نشست آتی اوپک‌‌‌‌‌پلاس، مسیر قیمت نفت را در نیمه دوم ۲۰۲۵ تعیین خواهد کرد؛
اتحاد اوپک‌‌‌‌‌پلاس در بوته آزمایش
کاهش مستمر قیمت‌ها، نوسانات ناشی از بازگشت تعرفه‌های تجاری ایالات‌متحده و رشد کندتر از انتظار تقاضا، چشم‌‌‌‌‌انداز ماه‌های پیشرو را پیچیده‌‌‌‌‌تر از همیشه ساخته‌‌‌‌‌اند. در نشست ماه مه اوپک‌‌‌‌‌پلاس، کشورهای عضو تصمیم گرفتند سهمیه‌‌‌‌‌های تولید نفت خود را بدون تغییر حفظ کنند، با این‌حال توجه بازار به سمت افزایش‌‌‌‌‌های احتمالی تولید از سوی هشت کشور عضو این ائتلاف که کاهش‌‌‌‌‌های داوطلبانه‌‌‌‌‌ای را اجرا کرده‌اند، معطوف شده‌است. ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس، متشکل از کشورهای عضو اوپک و متحدانشان، در حال‌حاضر تحت‌یک توافق گروهی قرار دارد که بر اساس آن، کل گروه تا پایان سال۲۰۲۶ روزانه حدود ۲میلیون بشکه کاهش تولید را اجرا می‌کند.
علاوه‌بر این، هشت کشور عربستان‌سعودی، روسیه، عراق، امارات‌متحده‌عربی، کویت، عمان، قزاقستان و الجزایر، بهطور داوطلبانه کاهش‌‌‌‌‌های اضافی را اعمال کرده‌اند. این هشت کشور، تا پایان سال‌آینده، کاهش داوطلبانه‌‌‌‌‌ای معادل یک‌‌میلیون و ۶۶۰هزار بشکه در روز را اجرا می‌کنند. علاوه‌بر این، تا پایان مارس، آنها کاهش ترکیبی دیگری معادل ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز را نیز اعمال کرده‌اند که به‌تدریج در حال بازگرداندن آن هستند؛ این در حالی است که نشست اول ژوئن اوپک‌‌‌‌‌پلاس می‌تواند نقطه‌عطفی در تعیین مسیر آینده بازار باشد. بر اساس اعلامیه‌‌‌‌‌های اخیر، این کشورها قصد دارند تا پایان ژوئن، حدود یک‌‌میلیون بشکه در روز از حجم‌‌‌‌‌های قبلا کاهش‌‌‌‌‌یافته خود را بازگردانند و در آخر هفته‌جاری، اقدامات تولیدی بیشتری برای ژوئیه را ارزیابی خواهند کرد.
یکی از نمایندگان اوپک‌‌‌‌‌پلاس در گفت‌وگو با CNBC اعلام کرد؛ احتمال افزایش تولید در ژوئیه نیز وجود دارد که می‌تواند به اندازه ۴۱۱هزار بشکه در روز باشد؛ همان مقداری که تولید در ژوئن افزایش خواهد یافت. همزمان، بازار نفت در حال تجربه فشارهایی از ناحیه نوسانات قیمت، تنش‌های تجاری و داده‌های اقتصادی ایالات‌متحده است. تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت آتی نفت‌برنت در روز جمعه ۳۰ ماه مه با استناد به تارنمای tradingeconomics.com به حدود ۶۳دلار در هر بشکه کاهش‌یافت. قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت نیز به ۶۰ دلار رسید. تاکنون، هر دو شاخص حدود یک‌‌درصد کاهش هفتگی را ثبت کرده‌اند. یکی از عوامل اصلی این کاهش، انتظارات مبنی‌بر افزایش مجدد تولید توسط اوپک‌‌‌‌‌پلاس است. تحلیلگران بانک JPMorgan هشدار داده‌اند که مازاد عرضه جهانی به ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز رسیده که ممکن است موجب شود بازار برای ایجاد توازن، به اصلاح قیمتی نیاز پیدا کند. در همین راستا، تحلیلگران انتظار دارند قیمت‌ها تا پایان سال‌به محدوده ۵۰ دلار بازگردد.
نبرد تعرفه‌‌‌‌‌ای ترامپ
عامل دیگری که به نوسانات بازار دامن‌زده، بازگشت ناگهانی تعرفه‌های تجاری دولت دونالد ترامپ است. یک دادگاه تجدیدنظر فدرال آمریکا بهطور موقت تعرفه‌های گسترده رئیس‌‌‌‌‌جمهور را دوباره فعال کرد؛ درحالی‌که تنها یک روز قبل‌تر، دادگاه بدوی این تعرفه‌‌‌‌‌ها را مسدود کرده‌بود. این رفت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌برگشت حقوقی، فضای نااطمینانی را در بازار تشدید‌کرده و بر نگرانی‌های پیشین در مورد جنگ تجاری آمریکا و چین افزوده است. سرمایه‌گذاران در شرایطی به بازار بازمی‌گردند که چشم‌‌‌‌‌انداز روشنی از سیاست‌های تجاری آمریکا در دست نیست و هرگونه تغییر ناگهانی می‌تواند قیمت‌ها را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار دهد. از زمان اعلام بسته جدید تعرفه‌‌‌‌‌ای ترامپ در دوم آوریل – که از سوی کاخ‌سفید «روز آزادی‌اقتصادی» نامیده‌شد – قیمت نفت بیش از ۱۰درصد کاهش یافته‌است.
این افت چشمگیر نه‌تنها بازتاب‌‌‌‌‌دهنده نگرانی‌های موجود در مورد تقاضای جهانی است، بلکه نشانه‌‌‌‌‌ای از شکنندگی اعتماد در بازارهای بین‌المللی نیز هست. تنش‌های تجاری و صدور دستورالعمل‌هایی برای توقف ارسال برخی کالاها از جمله اتان و بوتان به چین بدون‌مجوز، فضای رکودی را برای تقاضای جهانی نفت به‌‌‌‌‌وجود آورده‌است. شرکت‌های فعال در حوزه انرژی، با عدم‌قطعیت فزاینده‌ای در زمینه سیاستگذاری‌های بین‌المللی مواجهند که در نتیجه آن برنامه‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌های بلندمدت آنها مختل شده‌است. علاوه‌بر این، داده‌های تازه از تولید ناخالص داخلی ایالات‌متحده برای سه‌‌‌‌‌ماهه نخست سال۲۰۲۵ نشان از کاهش جزئی داشت؛ کاهشی که اگرچه در ظاهر چندان قابل‌توجه نیست، اما در کنار سایر عوامل، نگرانی‌ها در مورد کاهش مصرف سوخت را بیشتر کرده‌است. در شرایطی که تابستان، فصل اوج مصرف انرژی است، چنین سیگنال‌هایی می‌تواند مانعی برای بازگشت قوی قیمت‌ها باشد و بر تردیدها درخصوص پایداری روند احیای تقاضا دامن بزند.
نگاه به تقاضا
درحالی‌که نشانه‌هایی از افزایش فصلی تقاضا به‌چشم می‌خورد، همچنان برخی شاخص‌ها وضعیت شکننده‌‌‌‌‌ای را ترسیم می‌کنند. در هفته منتهی به ۲۸ماه مه، افزایش تقاضای جهانی نفت حدود ۴۰۰هزار بشکه در روز گزارش شد؛ رقمی که حدود ۲۵۰هزار بشکه در روز کمتر از پیش‌بینی‌‌‌‌‌هاست، با این‌حال کاهش ۲میلیون و ۸۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌ای ذخایر نفت‌خام آمریکا در هفته گذشته، تا حدی قیمت‌ها را بالا برد. این کاهش، ناشی از افزایش سفرها در تعطیلات آخر هفته و رشد مصرف فصلی بود. استراتژیست بانک UBS، جیووانی استاونوو، با اشاره به بازار نفتی «در آستانه تعادل» اعلام‌کرده؛ انتظار می‌رود نوسانات ادامه‌دار باشد و قیمت‌ها در ماه‌های آینده در محدوده ۶۰ تا ۷۰دلار باقی‌بمانند. وزیر انرژی امارات، سهیل المزروعی نیز ضمن تایید افزایش تقاضا، هشدار داد؛ در صورت عدم‌سرمایه‌گذاری کافی، ممکن است بازار با کمبود عرضه مواجه شود.
قزاقستان زیر ذره‌‌‌‌‌بین
یکی از چالش‌های داخلی اوپک‌‌‌‌‌پلاس، تخطی برخی کشورها از سهمیه‌‌‌‌‌های تعیین‌‌‌‌‌شده‌است. قزاقستان که در گذشته نیز به دلیل فراتر رفتن از سهمیه تولیدی‌‌‌‌‌اش مورد انتقاد قرار گرفته‌بود، اکنون به‌عنوان یکی از کشورهای مقاوم در‌برابر کاهش تولید، مطرح شده‌است. این وضعیت، خطر افزایش بیش از حد عرضه را افزایش داده و می‌تواند توازن شکننده بازار را به هم بزند. نشست آینده وزرای اوپک‌‌‌‌‌پلاس در ۳۰نوامبر برگزار خواهدشد، اما در کوتاه‌مدت نگاه‌ها به نشست ماه ژوئن دوخته شده؛ جایی‌که احتمالا افزایش دیگری در تولید برای ماه ژوئیه تایید خواهدشد. به گفته رابرت رنی، رئیس تحقیقات کالا در بانک Westpac، همه‌چیز برای یک افزایش قابل‌توجه در تولید مهیا است، شاید حتی بیش از ۴۱۱هزار بشکه در روز.
بازار جهانی نفت در حالی وارد نیمه دوم سال۲۰۲۵ می‌شود که از یک‌سو افزایش تقاضای فصلی و کاهش موجودی‌‌‌‌‌ها، از قیمت‌ها حمایت می‌کنند و از سوی دیگر، چشم‌‌‌‌‌انداز افزایش تولید اوپک‌‌‌‌‌پلاس، تنش‌های تجاری و ضعف رشد اقتصادی در ایالات‌متحده، فشار نزولی بر قیمت‌ها وارد کرده‌اند. در این فضای پرنوسان، تصمیمات اوپک‌‌‌‌‌پلاس، به‌ویژه در نشست پیشرو، نقشی تعیین‌‌‌‌‌کننده در مسیر آینده قیمت نفت خواهدداشت. افزایش مصرف سوخت در فصل تابستان، به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه برای تولید برق و نیز در کشورهای غربی به دلیل افزایش سفرها، بهطور سنتی تقاضا برای نفت را بالا می‌برد.
همزمان، داده‌ها از کاهش موجودی نفت‌خام در ایالات‌متحده نشانه‌‌‌‌‌ای از فشار بر عرضه در کوتاه‌مدت است. این عوامل، به‌همراه تردیدها در مورد سرمایه‌گذاری بلندمدت در پروژه‌های بالادستی، باعث شده‌اند تا برخی تحلیلگران همچنان به پتانسیل افزایش قیمت در فصل تابستان امیدوار باشند، با این‌حال در سمت مقابل، تحرکات اوپک‌‌‌‌‌پلاس برای بازگرداندن بخشی از کاهش‌‌‌‌‌های داوطلبانه تولید و احتمال تصویب افزایش عرضه در نشست پیشرو، باعث‌شده تا بازارها نگران بازگشت مازاد عرضه باشند، به‌ویژه با توجه به مقاومت برخی اعضا مانند قزاقستان در اجرای کامل سهمیه‌‌‌‌‌ها، ریسک بر هم خوردن توازن عرضه و تقاضا وجود دارد.
افزون بر این، تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین که با بازگشت ناگهانی تعرفه‌های دولت ترامپ و محدودیت‌های صادراتی شدت گرفته‌‌‌‌‌اند، فضای مبهمی برای اقتصاد جهانی و در نتیجه تقاضای نفت ترسیم کرده‌اند. از منظر اقتصاد کلان، رشد ضعیف‌‌‌‌‌تر از انتظار تولید ناخالص داخلی ایالات‌متحده در سه‌‌‌‌‌ماهه نخست و نگرانی‌ها از ورود اقتصاد این کشور به فاز‌رکود خفیف، سایه‌‌‌‌‌ای سنگین بر چشم‌‌‌‌‌انداز مصرف انرژی انداخته‌است. در چنین شرایطی، حتی اخبار مثبت مانند رشد مصرف سوخت در تعطیلات آخر هفته در آمریکا نیز نتوانسته‌اند جهت‌‌‌‌‌گیری قاطع و پایداری برای بازار ایجاد کنند، به‌همین‌دلیل همه نگاه‌ها اکنون به نشست اول ژوئن وزرای اوپک‌‌‌‌‌پلاس دوخته شده؛ نشستی که می‌تواند به‌مثابه نقطه‌عطفی برای بازار نیمه دوم سال‌عمل کند و مسیر قیمتی نفت را تعیین کند.
