سیاست‌های حمایتی در بازار سهام فعال می‌شود؛

نظام بانکی سرانجام برای نجات بورس وارد عمل شد؛ خبر بسته حمایتی ۶۰ همتی از سوی بانک مرکزی در شرایطی منتشر شد که چهار روز متوالی صف‌های فروش سنگین، معاملات را قفل کرده بود. با وجود گشایش قفل‌ها، بورس تهران روز چهارشنبه بزرگ‌ترین خروج سرمایه حقیقی تاریخ خود را تجربه کرد و ۱۳همت پول از گردونه…

گزارش «دنیای‌اقتصاد» از تغییرات نبض اجاره مسکن در بهار؛

تمدید اضطراری در بازار اجاره

شروع فصل اصلی جابه‌جایی مستاجرها در تهران با روزهای پایانی جنگ ۱۲روزه و سپس آتش‌بس مصادف شده و ماحصل این تلاقی، اکنون به ابتکار عمل صاحب‌خانه‌ها و اجاره‌نشین‌ها برای گذار از شرایط فعلی منجر شده است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از آغاز وضعیت تابستانی بازار اجاره مسکن نشان می‌دهد‌ بخشی از اجاره‌نامه‌های در…

اخبار آرشیو روزنامه

یکشنبه، ۲۵ خرداد ۱۴۰۴

«دنیای‌اقتصاد» خطر «حرمان» در شرایط جنگی و راه برون‏‏‌رفت از آن را بررسی می‌کند؛
روزنامه شماره ۶۳۱۲

پناهگاه خانوادگی

«تهران» جمعه شب ۲۳ خرداد بیدار بود، هر چند بنا به توصیه‌‌‌های امـــنیتی، ‌‌‌ مردم چراغ‌‌‌های خانه‌‌‌هایشان را خاموش کرده بودند. کودکان و نوجوانان هم در این شب نخوابیدند و خانواده‌‌‌ها در تلاش برای آرام کردن فرزندان‌‌‌شان و اطمینان خاطر دادن از اینکه اتفاقی نخواهد افتاد.

پنجشنبه، ۲۲ خرداد ۱۴۰۴

ازدواج در کف ۲۸ساله؛ «دنیای‌اقتصاد» نقش عوامل اقتصادی و فرهنگی را در تغییر سبک‌زندگی بررسی می‌کند
روزنامه شماره ۶۳۱۱

هراس از تشکیل خانواده

ازدواج‌های ثبت‌شده در سال ۱۴۰۳ معادل ۴۷۰هزار و ۳۷۲مورد بود؛ این کمترین سطح از سال ۱۳۷۶ است. طلاق‌های ثبت‌شده نیز در سال گذشته با کاهش ۴.۱درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ به ۱۹۴هزار و ۷۸فقره رسید. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد دو عامل اصلی، زنگ خطر کاهش تمایل به ازدواج را در جامعه ایران به صدا درآورده است. اول، بیکاری، تورم و نابسامانی‌های اقتصادی نه تنها بسیاری را از تامین حداقل پیش‌نیازهای زندگی مانند مسکن ناامید کرده، بلکه تشکیل خانواده را نیز در ذهن جوانان هراس‌انگیز کرده است. دوم، تغییرات فرهنگی مانند در اولویت قرار گرفتن تحصیل و اشتغال، همچون بسیاری از کشورهای جهان، در ایران نیز موجب کاهش گرایش به ازدواج شده است. مهم‌ترین پیامد بی‌میلی به تشکیل خانواده، روند نزولی فرزندآوری در کشور در یک دهه اخیر بوده است. با وجود سیاست‌های گسترده تشویقی دولت‌، تعداد موالید در سال ۱۴۰۳ به کمترین میزان خود از سال ۱۳۵۰ رسید.
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی تبیین کردند
روزنامه شماره ۶۳۱۱

چهار اولویت مشترک دولت و مجلس

رهبر معظم انقلاب صبح روز گذشته در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجالس قانون‌گذاری دنیا را از لحاظ وزن حقوقی مشابه دانستند، اما تاکید کردند: معیار اصلی قضاوت درباره مجالس جهان، وزن حقیقی یعنی «اهداف، جهت حرکت و مواضع» مجالس است که از این بُعد، جایگاه و شأن مجلس شورای اسلامی در جهان بی‌نظیر است و البته دوام و بقای این جایگاه وزین و پر شرافت، الزامات و بایدها و نبایدهایی دارد که نمایندگان مجلس باید به آنها متعهد باشند.
«شامخ صنعت» اردیبهشت ۱۴۰۴ کمترین میزان ۱۰ ماه اخیر را ثبت کرد؛
روزنامه شماره ۶۳۱۱

تولید صنعتی در خلسه

شاخص کل مدیران خرید صنعت در ماه دوم سال جاری عدد ناامیدکننده ۴۶.۳ را نشان می‌دهد؛ عددی که در تمام ۱۰ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. به نظر می‌رسد «تورم بالا»، «قطعی مکرر برق واحدهای صنعتی» و «نوسانات نرخ ارز» عوامل اصلی شکل‌‌دهنده انتظارات بدبینانه فعالان صنعتی بوده است. افت کم‌سابقه نمره مولفه‌هایی همچون «انتظارات تولید در ماه آینده» و «میزان به‌کار‌گیری نیروی انسانی» نیز سیگنال رکود را به تحلیلگران بخش صنعت مخابره می‌کند.
ایالات‌متحده و چین توافق کردند موانع تعرفه‌ای را کاهش دهند؛
روزنامه شماره ۶۳۱۱

گامی به‌سوی آتش‏‏‏‏‌بس

ایالات متحده و چین پس از مذاکراتی فشرده در لندن تصمیم گرفتند موقتا به جنگ تجاری پایان دهند و مسیر مذاکره را جایگزین کنند. از زمان بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید، بار دیگر آتش تقابل بین دو قدرت اقتصادی، زبانه کشید. حالا پس از چندین ماه تقابل تعرفه‌ای، دو طرف زمین مشترکی برای تفاهم پیدا کردند. چین متعهد شد بار دیگر صادرات مواد معدنی کمیاب به ایالات متحده را از سر بگیرد و آمریکا وعده داد نرخ تعرفه اعمال‌شده روی کالاهای چینی را کاهش دهد.

چهارشنبه، ۲۱ خرداد ۱۴۰۴

«دنیای اقتصاد» اقتصادسیاسی خروج از بحران بازار انرژی را بررسی می کند؛
روزنامه شماره ۶۳۱۰

کلید اصلاح قیمت انرژی

شکاف قیمتی در بازار انرژی به نقطه بحرانی رسیده است؛ با این حال، سیاستگذار به‌دلیل ترس از پیامدهای اصلاحات در این بازار تاکنون از زیر بار اجرای آن شانه خالی کرده است. اجرای هر نوع اصلاح اقتصادی همواره با این چالش مواجه است که هزینه‌ها، فوری و قطعی اما منافع، بلندمدت و غیرقطعی هستند. این عدم توازن زمانی، مساله اصلاحات اقتصادی را با انتظارات اجتماعی و اعتماد عمومی گره می‌زند. اصلاح قیمت انرژی در کشور با سه چالش مواجه است؛ اول، به دلیل سال‌ها بی‌عملی سیاستگذار هر اصلاح اثرگذار ناگزیر باید با جهشی معنادار در قیمت همراه باشد. در همین حال، نزول وضعیت معیشتی موجب شده تا جامعه توان تحمل شوک‌های هزینه‌ای جدید را نداشته باشد. دوم، عدم موفقیت تجربه‌های اصلاحی پیشین در بهبود وضعیت اقتصاد کشور، اعتماد عمومی به مفید بودن اصلاحات را از بین برده است. سومین مانع، تسخیر دولت توسط گروه‌های‌ ذی‌نفع است که احتمال انحراف اصلاحات را بیش از پیش کرده است. بنابراین، هر اصلاح قیمتی نیازمند اجماع حاکمیت، یک پیوست جبران‌سازی و در نهایت، افزایش سرمایه اجتماعی است.
چشم‌انداز مذاکرات در نشست «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۳۱۰

سازه پنهان تحریم

در دومین نشست هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ با موضوع «اقتصاد ایران و مذاکرات هسته‌ای» حمید قنبری، حقوقدان، یکی از سه سخنران این نشست بود که به واکاوی تاریخ تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، دلایل و نوع آنها و در نهایت امکان رفع این تحریم‌‌ها در صورت رسیدن به توافق بین ایران و آمریکا پرداخت. قنبری با تقسیم‌بندی تاریخی تحریم‌ها علیه ایران و سپس بررسی آنها در زمان روسای جمهوری دو کشور در ۴۵ سال اخیر گفت که بهترین راه‌حلی که برای رفع تحریم‌های پیچیده، چندلایه و پیش‌رونده آمریکا وجود دارد این است که ایران مدل توافق‌های کوچک-کوچک و مستمر با آمریکا داشته باشد و با یک توافق، توفیقی حاصل نخواهد شد. به گفته این کارشناس، آمریکا بر تحریم‌هایش علیه ایران چندین قفل زده است تا به‌آسانی باز نشوند. او سازه پنهان تحریم را پایداری وضعیت اضطراری ملی علیه ایران می‌داند که به‌صورت سالانه از سوی روسای جمهور مورد تمدید قرار می‌گیرد. این پژوهشگر مسائل حقوقی با اشاره به اینکه ایران امروز کارت‌های لازم را برای توافق‌های متعدد ندارد، تاکید کرد ما باید به فکر کارت‌سازی در منطقه و دیگر نقاط جهان باشیم تا با استفاده از آنها امتیاز بدهیم و امتیاز بگیریم.
«دنیای‌اقتصاد» روند افت نسبی قیمت «ساخت ایران» را بررسی می‌کند؛
روزنامه شماره ۶۳۱۰

بازنده بازی تجارت

مطابق آمارهای گمرک، در بازه سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۳، ارزش هر تن کالای وارداتی بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته؛ حال آنکه ارزش هر تن کالای صادراتی در هین دوره زمانی تقریبا ثابت بوده است. در نتیجه، نسبت قیمت هر تن کالای صادراتی به وارداتی به کمترین مقدار خود در ۱۰سال اخیر رسیده است. این وضعیت در درجه اول پیامدی از تحریم‌های اقتصادی است که در کنار سیاست‌های تجاری نادرست موجب شده تا ایران در بازی تجارت به یک بازنده تبدیل شود.
مشکل در «اعلام قیمت» است یا «تعیین قیمت»‌؟
روزنامه شماره ۶۳۱۰

پاسکاری قیمت در میدان خودرو

رئیس سازمان حمایت تایید کرده که قیمت‌های جدید خودرو محاسبه و نرخ‌نامه به وزارت صمت ارسال شده است، اما این وزارتخانه از اعلام رسمی آن امتناع می‌کند. به نظر می‌رسد چالش اصلی نه در میزان افزایش قیمت‌ها، بلکه در اعلام رسمی آنهاست؛ زیرا هیچ نهادی مسوولیت اعلام قیمت‌ها را نمی‌پذیرد. طی ۲سال گذشته، اعلام قیمت‌های رسمی خودرو به چالشی میان سازمان حمایت، شورای رقابت، وزارت صمت و خودروسازان تبدیل شده و همچنان با پاسکاری مواجه است؛ وضعیتی که به بی‌ثباتی و ابهام در بازار خودرو دامن می‌زند.

سه‌شنبه، ۲۰ خرداد ۱۴۰۴

بررسی عوامل چهارگانه تضعیف بازار سهام؛
روزنامه شماره ۶۳۰۹

حمایت ۳۶روزه بورس شکست

بازار سهام در سومین روز کاری هفته، بار دیگر با فشار عرضه و تضعیف جدی نماگرهای اصلی مواجه شد. روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت سنگین ۱.۵۲درصدی، نه ‌تنها یکی از بدترین روزهای معاملاتی ماه جاری را به ثبت رساند، بلکه پس از ۳۶روز معاملاتی، کانال مهم و مرز روانی ۳میلیون واحدی را نیز از دست داد و در سطح ۲‌میلیون و ۹۸۹‌هزار واحد آرام گرفت. از منظر روانی و آماری، این اتفاق می‌تواند سیگنال مهمی از کاهش اعتماد فعالان بازار به چشم‌انداز میان‌مدت بورس باشد. طی این روزها ارزش معاملات خرد بازار سهام در محدوده‌های کمتر از ۱۰همت بود و روز دوشنبه به رقم ناامیدکننده ۷همت کاهش پیدا کرد. تداوم ابهامات درخصوص روند واگذاری سهام خودروسازان بزرگ کشور، فقدان چشم‌انداز مشخص از نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا، افزایش شتابزده در پذیره‌نویسی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری و قطع برق برخی صنایع بورسی به‌‌ویژه در گروه‌های فلزات اساسی و سیمان، از مهم‌ترین عواملی است که در مقطع کنونی، بازار سهام را در تنگنا قرار داده است.
نتایج تعویق اصلاحات انرژی؛
روزنامه شماره ۶۳۰۹

«تعادل بد» ناوگان ۵ میلیونی

براساس آخرین تخمین‌ها از ناوگان شرکت‌های تاکسی اینترنتی، درحال‌حاضر این شرکت‌ها نزدیک به ۹میلیون نفر کاربر به عنوان راننده دارند و در این میان، حدود ۵میلیون نفر از رانندگان این پلتفرم‌ها، در طول سال فعال بوده‌اند. اگرچه رانندگی برای بخش عمده‌ای از این رانندگان فعال، شغل دوم و پاره‌وقت است، بااین‌حال، این تعداد همچنان به صورت نسبی بسیار زیاد است. این در حالی است که ناوگان نیروهای فعال اوبر که بزرگ‌ترین شرکت تاکسی اینترنتی در دنیاست و در ۷۰ کشور فعالیت دارد، حدود ۷.۸میلیون نفر است. با نگاهی به این آمارها می‌توان نتیجه‌گیری کرد که ناوگان فعال تاکسی‌های اینترنتی در ایران، به طرز نامتناسبی بزرگ است. کارشناسان علت بروز این وضعیت را ناکامی اقتصاد کشور در ایجاد شغل مناسب در حوزه‌های مولد و قیمت‌گذاری دستوری در حوزه انرژی و خودرو می‌دانند.
روایت متضاد کارگر و کارفرما بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۹

گسل فعال بازار کار صنعت

کارفرمایان صنعتی از نبود کارجو شکایت دارند و همزمان، کارگران در جست‌وجوی شغل از نبود کار در بخش صنعت کشور گلایه می‌کنند. هر دوی این روایت‌ها در مورد یک کشور است؛ اما گویی از دو دنیای موازی خبر می‌دهند. بن‌بست جدیدی که بخش صنعتی ایران پس از یک دهه گرفتار شدن در رکود تورمی با آن مواجه شده وضعیت پیچیده‌ای است که در آن کارفرما نمی‌تواند دستمزدی بالاتر از آنچه هست، پرداخت کند و همزمان، این دستمزدها رغبتی برای نیروی کار جهت پذیرش مشاغل موجود ایجاد نمی‌کند.
دومین برآورد از رشد اقتصادی بهار منتشر شد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۹

اخطار رکود برای ۱۴۰۴

پژوهشکده پولی و بانکی در جدیدترین گزارش خود نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در سه‌ماه منتهی به فروردین ۱۴۰۴ را ۱.۵درصد برآورد کرده است. در این برآورد مثبت‌ترین اثر مربوط به بخش خدمات و منفی‌ترین اثر مربوط به بخش کشاورزی بوده است. پیش‌تر مرکز پژوهش‌های مجلس نیز پایین بودن رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی و صنعت را اعلام کرده بود. این گزارش‌ها زنگ خطر رکود در سال جاری را به صدا درآورده‌اند.

دوشنبه، ۱۹ خرداد ۱۴۰۴

سیاستگذاری چگونه تجارت را به مسیر غیررسمی منحرف کرده است؟
روزنامه شماره ۶۳۰۸

جاده دوطرفه قاچاق

فضای تحریمی و قوانین مخل تجارت، مسیر بازرگانی خارجی ایران را به سمت قاچاق منحرف کرده است. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱، ارزش واردات قاچاق حدود ۳۰درصد افزایش یافته است. نکته جالب اما آن است که ارزش صادرات قاچاق نیز در همین فاصله زمانی بیش از ۲۰برابر شده؛ آماری که نتیجه مشخص سیاست ناکارآمد «پیمان‌سپاری ارزی» است. این یعنی خروجی تدابیر سیاستگذاران در دهه گذشته، تشویق فعالان تجاری به بازی در زمین خاکستری بوده است. در شرایطی که حکمرانی اقتصادی به جای تسهیل‌گری به مانع‌تراشی برای تجار مشغول است، بازرگانان اتوبان بدون دست‌انداز قاچاق را جایگزین مسیر دشوار رسمی می‌کنند. در دنیای امروز، زمان مهم‌ترین کالا برای فعالان اقتصادی محسوب می‌شود؛ به همین دلیل بازرگانان ترجیح می‌دهند به جای منتظر ماندن برای اصلاح رویه‌های غیرقابل دفاع تجاری، ریسک قاچاق را به جان بخرند. طنز تلخ آنجاست که این روش‌کارآمدی و اثر‌بخشی بیشتری داشته است.
«دنیای‌اقتصاد» فراز و فرود سهم هر ایرانی‌ از تولید ناخالص داخلی را بررسی می‌کند؛
روزنامه شماره ۶۳۰۸

داستان غم‌انگیز رفاه

نگاهی به آمارهای مربوط به محصول ناخالص داخلی اعلامی توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سرانه محصول ناخالص داخلی کشور در سال ۱۴۰۳، حدود ۵۰درصد سرانه محصول ناخالص داخلی کشور در سال ۱۳۵۵ است. علت اینکه این مقایسه مابین سال ۱۴۰۳ و ۱۳۵۵ انجام شده، این است که سال ۱۳۵۵، بالاترین درآمد سرانه در تاریخ معاصر کشور را ثبت کرده است. این محاسبات بر پایه قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰ انجام شده است.
پشت‌صحنه اختلاف خودروسازان و دولت بررسی شد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۸

تئاتر قیمت‌گذاری

تقابل میان سیاستگذار خودرو و شرکت خودروساز بر سر قیمت فروش در شرایطی طی روزهای اخیر شدت گرفته که طی سال‌های گذشته قیمت‌گذاری دولتی، همواره با حواشی زیادی همراه بوده است. حاشیه‌هایی که بسیاری آن را سناریویی از پیش طراحی‌شده برای کاهش تبعات اجتماعی تعدیل قیمت‌ها می‌دانند. تجربه نشان داده است هر بار پیش از اعلام رسمی قیمت‌های جدید فروش درب کارخانه، موجی از تنش‌ و تقابل‌ میان خودروساز و دولت شکل می‌گیرد تا افکار عمومی به ‌تدریج با قیمت‌های جدید کنار بیاید. این در حالی است که با تعدیل به موقع قیمت، این چالش‌ها قابل اجتناب هستند.
آیا توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است؟
روزنامه شماره ۶۳۰۸

رویای برق یک میلیارد دلاری

متنوع‌سازی سبد انرژی می‌تواند به خروج از بن‌بست فعلی در این حوزه کمک کند. با این حال توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر نیز چالش‌های خاص خود را دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای راه‌اندازی یک نیروگاه ۳۰۰۰مگاواتی خورشیدی، زمینی به وسعت یک شهرستان، سرمایه‌ای در حدود یک میلیارد دلار و زیرساخت‌های فیزیکی معادل ۲سال تولید یک کارخانه فولاد نیاز است. پیش نیازهایی که تامین آن، با توجه به وضعیت فعلی اقتصاد ایران قدری دور از ذهن به نظر می‌رسد.

یکشنبه، ۱۸ خرداد ۱۴۰۴

«دنیای‌اقتصاد» راز واگرایی بازدهی بورس و رشد اقتصادی را بررسی می‌کند؛
روزنامه شماره ۶۳۰۷

سهم ناچیز بورس از کیک اقتصاد

بازدهی حقیقی شاخص کل بورس در ۱۴۰۳ برابر با منفی۷درصد و برای چهارمین سال متوالی منفی بوده است. این در حالی است که بخش غیرنفتی اقتصاد ایران در سال گذشته برای چهارمین سال متوالی عملکرد مثبت داشته است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» سه عامل را برای این واگرایی شناسایی می‌کند. اول، سهم بالای نفت در اقتصاد موجب شده است تا صنایع بورسی نقش اثرگذاری را در رشد اقتصادی کشور ایفا نکنند. دوم، رشد اقتصادی مبتنی بر نفت در سال‌های اخیر نتوانسته است تاثیر چندانی بر رفاه عمومی داشته باشد. از همین رو، صنایع کوچک و ریالی بورسی که عمدتا به قدرت خرید خانوارها وابسته هستند، شرایط مساعدی نداشته‌اند. در نهایت، در صنایع بزرگ مانند فولاد، خودرو و پتروپالایشی‌ها نیز دخالت دولت در نرخ خوراک، هزینه‌های انرژی و کاهش سوبسیدها، ریسک‌های عملیاتی بزرگی را به بنگاه‌های بورسی تحمیل کرده است. بررسی نسبت معروف «وارن بافت» نشان می‌دهد که ارزش بازاری شرکت‌های بورسی به تولید ناخالص داخلی طی ۱۴سال اخیر تقریبا بدون تغییر بوده است. این مشاهده در کنار واگرایی بازدهی حقیقی شاخص و نرخ رشد اقتصادی، تاییدی بر سهم اثرگذار متغیرهای اسمی بر بورس ایران است.
چرا رشد اقتصادی تزارها شکننده است؟
روزنامه شماره ۶۳۰۷

سراب تاب‌آوری روسی

از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، اقتصاد این کشور به یکی از موضوعات محوری و بحث‌‌‌‌‌برانگیز در تحلیل‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان تبدیل شده‌است. آمار‌های رسمی کرملین در نگاه نخست، تصویری از مقاومت چشمگیر و حتی رشد اقتصادی روسیه ارائه می‌دهند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌‌‌‌جمهور این کشور نیز بارها با استناد به این آمار، از شکست تحریم‌های غرب و تاب‌‌‌‌‌آوری اقتصاد روسیه سخن گفته است، اما این ارقام تنها ظاهر ماجراست.
الزامات بهبود صادرات و واردات ترسیم شد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۷

نویز ارزی در تجارت

بازوی پژوهشی مجلس در یک گزارش تحلیلی، وضعیت تجارت خارجی ایران را در ۶‌ماه نخست سال ۱۴۰۳ مورد بررسی قرار داده است. این گزارش با تمرکز بر سیاست‌های ارزی، به استفاده همزمان از سه نرخ ارز ترجیحی، نیما و بازار آزاد اشاره دارد که منجر به بروز اختلال در روند صادرات و واردات شده است. اختلاف میان نرخ ارز نیما و بازار آزاد، زمینه‌ساز افزایش تقاضا برای واردات و کم‌اظهاری در صادرات بوده و از همین رو حذف شکاف نرخ‌های ارزی به‌عنوان راهکار پیشنهادی مطرح شده است.
«دنیای‌اقتصاد» ریشه‌های تلاطم در بازار دومین محصول اساسی سفره شهروندان را بررسی کرد
روزنامه شماره ۶۳۰۷

حذف طبقاتی برنج ایرانی

برنج ایرانی به یک کالای طبقاتی تبدیل شده است. درحالی‌که قیمت جهانی برنج پاکستانی و هندی در بازارهای جهانی کاهش یافته، خانوارهای با درآمد متوسط و بالاتر، برنج وارداتی را با ایرانی جایگزین نمی‌کنند. به نظر می‌رسد افراد متعلق به این گروه درآمدی، به دلایل فرهنگی ترجیح می‌دهند که برنج گران‌تر اما «ایرانی» مصرف کنند. همین مساله باعث افزایش مستمر قیمت برنج ایرانی در بازار شده است. این در حالی است که مصرف برنج وارداتی به مرور در مناطق روستایی پذیرفته شده و برنج ایرانی از سفره شهروندان این گروه حذف شده است.

شنبه، ۱۷ خرداد ۱۴۰۴

«دنیای‌اقتصاد» اقتصادسیاسی سرقت‌های مرگبار از دانشگاه تهران تا میدان آزادی را بررسی می‌کند
روزنامه شماره ۶۳۰۶

تراژدی‌های «حکمرانی بد»

قتل «امیرمحمد خالقی» در بهمن‌ماه۱۴۰۳ و «الهه حسین‌نژاد » در خردادماه ۱۴۰۴، آن هم با انگیزه سرقت، جامعه ایران را در شوک فرو برده است. نرخ جرم و جنایات البته از ابتدای «دهه از دست رفته ۱۳۹۰» روندی فزاینده داشته است. بر اساس داده‌های سالنامه آماری کشور، نرخ سرقت‌های ثبت شده از ۷۱۷مورد به ازای هر ۱۰۰هزار نفر در سال ۱۳۹۱ به ۱۱۰۰مورد در سال۱۴۰۲ رسیده و در همین بازه زمانی نرخ قتل نیز از ۲.۵ به بیش از ۳ مورد افزایش یافته است. بسیاری تورم، بیکاری و فقر را بسترساز اکران سریال جرم و خشونت در جامعه می‌دانند؛ اما در تحلیلی عمیق‌تر، روند موجود بازتابی از «حکمرانی بد» در کشور است. مبنای وجودی دولت‌ها‌‌‌، در «حکمرانی خوب» تامین سلسله‌مراتبی از کالاهای عمومی شامل امنیت، حاکمیت قانون، زیرساخت‌‌های اقتصادی و روابط خارجی است. نبود این نگاه به حکمرانی در کشور اما نه تنها با دامن زدن به بحران معیشت، جرم و جنایت را در سطح جامعه گسترش داده، بلکه دولت را نیز در ایفای وظایف متعارف خود ناتوان کرده است.
رهبر انقلاب: صنعت عظیم هسته‌ای بدون غنی‌سازی بی‌فایده است؛
روزنامه شماره ۶۳۰۶

پاسخ قاطع به طرح آمریکا

رهبر معظم انقلاب در مراسم سی‌و‌ششمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) طرح هسته‌ای آمریکا را در ضدیت کامل با اصل راهگشای «ما می‌توانیم» دانستند و تاکید کردند: صنعت عظیم هسته‌ای بدون غنی‌سازی عملا بی‌فایده است. مقام معظم رهبری افزودند: بدون غنی‌سازی و امکان تولید سوخت، حتی داشتن ۱۰۰نیروگاه هسته‌ای به دردی نمی‌خورد. ایشان نخستین حرف جمهوری اسلامی به طرف آمریکایی و دیگر مخالفان صنعت هسته‌ای ایران را زیر سوال بردن مبنای حقوقی ادعاهای آنها دانستند و گفتند: حرف ما به آنها این است، شما چه‌کاره هستید؟
ماجرای بعیدترین نوع اتحاد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۶

میلیاردرهای دمدمی‌مزاج

این همیشه بعیدترین نوع اتحاد بود. سال گذشته، ۲میلیاردر دمدمی‌مزاج با هم مشارکتی تشکیل دادند و عهد بستند که کشور را به سمت و سویی جدید سوق دهند. دونالد ترامپ قدرت سیاسی داشت و ایلان ماسک پول و قدرت رسانه‌های اجتماعی را. اما روز پنج‌شنبه، اتحاد آنها به‌طرز چشم‌گیری علنی و سریع از هم پاشید و این دو مرد بر سر مسائل مهم و کوچک به یکدیگر حمله کردند.
گزارش وزارت نیرو حاکی از کاهش ذخیره آبی۸۴ درصد از سدهای بزرگ است؛
روزنامه شماره ۶۳۰۶

تهدید اقتصادی خشکسالی

ذخیره آب ۸۴درصد از سدهای بزرگ کشور مطابق آمار رسمی وزارت نیرو کاهش یافته است. این وضعیت به‌عنوان محصول خشکسالی، بخش‌های مختلف اقتصاد ایران را مورد تهدید قرار می‌دهد. کاهش منابع سدها باعث افت تولید برق خواهد شد؛ مساله‌ای که احتمالا تولید در بخش صنعت را با چالش بیشتری مواجه می‌کند. از سوی دیگر بر اساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، بخش کشاورزی رشد منفی ۷درصد را در فروردین امسال ثبت کرده است؛ رکودی که با تشدید کمبود منابع آبی در تابستان احتمالا تعمیق هم می‌شود.

سه‌شنبه، ۱۳ خرداد ۱۴۰۴

چرا یارانه‌های هنگفت و قیمت‌گذاری دستوری به مهار قیمت کالای‌اساسی منجر نشد؟
روزنامه شماره ۶۳۰۵

تنور داغ تورم نان

سیاستگذاران برای حمایت از معیشت مردم همواره به دنبال کنترل قیمت نان بوده‌اند. در سال‌های اخیر دولت برای مدیریت پرداخت یارانه‌های سنگین مرتبط با این کالای اساسی که به حدود ۲۰۰ همت در سال بالغ می‌شود، سامانه‌هایی مانند «نانینو» را عملیاتی کرده است. اما روند رشد قیمت نان، حکایت پرتکرار «شکست قیمت‌گذاری دستوری» را روایت می‌کند. گزارش مرکز آمار ایران در این باره نشان می‌دهد، نرخ تورم نقطه‏‏‌ای نان و غلات در اردیبهشت ۱۴۰۴ به ۵۰.۲ درصد رسیده، در حالی‏‏‌که تورم عمومی در همین ماه ۳۸.۷ درصد بوده است؛ شکافی معنادار که از ناکارآمدی سیاست‌های فعلی در مهار قیمت نان حکایت دارد. همزمان، بار مالی سنگین طرح‌هایی نظیر «نانینو» فشار فزاینده‏‏‌ای بر بودجه عمومی وارد کرده و به کسری بودجه و رشد تورم دامن‏‏‌زده است. در کنار این پیامد‏‏‌ها، تاخیر در پرداخت یارانه‌ها، افزایش هزینه‌های تولید و نبود سازوکارهای کارآمد حمایتی، موجب نارضایتی و اعتراض نانوایان در شهرهای مختلف شده است. بسیاری از کارشناسان، مسیر درست سیاستگذاری برای تسهیل دسترسی مردم به کالای اساسی را کنار گذاشتن نرخ‏‏‌گذاری دستوری و همچنین پرداخت نقدی و هدفمند یارانه به اقشار کم‏‏‌درآمد می‏‏‌دانند؛ مدلی که تجربه کشورهای مختلف نیز مؤید موفقیت آن است.
دنیای اقتصاد از سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه گزارش می‌دهد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۵

هرم هسته‌ای در سرزمین اهرام

سفر منطقه‌ای وزیر خارجه ایران به قاهره با یک نشست مهم اما غیرمنتظره همراه شد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در میانه تنش‌ها بر سر حق غنی‌سازی ایران و فضاسازی‌‌های تروئیکای اروپایی برای صدور قطعنامه جدید علیه ایران، در قاهره حضور به هم رساند و در نشست مشترک سه‌جانبه با سیدعباس عراقچی و بدر العاطی وزیر خارجه مصر شرکت کرد. با وجود اینکه مشخص نیست علت سفر ناگهانی گروسی به قاهره در این بازه زمانی چیست و چه دستورکاری را دنبال می‌کند، اما نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رفت‌وبرگشت پاسخ‌‌های ایران و آمریکا به ایده کنسرسیوم منطقه‌ای و توقف غنی‌سازی، می‌تواند گمانه‌زنی‌ها از پررنگ شدن نقش آژانس و بازیگران عربی تاثیرگذار در این فرآیند را تقویت کند.
رویداد «دن‌تک» در سالن همایش‌های «دنیای‌اقتصاد» برگزار شد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۵

استارت‌آپ‌ها در پارادوکس

یکی از حوزه‌های نوظهور اقتصاد ایران، بخش دیجیتال است که با وجود سهم اندک، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند. به همین منظور نیز کسب‌وکارها به این حوزه توجه ویژه‌ای دارند.«گروه رسانه‌ای دنیای‌اقتصاد» با آگاهی از قدرت «تخریب خلاق» اقتصاد دیجیتال و شناخت دقیق از اثر تحولاتی همچون هوش مصنوعی، اتوماسیون و یادگیری ماشینی رویدادی را با عنوان «دن‌تک» پایه‌گذاری کرده است؛ محملی پایدار برای حضور و نقش‌آفرینی بازیگران و سیاستگذاران حوزه اقتصاد دیجیتال که در نخستین نشست آن، محور بحث پیرامون چالش‌های این بخش بود.
دنیای اقتصاد «برنامه رشد عدالت‌محور» را بررسی کرد؛
روزنامه شماره ۶۳۰۵

نقشه‌راه وزیر پیشنهادی

برنامه علی مدنی‌زاده، وزیر پیشنهادی اقتصاد منتشر شد. این برنامه بر دوازده محور کلیدی از جمله توسعه بازار سرمایه، اصلاح نظام بانکی، مولدسازی دارایی‌های دولتی، توانمندسازی بخش خصوصی، بهبود محیط کسب‌وکار، دیپلماسی اقتصادی، اقتصاد هوشمند و دیجیتال تاکید دارد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد تفاوت مهم برنامه مدنی‌زاده با برنامه عبدالناصر همتی، وزیر پیشین اقتصاد در جزئی‌نگری است؛ همتی رویکرد کلان‌نگرتری در برنامه‌اش داشت. با این حال هر دو بر عدالت اجتماعی و رشد پایدار تاکید داشته‌اند.

دوشنبه، ۱۲ خرداد ۱۴۰۴

چگونه لایحه «اصلاح تعزیرات حکومتی» اقتصاد دستوری را تقویت می‌کند؟
روزنامه شماره ۶۳۰۴

تجدید قوای تعزیرات

دولت برای به‌روزرسانی مبالغ جریمه «عدول از قیمت‌گذاری دستوری» سراغ قانون تعزیرات رفته و به همین منظور، لایحه «اصلاح برخی مواد مربوط به تعزیرات حکومتی» را به مجلس ارائه داده است. کارشناسان معتقدند این لایحه دارای ایرادات حقوقی جدی است و در صورت تصویب، تبعات گسترده‌ای را برای کسب‌وکارها و فضای اقتصادی کشور دربرخواهد داشت. یکی از نگرانی‌های جدی افزایش اختیارات ضابطان تعزیرات است؛ چرا که این لایحه به آنها اجازه می‌دهد بدون حکم قضایی، واحدهای صنفی را پلمب کنند؛ چنین رویه‌ای احتمال سوءاستفاده از قدرت و فساد را افزایش می‌دهد. گسترش دایره شمول قیمت‌گذاری دولتی در مسیر بررسی این لایحه در کمیسیون‌های مجلس نگرانی‌ها را تشدید نیز کرده است. سازمان تعزیرات حکومتی که در شرایط بحرانی جنگ در دهه ۱۳۶۰ باهدف مقابله با «گرانی» و «احتکار» شکل گرفت، همچنان بر مبنای سیاست‌های مداخله‌گرایانه و قیمت‌گذاری دستوری به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ سیاست‌هایی که در نهایت بر ضد منافع مصرف‌کننده و تولیدکننده، هر دو، عمل کرده‌اند.