اخبار صنعت و معدن

دنیای‌اقتصاد: معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر گفت: برای استخراج‌کنندگان قانونی رمزارز که اقدام به احداث نیروگاه تجدیدپذیر کنند، تامین برق دائمی صورت می‌گیرد.

بعد از گزارش شاخص مدیران خرید بخش صنعت، گزارش شاخص تولیدات بورسی هم از کاهش ابعاد بخش تولید در آذرماه ۱۴۰۳ در مقایسه با ماه آبان امسال حکایت دارد. تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی اگرچه طی چند ماه اخیر از محدوده منفی خارج شده است، اما محدودیت‌های اقتصادی ناشی از تحولات سیاسی، نرخ ارز، کمبود و گرانی مواد اولیه، بحران نقدینگی و ناترازی انرژی، ترمز تولید و فروش صنعتی را در آذرماه کشیده است. بررسی‏‏‌ها نشان می‌دهد بعد از رشد مثبت شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در مهرماه، طی دوماه متوالی آبان و آذر، این شاخص روندی کاهشی را در پیش گرفته؛ هرچند شاخص در مقایسه با آذرماه سال گذشته روندی صعودی را به ثبت رسانده است. اما در حالی که طی ماه‏‏‌های قبل افت شاخص فروش به دلیل کمبود تقاضای موثر بیشتر از شاخص تولید ثبت شده، در آذرماه شاخص تولید با شدت بیشتری نسبت به فروش منفی شده است. از طرفی، هم در بخش صنعت و هم در بخش معدن، رشد ۹ماهه شاخص تولید نسبت به ۹ماه مشابه سال قبل در محدوده قرمز و منفی بوده است. نکته قابل‌توجه در پایش بخش حقیقی اقتصاد در آذرماه، رشد منفی ۱۳.۹درصدی شاخص فروش در بخش معدن در ۹ماهه امسال نسبت به ۹ماه مشابه سال قبل است. رشد ۹ماهه شاخص تولید معدن نیز نسبت به ۹ماه مشابه سال قبل، منفی ۳.۳درصد ثبت شده است. رشد ۹ماهه شاخص تولید نسبت به ۹ماه مشابه سال قبل نیز منفی ۰.۸درصد بوده است. شاخص فروش بخش صنعت اما در ۹ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد مثبت ۱.۱درصدی را ثبت کرده است.

بازار معدن منتظر نتیجه مذاکرات ادغام میان دو شرکت بزرگ معدنی است؛ ادغامی که در صورت تحقق می‌‌‌تواند بزرگ‌ترین ادغام تاریخ اقتصاد لقب گیرد. شواهد اعلام‌شده به رسانه‌‌‌ها نشان می‌دهد ریو تینتو و گلنکور مذاکرات اولیه‌‌‌ را برای ادغام دوشرکت‌‌‌ انجام داده‌اند؛ اتفاقی که اگر رخ دهد به ظهور یک غول معدنی ۳۲۰میلیارد دلاری منجر خواهد شد.

آزمایشگاه‌‌‌های سیاستی(Policy Labs) در حوزه سیاستگذاری صنعتی در ایران، با توجه به شرایط خاص کشور و نیازهای بومی، می‌‌‌توانند به ابزاری قدرتمند برای حل مسائل پیچیده و دستیابی به سیاست‌‌‌های کارآمدتر تبدیل شوند. این آزمایشگاه‌‌‌ها محیط‌‌‌هایی تعاملی، داده‌‌‌محور و نوآورانه هستند که امکان بررسی عمیق و شبیه‌‌‌سازی سیاست‌‌‌های صنعتی را فراهم می‌کنند. اما برای اثربخشی بیشتر، لازم است این ابزار با شرایط خاص ایران همخوانی پیدا کند.

بدون بازنگری کامل در سیاست‌های اقتصادی، اقتصاد ایران امکان عبور از ناترازی را نخواهد داشت. عدم حل این مساله نیز موضوعی تک‌بعدی و محصور به بخش صنعت نخواهد ماند و دامن‌گیر طیف وسیعی از جامعه خواهد شد. مراجعه «دنیای‌اقتصاد» به نظر اقتصاددانان گویای مسیر سخت صنایع برای عبور از ناترازی است. مسیری که به عقیده کارشناسان دور از دسترس نیست و منوط به این است که ساختار بازار و اقتصاد به رسمیت شناخته شود و دسترسی به انرژی بدون هزینه نباشد. مراجعه به نظر اقتصاددانان نشان می‌دهد حل و فصل چالش ناترازی نه تنها فواید اقتصادی و صنعتی روشنی دارد که از بروز تبعات اجتماعی و سیاسی جلوگیری خواهد کرد و کشور را به سطح بالاتری از بهره‌وری خواهد رساند. ۲۱صاحب‌نظر و پژوهشگر اقتصادی که در نظرسنجی جامع «دنیای‌اقتصاد» شرکت کرده‌اند، عمیقا اعتقاد دارند ناترازی برق و گاز و کمبود جدی این دو نهاد در اقتصاد کشور نه تنها می‌تواند به‌شدت گرفتن واسطه‌گری و رواج دلالی منجر شود که سرعت صنعت‌زدایی در کشور را بیشتر و جهت‌گیری سرمایه‌گذاران در بخش مولد را تغییر دهد. به همین منظور توصیه این کارشناسان این است که سیاستگذاران با تغییر ساختاری تصمیمات و تغییر نگاه خود به اقتصاد و صنعت، از تکرار سیاست‌های ایجادکننده ناترازی پرهیز کنند و فضا را برای یک اصلاحات جامع و پایدار فراهم سازند. به عقیده این صاحب‌نظران، اگر دولت فضای اقتصاد را به سمت به رسمیت شناختن بازار ببرد و از سیاست‌های دستوری امتناع کند، می‌تواند با تحریک انگیزه بخش خصوصی به جذب سرمایه عظیم موردنیاز برای احیای بخش انرژی کشور اقدام کند. بخش خصوصی نیز با توجه به تقاضای فزاینده این بخش و اهمیت ورود به این حوزه به‌دلیل اثرات اقتصادی، دانشی و رفاهی، مایل است در بازی عبور از ناترازی شرکت کند. در صورت خاتمه اقتصاد دستوری، مهم‌ترین چالش در مسیر عبور از ناترازی مساله تحریم و دسترسی به فناوری است که نیازمند تصمیمات جدی از سوی سیاستگذاران است. تصور صاحب‌نظران اقتصادی این است که صنایع کشور با آگاهی از شرایط فعلی به سمت سازگاری خود با شرایط جدید اقدام خواهند کرد؛ اما کم و کیف این سازگاری به نحوه سیاستگذاری در کشور بستگی جدی دارد.

آزمایشگاه‌‌‌های سیاستی(Policy Labs) در حوزه سیاستگذاری صنعتی به‌عنوان یکی از ابزارهای نوین برای تدوین، آزمون و بهبود سیاست‌‌‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. این آزمایشگاه‌‌‌ها محیط‌‌‌هایی انعطاف‌‌‌پذیر و تعاملی هستند که با بهره‌‌‌گیری از روش‌های علمی و داده‌‌‌محور، سیاست‌‌‌ها را در محیط‌‌‌های کنترل‌‌‌شده شبیه‌‌‌سازی، آزمایش و ارزیابی می‌کنند. هدف اصلی آنها افزایش اثربخشی سیاست‌‌‌ها و کاهش ریسک‌‌‌های ناشی از اجرای سیاست‌‌‌های ناکارآمد در مقیاس کلان است.

دنیای‌اقتصاد: اعضای هیات‌رئیسه اتاق ایران و برخی از روسای اتاق‌‌‌های سراسر کشور و کمیسیون‌‌‌های تخصصی اتاق ایران، در اظهارنظرهایی بر اهمیت پیوستن به FATF در کاهش هزینه‌‌‌های تجارت خارجی و جذب سرمایه تاکید کردند. رئیس‌‌‌جمهور در دیدار با هیات‌رئیسه و برخی اعضای اتاق ایران از تصمیم‌گیری انجام‌شده برای بررسی مجدد لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد و گفت: امیدواریم بتوانیم با همکاری‌‌‌های مشترک بستر را برای سهولت در فعالیت‌‌‌های اقتصادی ایجاد کنیم.

دنیای‌اقتصاد: وزیر نیرو گفت: تعداد زیادی ماینر که از شبکه برق به صورت غیرمجاز استفاده می‌کردند، شناسایی شدند. به گزارش «ایرنا»، عباس علی‌آبادی دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران افزود: کشف این مقدار زیاد ناشی از سیاست تعیین پاداش برای گزارش‌دهندگان ماینر‌های غیر‌مجاز بود و به‌زودی آمار این میزان ماینر کشف‌شده اطلاع‌رسانی خواهد شد. وزیر نیرو با بیان اینکه اگر استخراج‌کنندگان ارز دیجیتال مطابق قانون عمل کنند، فعالیتشان قانونی است و فقط با غیرمجازها برخورد می‌شود، گفت: ماینرهای مجاز از برق موردنیاز برخوردار می‌شوند و با غیر‌مجازها به طور قانونی برخورد صورت خواهد گرفت. وی از برنامه‌ریزی برای عبور بدون مشکل از تابستان سال آینده خبر داد و افزود: برخی فعالیت‌ها توسط وزارت نفت در حال انجام است و ما هم کمک خواهیم کرد. علی‌آبادی خاطرنشان کرد: اقدام‏‏‌های زیادی تدارک دیده شده و اگر اجرایی شوند تابستان مشکل نخواهیم داشت.

مشارکت در زنجیره‌‌‌های ارزش جهانی، به‌رغم افزایش‌‌‌ قابل‌توجه ریسک‌‌‌های ژئوپلیتیک، هنوز به‌عنوان محتمل‌‌‌ترین و غیرقابل اجتناب‌‌‌ترین دروازه توسعه اقتصادی در نظر گرفته می‌شود که به ارتقای ساختارهای صنعتی کشورها برای رشد اقتصادی پایدار کمک می‌کند.

۵.۴تریلیون دلار سرمایه‌گذاری جدید قرار است بخش معدن را در خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای میانه متحول سازد. این سرمایه قرار است در طرحی تحت عنوان «توسعه معادن در سوپرمنطقه» به تحول ساختاری معدن و صنایع معدنی کشورهای منطقه منجر شود.

دنیای‌اقتصاد: دبیر ستاد امنیت غذایی وزارت جهاد کشاورزی گفت: روغن خوراکی به اندازه کافی در انبارها موجود است و به‌زودی شاهد آرامش در بازار روغن خواهیم بود.

دنیای‌اقتصاد: معاون شرکت توانیر گفت: در تفاهم‌نامه این شرکت و سازمان نظام مهندسی ساختمان مقرر شده ساختمان‏‏‌های چهارطبقه به بالا یا ساختمان‏‏‌هایی با مجموع مساحت طبقات بیش از هزار مترمربع که می‏‏‌خواهند مجوز ساخت دریافت کنند، ملزم به استفاده از پنل‏‏‌های خورشیدی باشند. به گزارش «ایسنا»، محسن ذبیحی با اشاره به امضای تفاهم‏‏‌نامه‏‏‌ای بین شرکت توانیر با سازمان نظام مهندسی ساختمان در اواخر مرداد امسال، اظهار کرد: در این تفاهم‌نامه مقرر شده ساختمان‌های چهارطبقه به بالا یا ساختمان‌هایی با مجموع مساحت طبقات بیش از هزار مترمربع که می‏‏‌خواهند مجوز ساخت دریافت کنند، ملزم به استفاده از پنل‌های خورشیدی باشند.وی با بیان اینکه این تفاهم‌نامه با هدف فرهنگ‏‏‌سازی برای استفاده هرچه بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر با حفظ محیط‌زیست و ارتقای سطح پدافند غیرعامل امضا شده است، تصریح کرد: موضوع این تفاهم‌نامه به‌تازگی از سوی مقام عالی وزارت به توانیر ابلاغ شده و مدیرعامل توانیر هم آن را به همه شرکت‌های توزیع ابلاغ کرده است. ذبیحی در ادامه گفت: در این تفاهم‌نامه پیش‌بینی شده که یک نظام‌نامه از سوی سازمان نظام مهندسی ساختمان برای روش اجرا تدوین شود. سازمان نظام مهندسی ساختمان این کار را انجام داده و آن را به سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان سراسر کشور ابلاغ کرده است.

بررسی‌‌‌ها حاکی از این است که کاهش میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌‌‌ها و تامین ناکافی سوخت مایع برای آنها دلایل اصلی کمبود برق و استخراج رمزارز دلیل فرعی است. در پاسخ به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در این زمینه شرکت توانیر در جوابیه‌‌‌ای با بیان اینکه در بسیاری از کشورها، استخراج رمزارز به علت مصرف زیاد انرژی ممنوع است، عنوان کرده در ایران روش‌های مجاز و قانونی استخراج رمزارز هم وجود دارد و اخیرا نیز دستورالعملی برای تامین برق مراکز استخراج رمزدارایی از طریق نیرگاه‌‌‌های تجدیدپذیر یا خرید برق از تابلوی سبز صادر شده است.

در ۶سال گذشته بخش تولید هیچ‌گاه چنین وضعیت سختی را تجربه نکرده است. همزمانی فشار بی‌برقی و کمبود گاز در بخش صنعت با تحولات سیاسی، شوک ارز و کمبود نیروی انسانی موجب شده است فعالان صنعتی بدترین روایت از بخش تولید در ۶سال گذشته را در شامخ ارائه کنند.

اتاق ایران: با نگاهی به بازار تاجیکستان و بررسی نیازمندی‌های این کشور می‌توان گفت که راه‌اندازی کسب‌وکارهایی مانند ارائه خدمات پزشکی و درمانی، تولید مواد شیمیایی و محصولات غذایی در این کشور پرسود است.

شواهد آماری یک گزارش رسمی از تداوم ناترازی در سال‌های آینده حکایت دارد. در نیمه اول۱۴۰۳ تولید برق یک‌سوم از اهداف برنامه هفتم است. مرکز پژوهش‌های مجلس با استناد به رشد اندک توسعه تجدیدپذیرها و عدم مدیریت تقاضای برق، عبور از چالش ناترازی را دور از دسترس می‌داند.

در نشست شورای راهبری بهبود محیط کسب‌وکار، ضمن بررسی راهکارهای جبران خسارت ناشی از قطع برق و گاز واحدهای تولیدی، بر در نظر گرفتن ردیفی در بودجه ۱۴۰۴ برای این منظور تاکید شد. در این نشست علیرضا کلاهی‌‌‌صمدی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران، گفت: با توجه به اینکه واقعیت کشور با پرداخت نقدی برای جبران خسارات ناشی از قطعی برق مطابقت ندارد، از دو هفته قبل با همکاری وزارت صمت بسته حمایتی فراهم شد. متاسفانه مطلع شدیم که دستگاه‌‌‌های ذی‌‌‌ربط با این بسته حمایتی مخالفت کردند. بنابراین باید با استفاده از تمامی ابزارهای موجود مانند اقدامات حقوقی، مطبوعاتی و...، پیگیری‌‌‌ها صورت گیرد تا بتوان به نتیجه رسید.

دنیای‌اقتصاد: معاون وزیر صمت خبر داد: سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به منظور کمک به رفع ناترازی‌های برق ۱۱۵زون خورشیدی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی موجود به مساحت ۵۱۵۸هکتار را برای سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه خورشیدی آماده واگذاری به بخش خصوصی کرده است.

دنیای‌اقتصاد: از ابتدای سال آبی جاری تا ۲۱دی‌‌‌ماه ۱۴۰۳ مطابق آمار سازمان هواشناسی کشور، میزان بارش‌‌‌ها در کشور ۴۶.۹‌درصد کاهش ‌‌‌یافته و بارش‌‌‌ها در ۳۰ استان منفی بوده است.

دنیای‌اقتصاد: مدیرعامل شرکت توانیر از امکان استخراج مجاز رمزارز از طریق استفاده از برق تجدیدپذیر یا خرید برق از تابلوی سبز خبر داد.

پیش‌بینی می‌شود در ۲۰۲۵ تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک تشدید شود؛ برای همین کسب‌وکارها باید راهبردهایی را برای مدیریت ریسک‌‌‌های مرتبط با تعارضات، بی‌‌‌ثباتی سیاسی و تحریم‌‌‌ها اتخاذ کنند.

شواهد غیررسمی از التهاب در بازار روغن حکایت دارد. در حالی که بازار این محصول تحت‌تاثیر سیاست‌‌‌های اقتصادی ناکارآمد نظیر مداخلات دولتی، قیمت‌گذاری دستوری و تورم همواره در سال‌های اخیر تحت فشار بوده، به عارضه تازه‌‌‌ای دچار شده است. ظاهرا در نتیجه چالش ارزی و کاهش واردات نهاده‌‌‌های تولید روغن، اعم از دانه روغنی و روغن خام، تولید این صنعت کاهشی شده و همین عامل بازار را طی روزهای اخیر ملتهب کرده است.

تحلیل‌‌‌ روند طی‌شده صنعت فولاد، نشان‌‌‌دهنده چالش‌‌‌های جدی این صنعت در حوزه‌‌‌های تولید، صادرات و تامین انرژی است. کاهش قیمت‌های جهانی چالش جدیدی است که پس از محدودیت‌های انرژی و موانع صادراتی در سال‌جاری و آینده بر عملکرد این صنعت تاثیر گذاشته‌‌‌اند.

دنیای اقتصاد: وزارت نیرو هدف‌‌‌گذاری کرده که ظرفیت تولید انرژی بادی را به ۸هزار مگاوات برساند. این هدف بخشی از برنامه کلی برای دستیابی به ۳۰ هزار مگاوات انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر‌(خورشیدی و بادی) در کشور است. پروژه‌هایی مانند نیروگاه میل نادر می‌تواند آغازگر حرکت جدی به سمت استفاده از این پتانسیل عظیم باشد.

ناترازی گاز در زمستان به دلیل کاهش دمای هوا به محدودیت در تامین گاز صنایع منجر شده و این موضوع موجب شده تا در آذرماه امسال میزان مصرف گاز صنایع به میزان ۱۳‌درصد نسبت به ماه قبل کاهش یابد.

مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس معتقد است ایجاد نهادهای متمرکز و تخصصی، کلید موفقیت در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک است. مطالعه این نهاد از تجربه پنج‌کشور آمریکا، ژاپن، کره‌جنوبی، ترکیه و هند نشان می‌دهد که حمایت از بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط به توسعه بخش صنعت کمک کرده است. در همه این کشورها، نهادهای دولتی مسوول سیاستگذاری و نظارت بر عملکرد بنگاه‌‌‌ها هستند و برنامه‌‌‌های حمایتی شامل تامین مالی، آموزش و مشاوره می‌شود. این تجارب می‌‌‌تواند به اصلاح ساختار و بهبود حمایت از کسب‌وکارهای کوچک در ایران کمک کند.

بدون یک نقشه منسجم عبور از خاموشی گسترده در کشور ممکن نیست. ناترازی انرژی که طبق پیش‌بینی‌ها تا ۱۴۱۰ روندی فزاینده دارد، رمق اقتصاد ایران را گرفته است. به همین دلیل انتخاب راه‌حل درست، سریع و قابل اجرا باید به اولویت اصلی سیاستگذار تبدیل شود. توصیه کارشناسان انرژی، اقتصاددانان و فعالان صنعتی به سیاستگذار این است که احیای اقتصاد برق با همه مختصات آن، محور اصلی اصلاحات قرار گیرد. اعضای ششمین نشست هم‌اندیشی گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» به دولت چهاردهم پیشنهاد کرده‌اند دولت با ایجاد یک بستر باز و مناسب برای تحقق هدف تولید ۳۰هزار مگاوات برق خورشیدی از طریق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، امکان تامین برق صنایع را مهیا کند. گشایش در مسیر ورود فناوری‌های مرتبط با انرژی‌های خورشیدی و تجدیدپذیر، کمک به اقتصادی کردن فرآیند واردات تجهیزات نیروگاهی در کنار پشتیبانی از توسعه بازار برق برای اصلاح آرام و پایدار قیمت انرژی از جمله دیگر موارد مهمی هستند که باید به آنها توجه شود.

چشم‌انداز تجارت جهانی در سال۲۰۲۵ مملو از نااطمینانی‌ است. تحولات ژئوپلیتیک و امنیت بین‌الملل و شوک بازگشت ترامپ اثر عمیقی بر زنجیره‌های تامین جهان خواهد گذاشت و با تحولات کریدوری اخیر تجارت دریایی شکل جدیدی به خود خواهد گرفت. بررسی شاخص استرس زنجیره تامین نشان می‌دهد در سال میلادی جاری باید منتظر شوک‌های تازه‌ای در زمینه دادوستد کالا باشیم. شوک‎هایی که ضمن ایجاد چالش‌های بزرگ برای تامین کالا، غذا و فناوری، فرصت‌هایی را در زمینه صادرات، لجستیک و تولید باز می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: وزیر صمت گفت: بسته حمایت از صنایع، دربرابر ناترازی‌های انرژی، هفته آینده به دولت می‌آید. به گزارش خبرگزاری مهر، محمد اتابک وزیر صمت با بیان اینکه صنایع از بابت محدودیت انرژی لطمه بزرگی دیده‌اند، گفت: بیشترین آسیب ناشی از ناترازی‌های انرژی، به صنایع فولاد و سیمان وارد شده است. وی افزود: شخص رئیس‌جمهور و مجموعه دولت برای جبران خسارت‌های ناشی از ناترازی‌های انرژی تاکید دارند؛ چراکه قطع تولید صنایع بدون شک اقتصادی نبوده و به نفع تولید و مردم نیست، اما ناگزیر محدودیت‌هایی وجود دارد. وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در همین راستا وزارت صمت با کمک بخش خصوصی یک بسته حمایتی از صنایع را تدوین کرد که پس از مطرح کردن با رئیس‌جمهور به کمیسیون زیربنایی ارجاع و تایید شد و برای بررسی‌های نهایی به وزارت اقتصاد محول شده و تا هفته آینده ابلاغ خواهد شد. اتابک گفت: این بسته با ارائه تسهیلات از سوی دولت و به تعویق انداختن پرداخت‌های آتی تولید کنندگان، از آنها حمایت می‌کند.