بلکه بستری مطمئن برای شکل‌‌گیری همکاری‌‌های بلندمدت فنی و علمی دو کشور به شمار می‌رود.

زندگینامه رئیس اتاق

ویوین کوسومواردانی رئیس فعلی اتاق بازرگانی اندونزی و کاناداست. وی در سال ۲۰۱۷ میلادی در جریان نشست سالانه این اتاق در جاکارتا به این سمت منصوب شد و از آن زمان در تقویت روابط تجاری و اقتصادی میان دو کشور نقش موثری ایفا کرده است .

کوسومواردانی دارای سابقه‌‌ای برجسته در صنعت بیمه و خدمات مالی است. وی از مارس ۲۰۱۷ تا ژوئن ۲۰۲۴ به‌‌عنوان رئیس هیات‌‌مدیره در شرکت PT Sun Life Financial Indonesia فعالیت داشته است. پیش از آن، از ژانویه ۲۰۰۹ تا ژانویه ۲۰۱۷، مدیرعامل شرکت PT CIMB Sun Life بوده است .

وی در حوزه‌‌های مختلفی از جمله برنامه‌‌ریزی مالی، سرمایه‌گذاری، بیمه و پس‌‌انداز بازنشستگی تخصص دارد و در ارائه خدمات مشاوره‌‌ای به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران در اندونزی و کانادا شناخته‌‌شده است. کوسومواردانی همچنین در هیات‌‌مدیره نهادهای مختلفی از جمله CARE Indonesia به‌‌عنوان عضو هیات نظارت فعالیت داشته است .