روسیه یک میدان کلیدی لیتیوم در اوکراین را تصرف کرد؛
دست خالی کی‌یف در برابر واشنگتن
«کنستانت مهوت» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشت، اگرچه این معدن نسبتا کوچک است - تنها ۱۰۰جریب را پوشش می‌دهد - اما تحلیلگران آن را به‌دلیل غلظت غنی لیتیوم (یک ماده معدنی ضروری برای تولید فناوری‌های پیشرفته مانند باتری‌های الکتریکی) یکی از ارزشمندترین معادن اوکراین می‌دانند. ایالات متحده لیتیوم را برای اقتصاد و امنیت ملی خود حیاتی می‌داند.
دولت ترامپ قصد داشته است از طریق یک توافق‌نامه مهم که اخیرا امضا شده و به آمریکا دسترسی مستقیم به ثروت معدنی این کشور را می‌دهد، به ذخایر عظیم لیتیوم اوکراین که از بزرگ‌ترین ذخایر اروپا است، دسترسی پیدا کند. اما تصرف ذخایر شوچنکو، چالش اصلی این توافق‌نامه را برجسته می‌کند. هرچه نیروهای روسی قلمرو بیشتری را در اوکراین تصرف کنند، کی‌یف منابع کمتری می‌تواند به واشنگتن ارائه دهد. «میخایلو ژرنوف» مدیر شرکت «Critical Metals Corp»، یک شرکت آمریکایی که قبلا مجوز بهره‌برداری از ذخایر شوچنکو را داشت، گفت: «اگر نیروهای روسی جلوتر بروند و قلمرو بیشتری را تصرف کنند، ذخایر معدنی بیشتری را کنترل خواهند کرد. این موضوع برای این توافق‌نامه مهم است.»
«یولیا سویریدنکو»، وزیر اقتصاد اوکراین که این توافق‌نامه را به نمایندگی از کشورش امضا کرده است، از طریق سخنگوی خود از اظهارنظر درمورد تصرف این ذخایر (که نخستین مورد از زمان امضای توافق‌نامه است که به دست روسیه می‌افتد) خودداری کرد. این توافق‌نامه یک صندوق مشترک ایالات متحده و اوکراین با حق اولویت برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های استخراج مواد معدنی در اوکراین ایجاد می‌کند. ایالات متحده علاقه خاصی به بهره‌برداری از مواد معدنی اوکراین به‌عنوان راهی برای کاهش وابستگی به چین که بر زنجیره‌های تامین جهانی تسلط دارد، نشان داده است. در طول مذاکرات بر سر این توافق، مقامات اوکراینی سعی کردند حمایت نظامی بیشتری از آمریکا به‌دست آورند و استدلال کردند که به لحاظ اقتصادی به نفع ایالات متحده است که به اوکراین کمک کند تا نیروهای روسی را عقب براند و کنترل ذخایر ارزشمند را حفظ کند. اما واشنگتن همواره از پیوند دادن توافق مواد معدنی به حمایت نظامی بیشتر خودداری کرد.
مقامات اوکراینی این توافق را مسیری برای تامین حمایت بلندمدت آمریکا از کشور جنگ‌زده خود می‌دانند. دولت اوکراین هفته گذشته در تلاشی آشکار برای نشان دادن به دولت ترامپ مبنی بر اینکه این توافق می‌تواند نتایج سریعی داشته باشد، نخستین گام‌ها را برای گشودن یک معدن بزرگ لیتیوم دولتی به روی سرمایه‌گذاری خصوصی تصویب کرد. سویریدنکو گفت که این سایت، معروف به «میدان لیتیوم دوبرا» می‌تواند نخستین پروژه‌ای باشد که تحت این توافق آغاز می‌شود. ژرنوف، مدیر این شرکت گفت که چندین سرمایه‌گذار از قبل علاقه خود را نشان داده‌اند، از جمله شرکت «Critical Metals Corp» که با وجود از دست دادن معدن شوچنکو، همچنان مشتاق شرکت در مشارکت معدنی ایالات متحده و اوکراین است. با این حال، تحلیلگران این صنعت می‌گویند که این معامله با موانع بسیاری روبه‌رو است؛ از جمله رویه‌های پیچیده صدور مجوز و بررسی‌های زمین‌شناسی قدیمی که ارزش واقعی خاک زیرین اوکراین را مبهم می‌کند. اما شاید بزرگ‌ترین چالش، پیشروی مداوم روسیه در میدان نبرد باشد.
اشغال تقریبا یک‌پنجم خاک اوکراین توسط روسیه به این معنی است که این کشور در حال حاضر بسیاری از ذخایر تیتانیوم، منگنز و سایر مواد معدنی حیاتی را کنترل می‌کند، همان‌طور که در نقشه‌ای که توسط موسسه مطالعات جنگ (یک گروه تحقیقاتی مستقر در واشنگتن تهیه شده) نشان داده شده است. نیروهای مسکو همچنین برخی از بزرگ‌ترین معادن زغال سنگ اوکراین را نابود یا تصرف کرده‌اند. با ادامه پیشروی نیروهای روسی در شرق، اکنون به ذخایر بیشتری از تیتانیوم و سایر مواد اولیه مانند اورانیوم نزدیک می‌شوند.
اوکراین هنوز دو ذخیره بزرگ لیتیوم دیگر برای توسعه در دسترس دارد که هر دو در بخش مرکزی کشور، بسیار فراتر از خطوط مقدم فعلی واقع شده‌اند. اما ذخیره شوچنکو به‌دلیل کیفیت سنگ معدن خود که عمدتا از «اسپودومن» تشکیل شده است، برجسته بود. این ماده معدنی حاوی مقادیر بالایی از لیتیوم است که محرک مهمی برای بخش معدن پررونق استرالیا بوده است. پتانسیل این معدن از نظر روسیه که پیش از این نیز در طول جنگ منابع دیگر اوکراین مانند غلات را غارت کرده بود، از دست نرفته است. «ولادیمیر اژیکوف»، یک مقام ارشد منصوب روسیه در منطقه دونتسک گفت که بخش معدن شرکت روس‌اتم، غول هسته‌ای دولتی روسیه، به معدن شوچنکو علاقه نشان داده است. اژیکوف سال گذشته، همزمان با پیشروی نیروهای روسی به سمت میدان شوچنکو، به خبرگزاری دونتسک، نشریه‌ای وابسته به کرملین، گفت: «ما درک می‌کنیم که این معدن عنصر بسیار مهمی در اقتصاد آینده است و پتانسیل بالایی دارد.» او افزود: «این معدن قطعا صاحب مجوز پیدا خواهد کرد و سرمایه‌گذاری و استخراج لیتیوم انجام خواهد شد.»
