در شرایط حساس و پرالتهاب کنونی که ایران عزیز ما درگیر یکی از بحرانهای امنیتی خطرناک دهههای اخیر شده است، آنچه بیش از هر چیز ضرورت دارد، حفظ آرامش ملی، تقویت همبستگی اجتماعی و پایبندی به اصول عقلانیت و خرد جمعی است. دشمنانی که خود را در جایگاه مدعی حقوق بشر و نظم جهانی جا زدهاند، برخلاف…
ایران عزیز، سرزمینی که هویت، فرهنگ و تاریخ ما در رگهایش جریان دارد، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند هوشیاری، همبستگی و مسوولیتپذیری همه ماست. تهدیدهایی که کشور ما با آن مواجه است، تنها محدود به مرزهای فیزیکی و درگیریهای نظامی نیست، بلکه جنگی همهجانبه علیه باورها، امیدها و وحدت ملی…
انرژی به مثابه خون در رگهای یک کشور برای گامبرداشتن هرچه بهتر در مسیر توسعه و عنصری تاثیرگذار بر زندگی انسان تلقی میشود. در این میان ایران بهعنوان یکی از انبارهای مهم انرژی در سطح جهان با ۲۱درصد از گاز طبیعی و بزرگترین میدان گازی (میدان پارس جنوبی مشترک با قطر) و ظرفیت جغرافیایی مطلوب برای انرژیهای تجدیدپذیر شناخته میشود.
واژه ناترازی چند سالی است که وارد ادبیات اقتصاد ایران شده است. اگر به روزنامههای ۱۰سال پیش مراجعه کنید، اثر چشمگیری از این واژه پیدا نمیکنید. اما ناترازی یعنی چه و چرا ایجاد میشود؟ چرا کشورهای دیگر ناترازی ندارند؟ اگر همین سوال را بهدرستی پاسخ دهیم، راهحلی هم که باید برای حل آن اجرا کنیم در افق دید ما قرار خواهد گرفت.
مفهوم ناترازی انرژی به وضعیت عدمتعادل بین تولید و مصرف انرژی در یک کشور یا منطقه اطلاق میشود. به عبارت دیگر، ناترازی انرژی زمانی رخ میدهد که مصرف انرژی بیش از میزان تولید آن باشد یا بالعکس، زمانی که تولید انرژی بیشتر از مصرف آن است و نتایج آن در سیستمهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی نمود پیدا میکند. در ایران، ناترازی انرژی، بهویژه در بخشهای تولید برق و مصرف سوختهای فسیلی مسالهای اساسی است که عواقب زیادی به همراه دارد.
تامین برق پایدار بهعنوان یکی از زیربناهای توسعه اقتصادی کشور، نقش بیبدیلی در افزایش رفاه و آسایش جامعه دارد. اهمیت تامین پایدار انرژی الکتریکی به حدی است که بروز اختلال در این سیستم میتواند خسارات سنگین اقتصادی بر بخشهای مختلف کشور وارد سازد. در این میان حوزه تولید برق، از اهمیت شایانی در پایداری شبکه برق و خدمترسانی دولتها برخوردار است.
در نوشتارهایی که در پیِ هم در این صفحه و شمارههای آینده خواهند آمد، برخی دلایل و ریشههای پنهان یا کمتر شناخته و پرداختهشده مشکل هدررفت انرژی در ایران از جنبههای فنی، مهندسی، قانونی، اجتماعی و نهادی از دید نگارنده برشمرده و واکاوی شده است.
ایران با یکدهه عدمتعادل در بازار انرژی خود مواجه بوده است. مصرف برق از اواخر دهه ۱۳۸۰ سالانه ۴درصد افزایش یافت و در سال ۱۴۰۱ به ۲۹۲تراوات ساعت(TWh) رسید. بخش مسکونی ۳۳درصد از مصرف برق را به خود اختصاص میدهد و پس از آن بخشهای صنعت (۳۳درصد) و خدمات (۱۸درصد) قرار دارند.