شماره روزنامه ۶۳۲۸
|

رصدخانه

رصدخانه

    شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۰
  • ویلیام جان‌ویلز، مساح بریتانیایی

    روح‌اله حاتمی: ویلیام جان‌ویلز مساح بریتانیایی بود که در اصل به‌عنوان یک پزشک جراح آموزش دیده بود. ویلز به‌عنوان جانشین فرماندهی گروه اعزامی و بدفرجام بورک و ویلز شناخته می‌شود؛ گروهی که از آن به‌عنوان اولین سفر اکتشافی از جنوب تا شمال استرالیا یاد می‌شود و هدف از آن رسیدن به خلیج کارپنتاریا در شمال بود. همه افراد این گروه به جز یک سرباز ایرلندی درنهایت در طول این سفر نافرجام جان سپردند.
  • رکورد جهانی سرعت ۶G به نام چین ثبت شد

    سيتنا: مسوولان آزمایشگاه و رصدخانه معروف چین روز سه‌شنبه اعلام کردند که چین سریع‌ترین انتقال سریع جهان را برای ارتباطات بی‌سیم تراهرتز کشف کرده است که ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از شبکه‌های ۵G است!این آزمایشگاه فناوری پیشرفته در نانجینگ، مرکز استان جیانگ سو در شرق چین، با یک سیستم ارتباطی بی‌سیم پیشرفته ۳۶۰-۴۳۰ گیگاهرتز که توسعه داده شده است، به سرعت ۱۰۰ تا ۲۰۰ گیگابیت بر ثانیه دست یافته است. ‌
    سه‌شنبه، ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰
  • شارلوت بارنوم، ریاضیدان و فعال اجتماعی

    روح اله حاتمی : شارلوت سینتیا بارنوم (Charlotte Cynthia Barnum) ریاضیدان، فعال اجتماعی آمریکایی و نخستین زنی بود که توانست از دانشگاه ییل دکترای ریاضیات دریافت کند. او متولد ۱۷ می‌۱۸۶۰ در فیلیپستونِ ماساچوست در خانواده یک کشیش بود. تحصیلات عالیه در خانواده وی امری مهم به شمار می‌رفت. دو عموی او در ییل پزشکی خوانده بودند و پدرش هم دانش‌آموخته الهیات همان دانشگاه بود. بارنوم پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستانی در نیوهیون کنتیکت وارد کالج وسر شد و در سال ۱۸۸۱ تحصیلاتش را در آنجا به پایان برد.
    دوشنبه، ۳۰ فروردین ۱۴۰۰
  • کلاف سردرگم کوه بی‌بی شهربانو و کارخانه سیمان

    سیدسجاد موسوی: جمله معروف یکی از روسای قبایل سرخ‌پوست آمریکا در اواخر قرن نوزدهم میلادی اینچنین نقل می‌شود «هنگامی که آخرین ماهی دریا صید شد و آخرین درخت جنگل قطع و آخرین قطره آب آلوده و آخرین ذرات هوا مسموم شد، آنگاه درخواهید یافت که پول خوردنی نیست.»
    شنبه، ۲۳ اسفند ۱۳۹۹
  • یک سیاه‌چاله شناسایی شد

    برترین ها: محققان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین یک سیاه‌چاله کلان جرم در حال حرکت را شناسایی کردند.
    جمعه، ۰۹ اسفند ۱۳۹۸
  • بزرگ‌ترین انفجار جهان رصد شد

    مهر: محققان بزرگترین انفجار در کهکشان را کشف کرده اند. این انفجار مربوط به ابرسیاهچاله ای بزرگ در فاصله ۳۹۰ میلیون سال نوری از زمین است.
    چهارشنبه، ۲۳ بهمن ۱۳۹۸
  • چگونه به بسطام سفر کنیم؟

    دمی نشستن در کنار «سلطان العارفین»

    فاطمه باباخانی روزنامه‌نگار
    دور تا دور آرامگاه حلقه زده‌اند،‌ گروهی به زاری و گروهی ذکرگویان. پسری آن گوشه تکیه داده سر در گریبان به آرامگاه خیره و در دنیایی دیگر! دختر می‌پرسد تازه فوت کرده؟ می‌گویم نه اینقدر نزدیک،‌ در قرن سوم هجری او را در اینجا دفن کرده‌اند‌؛ او سلطان العارفین است همان که می‌گفتند «نهایت میدان روندگان که به توحید درآیند، بدایت میدان بایزید است». او که از کودکی وادی حق گزید و ۳۰ سال دور از خانه و مادر عبادت می‌کرد تا بار دیگر به بسطام درآمد. دختر متعجب از این شیدایی هواداران شیخ می‌ایستد و بعد گشتی در…
    پنجشنبه، ۲۸ شهریور ۱۳۹۸
  • نویسنده مطرح درگذشت

    مهر: گرائم گیبسون نویسنده سرشناس کانادایی و شریک زندگی مارگارت آتوود، در ۸۵ سالگی درگذشت.
    سه‌شنبه، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
  • رنسانسی که خیام رقم زد

    ۲۸ اردیبهشت امسال ۹۷۱ سال از زادروز فیلسوف و منجم مشهور ایرانی؛ خیام نیشابوری گذشت. حکیم عمر خیام در سال ۴۲۷ ه.ش در شهر نیشابور و در دوره‌ای به دنیا آمد که ترکان سلجوقی بر خراسان، ناحیه‌ای وسیع در شرق ایران، تسلط داشتند. وی در زادگاه خویش به آموختن علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته آن شهر از جمله امام موفق نیشابوری، علوم زمانه خویش را فراگرفت و چنان‌که گفته‌اند بسیار جوان بود که در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت. از جمله فعالیت‌های ارزنده نجومی خیام می‌توان ایجاد رصدخانه بزرگ ری، نیشابور و…
    یکشنبه، ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸
  • ساخت رصدخانه مراغه

    ۱۵ اردیبهشت سال ۶۳۸ ه.ش عملیات ساخت رصدخانه مراغه آغاز شد. رشید‌الدین فضل‌الله همدانی درباره علت ساخت این رصدخانه نوشته است: «...منگوقا‌آن از پادشاهان مغول به کمال عقل و کیاست و ذکای ذهن، امتیازی تمام داشت تا غایتی که بعضی اشکال اقلیدس را حل کرده بود. رای عالی و همت بلند او اقتضای آن کرد که رصدی در عهد همایون او بنا کنند. فرمود تا جمال‌الدین محمد بن‌طاهربن محمد زیدی بخاری به آن مهم قیام کند و بعضی اعمال آن برایشان مشتبه شد.
  • ابزار رصدخانه مراغه

    یکی از واحدهای علمی رصدخانه، کارگاه بزرگ ریخته‌گری آلات و ابزارهای رصدی و نجومی بود که در غرب برج رصدخانه قرار داشت. از آنجا که خواجه طوسی هر مسوولیتی را به فراخور استعداد و توانایی‌های علمی هر شخصی به او واگذار می‌کرد، مسوولیت طراحی و ساختن ابزار و آلات نجومی را به ریاضی‌دان، اخترشناس و مهندس نامدار مسلمان «موید‌الدین محمد بن برمک عرضی دمشقی» واگذار کرد. فرزند دانشمند وی هم به نام «شمس‌الدین عرضی» در امر ساختن آلات رصد، کمک‌کار و دستیار پدر بود.
    جمعه، ۲۳ فروردین ۱۳۹۸
  • دختر ۲۹ ساله پشت تصویر خبرساز

    روزنامه شماره ۴۵۸۱

    راز عکس‌برداری از سیاهچاله

    دنیای اقتصاد: تماشای عکسی مربوط به بیش از ۵۰ میلیون سال قبل می‌تواند اتفاقی عجیب و حتی بعید باشد، اما حالا تقریبا اغلب ما این کار عجیب و غریب را انجام داده‌ایم. انتشار تصویر جنجالی و خبرساز از یک سیاهچاله، باعث شد که این تجربه جالب و منحصربه‌فرد را در خاطراتمان ثبت کنیم؛ اتفاقی که سال‌های سال تنها درباره آن صحبت و نظریه‌پردازی می‌شد، اما هرگز عملی نشده بود. در نهایت شب پنج‌شنبه برای اولین بار تصویری از یک سیاهچاله به اسم کهکشان M۸۷ به کمک تلسکوپی به اندازه کل کره زمین منتشر شد. این سیاهچاله در فاصله ۵۰۰…
    جمعه، ۰۳ اسفند ۱۳۹۷
  • تولد بنیان‌گذار رصدخانه مراغه

    خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، دانشمند، اندیشمند ریاضیدان و منجم ایرانی چهارم اسفند ۵۷۹ ه.ش به دنیا آمد. او طراح و بنیان‌گذار رصدخانه مراغه است. علامه حلى از شاگردان برجسته خواجه که از بزرگ‌ترین علماى مذهب تشیع است درباره خصوصیات اخلاقى استادش مى‌گوید: خواجه بزرگوار در علوم عقلى و نقلى تصنیفات بسیار دارد و در علوم اسلامى بر طریقه مذهب شیعه کتاب‌ها نوشت. او شریف‌ترین دانشمندى بود که من در عمرم دیدم.جرجى زیدان، مورخ و روزنامه‌نگار لبنانی درباره خواجه چنین مى‌نویسد: علم و…
    یکشنبه، ۲۲ مهر ۱۳۹۷
  • راه‌اندازی رصدخانه دیلمی

    ۱۵ اکتبر سال ۹۸۷ ه.ش رصدخانه دیلمی ایران به مدیریت ابوسهل کوهی طبری آغاز به کار کرد. ابوسهل کوهی، ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی سده دهم میلادی/ چهارم هجری و اهل مازندران بود. او کتابی درباره نواقص مسائل ارشمیدس نوشت و اولین بار اقدام به محاسبه نصف‌النهار کرد. به گفته محققان «کوهی علاوه برآنکه منجمی دقیق و زبردست بود، در ریاضیات، به خصوص هندسه مقامی شامخ داشت.
    یکشنبه، ۰۸ مهر ۱۳۹۷
  • عبور سیارک عجیب از نزدیکی زمین! /عکس

    ايسنا: در سال ۲۰۱۵ ناسا اعلام کرد که یک سیارک ۲۰۰۰ فوت(۶۰۷ متری) به نام "کدو تنبل بزرگ"(Great Pumpkin) را که با نام مستعار "مرده" شناخته می‌شود کشف کره است.
    سه‌شنبه، ۲۶ تیر ۱۳۹۷
  • لوگوی‌ "گوگل" تغییر کرد

    ايسنا: امروز ۲۶ تیر ماه زادروز "ژرژ لومتر" کشیش، فیزیکدان و اخترشناس بلژیکی است که در بسط نظریه "مهبانگ" نقش داشت. به همین دلیل "گوگل" امروز لوگوی خود را به افتخار این دانشمند، به عکس انیمیشنی از وی تغییر داد.
    یکشنبه، ۱۰ تیر ۱۳۹۷
  • خواجه دانش‌مدار

    خواجه نصیر طوسی ۱۱ تیر ماه سال ۶۵۳ در بغداد چشم بر جهان فرو بست. این فیلسوف و ریاضیدان بزرگ ایرانی بناکننده رصدخانه مراغه و صاحب زیج ایلخانی است. خواجه نصیرالدین طوسی یکی از قربانیان نخستین حمله مغول‌هاست.
    جمعه، ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷
  • آغاز ساخت رصدخانه مراغه

    مورخان از روز ۱۶ اردیبهشت به‌عنوان آغازگاه ساخت رصدخانه مراغه یاد کرده‌اند. این رصد خانه که در دوران وزارت خواجه‌نصیر طوسی ساخته شده از مهم‌ترین دستاوردهای علمی قرن هفتم محسوب می‌شود. در این رصد خانه کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی فراهم شده است. این رصد خانه در اثر زلزله ویران شده است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطه رصدخانه مراغه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسایی کردند. ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته شده بود.
    شنبه، ۰۸ اردیبهشت ۱۳۹۷
  • رشت صاحب تراموا می شود

    ايسنا: شهردار رشت گفت: بودجه «تراموا» توسط مجلس به شهرداری ابلاغ شد و مبحث تراموا در رشت رسمیت یافت.
    سه‌شنبه، ۰۴ اردیبهشت ۱۳۹۷
  • مدارس داخل و خارج یزد

    بررسی تاریخچه یزد و مقایسه آن با وضع کنونی از ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... این نکته را اثبات می‌کند که یزد از یک گذشته غنی در تمامی ابعاد برخوردار بوده که بر آن اساس توانسته چنین ابهت و وقاری را برای خود حفظ کند؛ یعنی اقتدار علمی فرهنگی امروز دال بر گذشته روشن و درخشان آن است. نمونه مستند بر این ادعا، داشتن مدارس بی‌شمار در داخل و خارج شهر از زمان‌های بسیار دور است.