حضور نظامی آمریکا در شمال شرق سوریه، نیروهای ترکیه در شمال و ورود نظامیان اسرائیلی به جنوب این کشور، باعث شده روسیه بر حفظ پایگاه دریایی خود در مدیترانه مصمم باشد. این اقدام به مسکو امکان میدهد در رقابتهای دیپلماتیک برای نفوذ در دمشق پس از سقوط اسد، جایگاه خود را حفظ کند.
احمد شرع، رئیسجمهور موقت سوریه، خواستار لغو وامهایی شد که در دوران اسد از روسیه دریافت شده بود. سوریه که پیش از جنگ عمدتاً فاقد بدهی خارجی بود، اکنون بین ۲۰ تا ۲۳ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد. با این حال، محمد ابازید، وزیر دارایی سوریه، مشخص نکرده است که چه مقدار از این بدهی متعلق به روسیه است.
روز دوشنبه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در آنکارا با همتای ترکیهای خود دیدار کرد و درباره سوریه گفتوگوهایی انجام شد. با اینحال، وزارت خارجه ترکیه از ارائه جزئیات خودداری کرد.
صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) در روزهای اخیر با موجی از معاملات جهانی، سرمایهگذاریهای گستردهای را در بخشهای متنوعی از کشاورزی گرفته تا بازیهای ویدیویی به ثبت رسانده است. این اقدامات در راستای برنامه تحول اقتصادی این کشور موسوم به "چشمانداز ۲۰۳۰" انجام میشود و نشاندهنده تلاش عربستان برای تبدیل شدن به یک قطب مالی و صنعتی جهانی است.
تحلیلگران و اقتصاددانان هشدار دادهاند که در صورت خروج شرکت شورون از ونزوئلا، بخش نفتی این کشور به وضعیت پیشین خود بازخواهد گشت، زیرا تمام درآمدهای نفتی این کشور مجددا از طریق شرکت نفت دولتی پترولئوس دی ونزوئلا جریان خواهد یافت.
ماه رمضان در خاورمیانه ترکیبی مسحورکننده از معنویت، سنتهای فرهنگی و جشنهاست. در مصر، مساجد تاریخی قاهره و بازارهای خیابانی پرجنبوجوش با فانوسهای ماه مبارک رمضان و ضیافتهای افطاری مشترک جان میگیرند. عربستان سعودی در شهرهای مکه و مدینه، عمیقترین تجربه معنوی را ارائه میدهد و میلیونها نفر برای نماز جمع میشوند.
ترامپ همواره نسبت به ناتو نگاه انتقادی داشته است. سال گذشته، او گفت که در صورت عدم افزایش بودجه دفاعی توسط کشورهای عضو، روسیه را تشویق خواهد کرد تا «هر کاری که دلش میخواهد» در قبال اعضای ناتو انجام دهد.
رابرت کاپلان، تحلیلگر برجسته مسائل بینالمللی با انتشار یادداشتی در فارین پالسی نوشت: در سخنرانی پیشبینانهای که ژوئن ۲۰۱۱ در بروکسل ایراد شد، رابرت ام. گیتس، وزیر دفاع وقت ایالات متحده، به متحدان اروپایی واشنگتن هشدار داد که اگر آنها هزینههای بیشتری برای تأمین امنیت خود متقبل نشوند، ممکن است ناتو در آیندهای نهچندان دور به تاریخ بپیوندد.
اگرچه تغییراتی در اروپا رخ داده است، اما این تغییرات ممکن است بهاندازه کافی سریع نباشند. در حال حاضر، دو سوم اعضای ناتو در باب معیار ۲ درصد به اجماع رسیدهاند، اما با توجه به جنگ روسیه در اوکراین و درخواست دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مبنی بر افزایش هزینههای دفاعی به ۵ درصد، اروپا همچنان مسیر طولانی در پیش دارد.
به باور ناظران، سیاست خارجی ترکیه که هدف از آن تحقق جاهطلبیهای اردوغان است، هم فرصتهایی را برای این بازیگر ایجاد کرده و هم چالشساز شده است. در همین راستا، از لیبی تا شام و قفقاز شاهد رویاروییهای ترکیه با محوری از بازیگرانی هستیم که تلاش دارند استراتژی جاهطلبانه سلطان را خنثی کنند.
مشاوران ترامپ میگویند که رویکرد او در مذاکرات و همچنین در قبال روسیه، رویکردی واقعگرایانه (Realpolitik) است. به گفته آنها، رئیسجمهور سابق معتقد نیست که اوکراین بتواند در این جنگ پیروز شود و در نتیجه، این رویارویی باید به پایان برسد.
تغییر جهت ترامپ به سمت پوتین ممکن است امروزه چشمگیر به نظر برسد. اما در واقع، آنچه در حال حاضر در حال رخ دادن است، بازتاب تمایل ترامپ به پیش بردن مرزهای قدرت ریاست جمهوری در دوره دوم خود است، نه تغییر در نگرش دیرینهاش.
وال استریت ژونال با انتشار یاداشتی نوشت: هنگامی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای اولین نشست دوجانبه خود با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در ژوئیه ۲۰۱۸ در پایتخت فنلاند، هلسینکی، دیدار کرد، این دو نفر برای ساعاتی در خلوت و بدون حضور مشاوران به گفتوگو پرداختند.
در باب همصدایی ترامپ با پوتین علیه اوکراین دلایل زیادی مطرح است؛ گروهی که به ایده اول آمریکا استناد کرده و مدعیاند همانگونه که رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرده، هدف اصلی پایان دادن به رویاروییهاست.
احمد الشرع، رهبر هیئت تحریرالشام که اکنون رئیسجمهور سوریه است، زمانی چهرهای افراطی بود، اما ادعا میکند که از افراطگرایی کنارهگیری کرده است. با این حال، چشمانداز محتملتر و نگرانکنندهتر این است که الشرع همان مسیری را در پیش بگیرد که اسلامگرایان در مصر پس از سقوط حسنی مبارک در سال ۲۰۱۱ انتخاب کردند.
بدترین مسیر که ممکن است رهبران جدید سوریه در پیش گیرند، حکومتی به سبک گروه تروریستی داعش خواهد بود که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ بخشهایی از عراق و سوریه را تحت سلطه داشت. به نظر نمیرسد این اتفاق محتمل باشد.
برکناری بشار اسد در سوریه این تصور که ثبات خاورمیانه در گرو توسل به زور و سرکوب است را شکست. دولت سوریه درست زمانی که گروههای شورشی تحت رهبری جبهه تحریرالشام در دسامبر گذشته به دمشق رسیدند، بدون هیچ مقاومتی سقوط کرد.
مؤسسه مالی بینالمللی در گزارشی اعلام کرد که بازارهای نوظهور سال گذشته ۴.۵ تریلیون دلار بدهی داشتند و عربستان سعودی و ترکیه از بزرگترین وام گیرندگان در میان این بازارهای مالی بودند.
تحلیلگران با اشاره به فعل و انفعال رهبران تازه نفس شام، براین باورند که این گروه در بزنگاه قرار دارد؛ چرا که باید به اصلاحات داخلی پایبند باشند و بستر را برای پلورالیسم هموار سازد.
کنگره ملی خلق چین در ۱۵ مارس (۱۵ اسفند) جلسه سالانه خود را برگزار خواهد کرد و طی آن مقامات ارشد این کشور به تعیین مسیر اقتصادی و برنامههای هزینهکرد دولت در سال پیشرو اقدام خواهند کرد.
در حالیکه بعید به نظر میرسد نام رئیسجمهوری آمریکا در اسناد رسمی کنگره ملی خلق آورده شود اما سیاستهای او که چین را هدف قرار داده، سایهای سنگینی بر این نشست خواهد داشت.
به ادعای ناظران، عربستان به واسطه امضای توافقنامه با بریتانیا درباره منابع معدنی خود گامی دیگر در راستای اقتصاد منهای نفت برداشته و تلاش دارد تا بدین طریق بستر را برای تبدیل شدن به هاب منطقه در حوزه صنعت هموار سازد.
ژئوپلتیکال مانیتور با انتشار یادداشتی مدعی شد: بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید نشاندهنده انحراف از مسیر متعارف سیاست خارجی ایالات متحده است. رویکرد دولت او نسبت به روسیه، بازتابی از بازنگری در اولویتهایی است که استراتژی بنیادینی را برای تغییر آرایش جهانی به نفع واشنگتن تعریف میکند.
دولت ترامپ به دنبال ایجاد فضای دیپلماتیک، لغو برخی تحریمها و کاهش تنشها بر سر اوکراین بهعنوان راههایی برای متعادلتر کردن روابط روسیه با غرب است. با این حال، این فرض که مسکو در ازای دریافت مشوقهای مناسب، حاضر به تعدیل روابط خود با پکن خواهد شد، جای تردید دارد. برخلاف دوران جنگ سرد که شکافهای ایدئولوژیک، چین و شوروی را از هم جدا کرده بود، امروز شراکت روسیه و چین بر مبنای مخالفت مشترک با سلطه غرب استوار است.
رویکرد ترامپ یادآور رویکرد ریچارد نیکسون در ارتباط با چین در سال ۱۹۷۲ است؛ زمانی که واشنگتن از شکاف میان چین و اتحاد جماهیر شوروی برای مهار مسکو بهره برد. اما اینبار، نقشها معکوس شده و ایالات متحده در تلاش است تا از طریق تعامل با روسیه، موقعیت راهبردی چین را تضعیف کند.
رویکرد ترامپ یادآور رویکرد ریچارد نیکسون در ارتباط با چین در سال ۱۹۷۲ است؛ زمانی که واشنگتن از شکاف میان چین و اتحاد جماهیر شوروی برای مهار مسکو بهره برد. اما اینبار، نقشها معکوس شده و ایالات متحده در تلاش است تا از طریق تعامل با روسیه، موقعیت راهبردی چین را تضعیف کند.